3.8 Paragraaf Bestuur

Deze paragraaf beschrijft relevante ontwikkelingen in de uitvoering van het lokaal bestuur. Daarbij gaat het om het samenspel tussen samenleving, raad, college en organisatie. Hoe werken we samen aan de kwaliteit van de lokale gemeenschap, vanuit de verschillende rollen en verantwoordelijkheden?

De samenleving verwacht tegenwoordig iets anders van een overheid dan ruim tien jaar geleden. De inwoners zijn zelfbewuster geworden. Zij gaan niet blindelings uit van het informatiemonopolie van de overheid en reageren overwegend vanuit beleving en intuïtie. Het vertrouwen is lager geworden. Uw raad wil een betrouwbare en toegankelijke partner zijn en de Midden-Groningse samenleving ruimte geven om invloed uit te oefenen. Daarvoor ontwikkelen we nieuwe vormen van betrokkenheid waarbij we alle Midden-Groningers van harte uitnodigingen daaraan deel te nemen. Wij zijn een raad die op een transparante en open manier zijn taken uitoefent en besluiten neemt. Daarbij hebben we oog voor de diverse belangen die spelen. Wij leggen aan de samenleving verantwoording af over de belangenafweging die wordt gemaakt bij besluitvorming.

In maart 2022 waren er gemeenteraadsverkiezingen en is er een nieuwe raad gekozen. De nieuwe raad wil zich graag sterker en zichtbaarder laten zien aan de samenleving. Uw raad wil meer in verbinding staan met inwoners, om het vertrouwen van inwoners in de gemeente te verbeteren. Daarom heeft u in juli 2022 het eerste raadsakkoord vastgesteld met als titel: ‘Raadsakkoord Middenin Midden-Groningen 2022-2026’. Uw raad heeft in vier bijeenkomsten, waarvan één met inwoners en maatschappelijke organisaties, gesproken over de thema’s die in het raadsakkoord moeten komen. Tijdens deze bijeenkomsten is er uiteindelijk een lijst van onderwerpen opgesteld.

De volgende thema's zijn gekozen: 

1. Armoede: Door de grote zorgen over de groeiende groep in de samenleving die onder de armoedegrens leeft.
2. Jeugdzorg: Alle jongeren in onze gemeente moeten goed kunnen opgroeien en de kans hebben om zichzelf te ontwikkelen.
3. Energietransitie en duurzaamheid: Inzicht krijgen in hoeverre en in welke mate onze inwoners geraakt worden door de energiearmoede en hierop actie willen ondernemen.
4. Beschikbaarheid en betaalbaarheid van woningen: Inzetten op de op de beschikbaarheid en betaalbaarheid van woningen voor diverse doelgroepen zoals starters, jongeren, ouderen en dergelijke.

Raadsprogramma
De bovengenoemde thema’s zijn vervolgens uitgewerkt in een meer gedetailleerd raadswerkprogramma. Als we naar de vier thema’s kijken zien we een duidelijke rode draad: de sociale gevolgen van de verschillende problemen voor de verschillende doelgroepen zijn in veel gevallen vergelijkbaar. Hoe houd ik een dak boven mijn hoofd? Hoe zorg ik voor mijn kinderen? Uw raad wil dat de gekozen oplossingen elkaar niet bijten, maar juist aanvullen. Daarom worden de thema’s in samenhang bekeken en aangepakt. Om die reden is een integrale benadering gericht op het verbeteren van leefbaarheid en kansengelijkheid opgenomen als extra thema in het raadswerkprogramma. Binnen de thema’s kunnen er nog steeds verschillen van mening zijn over de manier waarop de problemen opgelost moeten worden. Daarover gaan de partijen met elkaar in debat. Inmiddels is voor het thema wonen een bestuursopdracht vastgesteld. Een belangrijk deel van de bestuursopdracht is gerelateerd aan de herziening van de woonvisie. Daarnaast zijn er verzoeken die vooral gericht zijn op een betere doorstroming op de woningmarkt en verbeteren van beschikbaarheid van woningen voor diverse doelgroepen. In het laatste kwartaal van 2023 wordt een bestuursopdracht voor het integrale thema vastgesteld door uw raad. De thema’s armoede, energie en duurzaamheid en jeugd worden in 2024 en verder opgepakt.

In Midden-Groningen vergadert de raad volgens het zogenaamde BOB-model. Een driedeling waarbij eerst beeldvormend informatie wordt opgehaald, vervolgens in de oordeelsvorming met de fracties wordt gedebatteerd en tenslotte in een formele raadsvergadering besloten wordt. Midden-Groningen heeft sinds de verkiezingen een raad met veel nieuwe raadsleden, daarom wordt veel geïnvesteerd in het inwerken van de raad. Op de heidagen zal aan de vergadercultuur worden gewerkt om de raad de komende jaren verder door te ontwikkelen. Dit met de focus op de verbinding met de samenleving. In 2024 wordt een nieuw vergaderrooster uitgerold met alle vergadermomenten op de donderdag, waarbij twee per maand een hele donderdagmiddag wordt ingeroosterd voor vergaderingen en bijeenkomsten voor de raad. Het doel is om het aantal avonden voor de raad te beperken en hiermee de raadsleden te ontlasten. 

Midden-Groningen heeft sinds de verkiezingen een raad met veel nieuwe raadsleden. Daarom is er veel geïnvesteerd in het inwerken van de raad. Op de heidagen is aan de vergadercultuur gewerkt om de raad de komende jaren verder door te ontwikkelen. Dit met de focus op de verbinding met de samenleving. Daarom zijn er in 2023 onder andere wijkbezoeken georganiseerd.

Doel van de wijkbezoeken is om de raad kennis te laten maken met wijkinitiatieven en van de mensen te horen waar ze trots en/of minder trots op zijn in hun wijk. Ook Gast van de Raad is opgepakt en er zijn een kinderraad en een kinderburgemeester benoemd. Zo krijgen diverse groepen inwoners de kans om kennis te maken met de raadsleden en een raadsvergadering bij te wonen. Verder heeft de raad meerdere werkbezoeken en bedrijfsbezoeken gehouden. Er is een strategisch communicatieplan opgesteld en er zal in 2024 sterk worden ingezet om raadsleden en het raadswerk meer bekendheid te geven middels diverse media. 

De Rekenkamer heeft als taak het onderzoeken van de doelmatigheid, de doeltreffendheid en de rechtmatigheid van het gevoerde bestuur. Hiermee is de Rekenkamer een belangrijk instrument voor de controlerende taak van de raad. De Rekenkamer onderzoekt daarvoor of beleid van de gemeente goed werkt en of het geld op de juiste manier wordt ingezet. Hierover wordt de raad geïnformeerd, waarbij ook wordt aangegeven wat beter zou kunnen. Zo is de raad beter in staat het gemeentebestuur te controleren en nieuw beleid te bedenken. De Rekenkamer bestaat uit een externe voorzitter en twee externe leden en wordt ondersteund door een ambtelijk secretaris.

Jaarlijks levert de Rekenkamer minimaal drie onderzoekrapporten op die in de raadscommissie en raad worden besproken. De onderwerpen worden in afstemming met de auditcommissie vanuit de raad gekozen. In het laatste kwartaal van 2023 wordt het onderzoeksprogramma voor 2024 vastgesteld.