3.1 Paragraaf bedrijfsvoering

Het domein bedrijfsvoering ondersteunt de organisatie. We anticiperen hierbij zo veel mogelijk op de ontwikkelingen in het primaire proces en nemen het voortouw om deze ontwikkelingen te inventariseren en te vertalen naar de bedrijfsvoering.

Bedrijfsvoering is ons vak. Wij denken met u mee!
Informatietechnologie, HR-beleid, facilitaire ondersteuning en financiële, juridische advisering en communicatie zijn onmisbaar voor beleidsvorming en de uitvoering. We werken aan het veranderen en verbeteren van de organisatie in het programma Organisatieontwikkeling. In onze organisatie houden we rekening met de behoeften van onze inwoners, organisaties en bedrijven. Naast de maatschappelijke opgaven, politiek-bestuurlijke ambities en opgaven en trends en ontwikkelingen in de samenleving geeft dit een complex werkveld. Dit vraag om een flexibele inzet van medewerkers, waarbij onze rollen niet meer zo vanzelfsprekend zijn als ze ooit waren.

We bouwen aan een veerkrachtige en slimme organisatie die samen met inwoners, partners en medewerkers werkt aan betekenisvolle oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen. We geven ruimte aan talent en innovatie in een cultuur van vertrouwen, verantwoordelijkheid en vrijheid. Hierbij zetten we in op het volgende.

Doelmatig en doeltreffend
Goed werkende en efficiënte HR-processen vormen de basis voor een goed functionerende organisatie. Individuele medewerker wordt hierbij ondersteund door een actuele en betrouwbare HR-administratie, waarin de correcte verwerking van salarissen, in- en uitdiensttredingen en de beschikbaarheid van noodzakelijke gegevens voor de bedrijfsvoering zijn geborgd. In 2026 zetten we daarnaast in op verdere digitalisering en automatisering, waardoor medewerkers eenvoudiger gebruikmaken van HR-diensten en managementinformatie beter beschikbaar komt. Het HR-dashboard wordt doorontwikkeld en het waarderingsbeleid geactualiseerd. Tegelijkertijd versterken we resultaatgericht werken door informatie beter te benutten, resultaten zichtbaar te maken en leidinggevenden en teams te ondersteunen bij het voeren van het gesprek over doelen en prestaties.

Arbeidsmarktstrategie
De arbeidsmarkt blijft krap en vraagt om een strategische benadering. Wij zetten ons werkgeversimago goed neer en blijven jong talent aantrekken via het traineeship en het Young Professional-programma. Tegelijkertijd investeren we in het behouden van medewerkers door hen perspectief te bieden op ontwikkeling en groei. Strategische personeelsplanning (SPP) wordt daarbij benut als ondersteunend instrument om inzicht te krijgen in kwaliteiten en toekomstige personeelsbehoefte. Zo zorgen we dat onze organisatie aantrekkelijk blijft voor nieuwe collega’s én perspectief biedt aan bestaande medewerkers.

Duurzame inzetbaarheid en mobiliteit
Naast het aantrekken van nieuwe medewerkers staat het versterken van inzetbaarheid en interne doorstroom centraal. Met de subsidie die in 2025 is binnengehaald zijn projecten gestart, waaronder het vitaliteitsprogramma, welke in 2026 verder worden verankerd. We investeren in vitaliteit, verzuimpreventie, een gezonde werk-privébalans en loopbaanontwikkeling, waarmee medewerkers hun talenten breder kunnen inzetten en doorgroeimogelijkheden kunnen benutten. Ook wordt het ARBO-team sterker gepositioneerd, waarbij preventie, begeleiding en veilige arbeidsomstandigheden steviger worden neergezet.

Ambtelijk vakmanschap
De kwaliteit van onze dienstverlening wordt bepaald door de professionaliteit van onze medewerkers. Wij investeren hierin via leerlijnen, onboarding en het LEO-platform. Het boekje Professional in Midden-Groningen vormt daarbij een belangrijk referentiepunt: het geeft richting aan wat er van een ambtenaar verwacht mag worden, nu én in de toekomst. In 2026 zetten we bovendien een aanbesteding uit voor een nieuwe leverancier leren & ontwikkelen, zodat we blijven beschikken over een eigentijds en breed opleidingsaanbod dat aansluit op de veranderende opgaven en leerbehoeften van medewerkers. Daarmee versterken we het ambtelijk vakmanschap en vergroten we de wendbaarheid en kwaliteit van onze organisatie.

AI en Digitale geletterdheid
Kunstmatige intelligentie (AI) is misschien wel de belangrijkste ontwikkeling van deze tijd en biedt ook kansen voor Midden-Groningen. Om als organisatie toekomstbestendig te blijven, investeren wij in digitale geletterdheid van al onze medewerkers: van het versterken van basisvaardigheden tot het stimuleren van innovatie. AI zetten wij zorgvuldig in om processen te ondersteunen, besluitvorming te verrijken en de dienstverlening te verbeteren, altijd met de menselijke maat als uitgangspunt. In het deelprogramma Veilig kansen benutten met AI begeleiden we experimenten met AI-oplossingen, zodat medewerkers ervaring opdoen en we als organisatie leren hoe technologie verantwoord en effectief kan worden toegepast. We ontwikkelen hiervoor kaders en bieden opleidingen, zodat medewerkers veilig, bewust en doelgericht leren werken met nieuwe technologieën. We ontwikkelen een meerjarige strategie en zorgen ervoor dat we voldoen aan de Europese en landelijke wet- en regelgeving, waaronder vooral de AI-Verordening.

Opbouw ambtelijke organisatie
Hieronder zijn de personele gegevens van de ambtelijke organisatie (exclusief griffie) weergegeven op peildatum 1 juli 2025. De SW-medewerkers en medewerkers nieuw beschut werk zijn niet meegenomen. Zij zijn in wel in dienst bij de gemeente maar vallen onder een andere CAO (namelijk de Cao Sociale werkvoorziening in plaats van de Cao Gemeenten).

Hoeveel personeel in fte is er in vaste dienst?
Op 1 juli 2025 hebben we 733 fte formatie. Van deze formatie wordt momenteel 665 fte bezet door 703 medewerkers in vaste dienst. Daarnaast zijn er 111 medewerkers met een tijdelijk contract in dienst bij de gemeente waarvan de personeelskosten worden gedekt vanuit de beschikbare formatieve middelen. Hiervan zijn 10 trainees. Tijdelijke contracten worden na afloop mogelijk omgezet in een contract voor onbepaalde tijd. In totaal worden er momenteel 814 medewerkers gefinancierd vanuit de formatieve middelen.

Hoeveel verschillende afdelingen zijn er en hoeveel mensen werken er per afdeling?
In totaal werken er op peildatum 1 juli 2025 953 medewerkers bij de gemeente Midden-Groningen. Dit zijn zowel medewerkers in vaste dienst, in tijdelijke dienst, trainees als externe medewerkers. De personeelskosten voor deze complete groep medewerkers worden gedekt door structurele middelen (zoals formatie) en tijdelijke middelen (zoals projectgelden). De opbouw ziet er als volgt uit: 

*Waarvan 10 trainees

De gemeentelijke ambtelijke organisatie is ingedeeld in domeinen met daarbinnen teams. In het onderstaande overzicht is het aantal medewerkers (medewerkers in vaste dienst, in tijdelijke dienst, externe medewerkers en trainees) per team weergegeven. De teams zijn per domein gebundeld. 
 
Domein Gemeentesecretaris/ Algemeen directeur
•    Veiligheid en vergunningen (18)
•    Concern control (9)
•    Directie (6, inclusief ondersteuning)
•    Programma NPG/ Nij Begun (3)
•    Programma Organisatieontwikkeling (2)

Domein Sociaal
•    Sociaal beleid (48)
•    BWRI Re-integratie (51)
•    BWRI Werkbedrijf (52)
•    BWRI Inkomen en voorzieningen (43)
•    BWRI Stafbureau (30)
•    Sociale uitvoering backoffice (29)
•    Kredietbank (35)
•    Sociale teams (24) 

Domein Leefomgeving
•    Ruimtelijke en economische ontwikkeling (39)
•    Projecten en grondzaken (29)
•    VTH (38)
•    Beheer Openbare Ruimte (36)
•    Gebiedsbeheer (40)
•    Stafbureau Leefomgeving (21)
•    Afvalinzameling en rioolbeheer (40)
•    Programma Energie en duurzaamheid (12)

Domein Bedrijfsvoering
•    Financiën (36)
•    HR-advies en ondersteuning (23)
•    Juridische zaken en inkoop (19)
•    Informatisering (34)
•    Automatisering (11)
•    DIV en archief (13)
•    Belastingen en basisregistratie (29)
•    Secretariaat (19)

Domein Dienstverlening en Participatie
•    Contactplein (41)
•    Gebouwenbeheer (15)
•    Facilitair (24)
•    Sport en beweging (33)
•    Communicatie (17)
•    Gebiedsregie (12)
•    Gevolgen Gas- en Zoutwinning (16)
•    Vluchtelingenopvang (21) 

NB. De optelsom van de bovenstaande teams (966) is hoger dan het eerdergenoemde aantal medewerkers (953). Dat komt doordat er medewerkers zijn die in verschillende functies bij verschillende teams werkzaam zijn. Daarvan is vooral sprake bij teamleiders die meer dan één team aansturen.

In 2026 worden de volgende onderwerpen opgepakt: 

• Digitale dienstverlening: het realiseren van digitale producten, waarbij aangesloten wordt bij door het college vastgestelde strategienota dienstverlening. We kijken daarbij naar producten die moeten voldoen aan de WMEBV (Wet Modernisering Elektronisch Bestuurlijk Verkeer) en na de ingangsdatum van de WMEBV per 1 januari 2026 nog verbeterd moeten worden. Verder kijken we het gebruik van data bij de digitale dienstverlening, het inzetten van AI bij dienstverlening, en het voldoen aan wet- en regelgeving op het gebied van digitale dienstverlening.
• Grip op informatie en gegevens: De Wet Open Overheid stelt als eis dat de informatiehuishouding van overheden beter op orde gebracht moet worden. Hiervoor is een digitale bewaarstrategie opgesteld, waarin maatregelen zijn uitgewerkt. Voor 2026 voeren we de archivering van Email- en tekstberichten in. Verder wordt een zogenaamd E-Pre-depot ingevoerd. Dit is een clouddienst om digitale duurzaamheid van geselecteerde en te archiveren informatie mogelijk te maken. Ten aanzien van de grip op gegevens worden plannen uitgewerkt om meer te sturen op de kwaliteit van onze gegevens.  
• AI (Artificiële intelligentie): De AI-ontwikkelingen worden binnen het programma Organisatie Ontwikkeling opgepakt.
• Informatiewetgeving: Er is de komende jaren sprake van de nodige nieuwe wetgeving die van invloed is op de informatievoorziening en de ICT. We noemen hierbij de nieuwe archief wet, de Europese AI-Act, en mogelijk de nieuwe informatiewet. En daarnaast is sprake van bestaande wetgeving, zoals de Woo, die verder geïmplementeerd wordt.
• Geopolitieke ontwikkelingen: Deze ontwikkelingen maken het noodzakelijk om kritisch te kijken naar onze software die in de cloud draait. We onderzoeken of daar alternatieven voor mogelijk zijn, in ieder geval in crisissituaties. We kijken daarbij naar zowel landelijke als regionale initiatieven en trekken daarbij waar mogelijk met andere gemeenten op en in VNG verband. Ook kijken wat we zelf lokaal aan oplossingen kunnen inrichten.
• Tot slot hanteren we een projectenkalender die jaarlijks wordt geactualiseerd. 

Aanbesteding & implementatie nieuw financieel systeem 
De aanbesteding van het financieel systeem is in 2024 afgerond. In 2025 zijn we begonnen met de implementatie van het nieuwe financieel systeem. Volgens de huidige planning is de implementatie medio oktober 2025 afgerond en werken we al in het boekjaar 2025 met het nieuwe systeem. Hiermee zijn we vanaf 1 januari 2026 verzekerd van een nieuw financieel systeem waarmee we de dienstverlening naar de organisatie, bestuur en budgethouder(s) toekomstbestendig maken.

Doorontwikkeling van de Planning & Control documenten en het systeem Pepperflow 
In 2025 zijn we verdergegaan met de doorontwikkeling van het systeem Pepperflow om zo de Planning & Control documenten te verbeteren. Voor 2026 blijven we het systeem door ontwikkelen. Dit heeft met name te maken met het nieuw geïmplementeerde financieel systeem. Hiermee verbeteren we de P&C-documenten en leveren deze op tijd en kwalitatief verbeterd aan ons gemeentebestuur en uw raad.

Juridische kwaliteit
Het contract met onze huisadvocaat loopt begin 2026 af. We gaan in gesprek met de huisadvocaat over vernieuwing van de afspraken voor de komende jaren.

Juridische zaken
We zetten ons volop in om vanwege de complexiteit van de verschillende vraagstukken de continuïteit van de advisering te kunnen borgen, gelet op de schaalgrootte van de gemeente.

Toekomstbestendige inkoopafdeling
In 2026 wordt verder gebouwd aan het fundament dat voor Inkoop in 2025 is gelegd. De rollen, taken en verantwoordelijkheden zijn ingericht en worden versterkt waarbij de nadruk ligt op kennisdeling en -uitbreiding. Contractbeheer wordt verder in kaart gebracht en er wordt meer gebruik gemaakt van de 1e lijns controle. Er wordt gewerkt via een aanbestedingskalender waarin, naast de Inkoopbehoefte van de organisatie, de stand van zaken in kaart is gebracht.

Juridische- en inkoopkennis van de organisatie vergroten 
Voor de verdere professionalisering van de juridische- en inkoopkennis in de organisatie is een jaarlijks terugkerend opleidingsplan ten behoeve van de organisatie geïmplementeerd. Daarmee kunnen medewerkers van de gemeente per kwartaal diverse opleidingen volgen om hun kennis op de terreinen inkoop en juridische zaken te vergroten. Hiervoor wordt aangesloten bij het introductieprogramma van HR voor nieuwe medewerkers. 

Team Communicatie heeft een belangrijke ondersteunende rol bij het behalen van de doelstellingen van het bestuur en de organisatie. Het team adviseert het College, bestuur en de organisatie bij verschillende thema’s over de juiste communicatiestrategie en de uitvoering daarvan.  Daarbij denkt het team ook vanuit de inwoner: weten wat er onder hen leeft zodat de gemeente daarop kan reageren en anticiperen. Daarvoor werkt team Communicatie nauw samen met betrokken collega's, teams en externe partijen, verbindt deze met elkaar en zorgt mede voor samenhang en afstemming.  
 
Daarnaast bewaakt team Communicatie de samenhang tussen de verschillende communicatie-uitingen en coacht de organisatie in communiceren. Communicatie is van ons allemaal. Hierbij houdt het team rekening met de behoefte van de inwoners, de inzet van toegankelijke (digitale) middelen en het faciliteren van collega’s en teams met handige tools zoals klinkende taal. 
 
In de jaarbrief van 2025 werd benoemd dat de visie van Midden-Groningen leeft in onze organisatie en in ons dagelijkse werk. De vastgestelde Communicatiestrategie sluit hierop aan en het team werkt continu aan het verbeteren van onze dienstverlening en ons ambtelijk vakmanschap. Het team zet zich in om de juiste dingen te doen (doeltreffend) en deze ook goed te doen (doelmatig). Slim en integraal werken heeft daarom blijvende aandacht naast de doelstellingen uit het jaarplan:

1. Ambtelijk vakmanschap verstevigen;
2. Verdere verbetering van onze (online) dienstverlening en digitale toegankelijkheid;
3. Blijvend oog voor vitaliteit.

Integriteit
Integer handelen is een voorwaarde om bij de overheid te kunnen werken. Het integriteitsbeleid is vastgesteld en we werken volgens dit beleid. Onze organisatie heeft een externe vertrouwenspersoon. Daarnaast zijn er sinds 2025 twee interne vertrouwenspersonen en is er een meldprocedure. Medewerkers melden hun nevenfuncties en financiële belangen. Eind 2024 heeft de raad positief besloten op het onderzoeksadvies van de rekenkamer inzake integriteit bij de gemeente Midden-Groningen. Het rapport bevestigde dat het integriteitsbeleid op papier goed is geregeld, maar benoemde ook kwetsbaarheden in de borging en uitvoering. 
Diverse activiteiten, zoals trainingen, pulsemetingen, teamgesprekken en werksessies versterken het integriteitsbewustzijn. In het nieuwe bestuur zal vanaf 2026 ook weer aandacht voor dit thema zijn. In 2026 wordt tevens een registratiesysteem voor meldingen in gebruik genomen.

Fraude 
In 2026 wordt er net als andere jaren gestuurd op het voorkomen van fraude. Dit doen we door te sturen op algemeen voorkomende frauderisico’s bij gemeenten: 

• Management beïnvloeding: het doorbreken van interne beheersmaatregelen door het management; Het risico aanbestedingen te gunnen aan bevriende partijen (corruptie);
• Grondverkopen tegen niet-marktconforme prijzen (corruptie);
• Het niet volledig of onterecht verantwoorden van opbrengsten van inkomende subsidies;
• Onterechte betalingen door onvoldoende beheersmaatregelen in het betaalproces.

In 2025 is een organisatiebreed gedragen frauderisicoanalyse en -beheersplan opgesteld. In de analyse wordt inzicht gegeven in de risico’s en beheersmaatregelen, waarbij de restrisico’s worden geduid. Daarnaast worden de risico’s en beheersmaatregelen getoetst bij de verbijzonderde interne controle. 

Beleid rond Misbruik en Oneigenlijk Gebruik 
De nota M&O van de gemeente Midden-Groningen is in 2024 geactualiseerd en op 7 januari 2025 door het college vastgesteld. De nota M&O van MG is opgesteld om het overkoepelend beleid en de belangrijkste uitganspunten bij de voorkoming en bestrijding van gemeentelijke regelingen vast te leggen. Het overkoepelend beleid biedt een kader voor controle en sancties, benoemt welke risicogebieden er zijn en hoe M&O-beleid in de bedrijfsvoering kan worden vormgegeven door middel van het treffen van beheersmaatregelen. 

De uitwerking van het overkoepelend M&O-beleid vindt plaats in de specifieke regelingen, verordeningen en processen die zijn ingedeeld in risicogebieden, die in de nota aan de orde komen. In de nota wordt onderscheid gemaakt tussen preventieve en repressieve maatregelen. 
De preventieve maatregelen zijn maatregelen die liggen vóór het moment van beschikken, betalen of ontvangen van een voorziening, vergunning op uitkering. Preventieve maatregelen betreffen regelgeving, voorlichting en controle vooraf. Deze maatregelen zijn gericht op het voorkomen van misbruik en oneigenlijk gebruik. De preventieve maatregelen zijn opgenomen in de processen zoals deze zijn opgesteld. De werking van de preventieve maatregelen wordt getoetst door middel van de interne controle. Bij deze interne controles wordt bijvoorbeeld gecontroleerd of er geen voorzieningen zijn toegekend aan inwoners/instanties, die hier geen recht op hebben. 
Repressieve maatregelen zijn maatregelen die na het moment van beschikken, betalen of ontvangen worden genomen. Het gaat om controle achteraf waarbij misbruik en oneigenlijk gebruik kan worden vastgesteld en eventuele sanctionering kan worden bepaald. Repressieve maatregelen zijn met name van belang bij risicogebieden waar een streng of gematigd M&O-beleid geldt. Deze maatregelen hebben vaak te maken met de wijze waarop de gemeente omgaat met signalen die worden ontvangen, die op mogelijk misbruik en oneigenlijk gebruik kunnen duiden. Hierbij moet onder meer gedacht worden aan signalen die bij team Toezicht Wmo en jeugd worden ontvangen, gegevensuitwisseling met het Inlichtingenbureau (Buig), 150 toetsing van verantwoordingen van subsidieontvangers en inspecties door de toezichthouder op versterkte omgevingsvergunningen. 

Jaarlijks vindt een beoordeling van de werking van het M&O-beleid plaats, als onderdeel van de rechtmatigheidsverantwoording. In de paragraaf bedrijfsvoering in de jaarrekening wordt hierover verantwoording afgelegd. 

Onderzoek doelmatigheid en doeltreffendheid
Volgens de onderzoeksverordening 213a voert het college jaarlijks een onderzoek uit naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van een organisatieonderdeel of proces. Voor 2025 wordt een onderzoek uitgevoerd naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van het contractenregister.

Planning & Control
Met ingang van 2023 geeft het college zelf een rechtmatigheidsverantwoording af. Voorheen was het oordeel omtrent de rechtmatigheid de verantwoordelijkheid van de accountant. Vanaf 2023 wordt de rechtmatigheidsverantwoording door de accountant getoetst op juistheid. Middels de rechtmatigheidsverantwoording geeft het college aan of de gemeente de wet- en regelgeving heeft gevolgd en rechtmatig heeft gehandeld. De rechtmatigheidsverantwoording ziet toe op drie rechtmatigheidscriteria:

• Begrotingscriterium;
• Voorwaardencriterium;
• Misbruik en oneigenlijk gebruik criterium.

Eind 2025 worden het controleprotocol en normenkader aan uw raad voorgelegd. Hierin wordt de verantwoordingsgrens voor de rechtmatigheidsverantwoording 2025 vastgesteld. Ten opzichte van 2024 is hier sprake van een wijziging in verband met een wijziging van het Besluit Begroting en Verantwoording. Voor 2023 en 2024 heeft de gemeenteraad de verantwoordingsgrens (voor fouten en onduidelijkheden samen) vastgesteld op 3% van de lasten inclusief dotaties aan de reserves. Vanaf 2025 mag de verantwoordingsgrens op maximaal 2% van de lasten exclusief dotaties aan de reserves worden vastgesteld. 

De basis voor de rechtmatigheidsverantwoording zijn de interne controles rechtmatigheid die intern worden uitgevoerd. Deze controles werden ook al uitgevoerd in eerdere jaren, toen het rechtmatigheidsoordeel nog door de accountant werd afgegeven. Mede door de invoering van de rechtmatigheidsverantwoording hebben we de controleprogramma’s verbeterd en meer gestandaardiseerd. Ook worden meer controles in de lijn uitgevoerd, waarbij team concern control een toetsende rol heeft. Daarnaast voeren we meer thematische controles uit en richten we ons meer op de risicovolle processen. 

In de paragraaf bedrijfsvoering van de jaarrekening wordt een nadere toelichting gegeven op het rechtmatigheidsoordeel 2026.