4.3.1 Overzicht incidentele baten en lasten per programma | Programmabegroting 2026

	2026		2027		2028		2029		Toelichting
Programma / Omschrijving	Lasten	Baten	Lasten	Baten	Lasten	Baten	Lasten	Baten
Programma 1: Dorpen en Wijken
Gebiedsgericht werken	264		267						De gemeente Midden-Groningen wil het gebiedsgericht werken verder ontwikkelen. Dit doen we in de vorm van een programma voor de komende vier jaar. Hiervoor zijn incidentele gelden tot en met 2027 beschikbaar gesteld. Gebiedsgericht werken betekent dat we gaan denken vanuit de leefwereld van onze inwoners in hun buurt, wijk of dorp. Het is een werkwijze om samen met inwoners en maatschappelijke partners te werken aan opgaven in een gebied. Uiteindelijk moet dit plannen en beleid opleveren die beter aansluiten bij de behoeften van onze inwoners en die effectiever zijn.
Uitvoeringsprogramma Mobiliteitsplan	145		120		120		120		Voor het Uitvoeringsprogramma Mobiliteitsplan zijn in de voorjaarsnota 2025 incidentele middelen aangevraagd voor diverse onderzoeken en inventarisaties.
Overig programma 1	72	22	72	22	72	22	50		Overige totale incidentele baten en lasten. Dit betreffen lasten lager dan € 100.000, deze worden niet afzonderlijk toegelicht.
Programma 2: Sociaal
Tijdelijke huisvestingslasten nieuwbouw BWRI	355								Lasten die betrekking hebben op de tijdelijke huisvesting BWRI aan de Vredenburgweg.
Sociaal beheer Wijkcentrum Het Punt	129								In november 2022 is het nieuwe kindcentrum Hoogezand-West in gebruik genomen. Het kindcentrum biedt onderdak aan drie scholen, een kinderopvang en het nieuwe wijkcentrum. Nadat het vrijwilligersbestuur van de stichting dat het (oude) wijkcentrum beheerde is gestopt, hebben we als gemeente het sociaal beheer via WerkPro georganiseerd voor het wijkcentrum. Hier was in 2023 en 2024 dekking voor, maar voor 2025 en 2026 nog niet. In de voorjaarsnota 2025 zijn incidentele gelden voor 2025 en 2026 voor het verstrekken van een subsidie beschikbaar gesteld.
Implementatie transitie stichting sociale teams en welzijn	500								Kosten die worden gemaakt in 2026 met betrekking tot de transitie naar een gemeentelijke stichting.
Sociaal programma Hoogezand-Noord	350		710		473	236	473	236	Lasten die betrekking hebben op het versterken van de sociale basis van de inwoners van het Noorderpark. Dit sluit aan bij het integraal werken aan resultaten op het gebied van gezondheid, welzijn, sport en cultuur zoals beschreven in het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA).
Overig programma 2	15								Overige totale incidentele lasten. Dit betreffen lasten lager dan € 100.000, deze worden niet afzonderlijk toegelicht.
Programma 3: Economie
Grondexploitatie Tolweg		205		115		113			Dit betreft door de BBV verplichte tussentijdse winstneming bij winstgevende projecten. De winstnemingen zijn berekend met de Percentage of Completion (PoC) methode. De winstnemingen worden gestort in de reserve Grondexploitaties.
Grondexploitatie Rengerspark		1.367		1.512		548			Dit betreft door de BBV verplichte tussentijdse winstneming bij winstgevende projecten. De winstnemingen zijn berekend met de Percentage of Completion (PoC) methode. De winstnemingen worden gestort in de reserve Grondexploitaties.
Grondexploitatie vrijkomende locaties		1.049		508		629		165	Dit betreft door de BBV verplichte tussentijdse winstneming bij winstgevende projecten. De winstnemingen zijn berekend met de Percentage of Completion (PoC) methode. De winstnemingen worden gestort in de reserve Grondexploitaties.
PAW Steendam Tjuchem	468	468							Voor het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) vindt er in Steendam en Tjuchem een versterkingsopgave plaats. Er is een subsidieregeling vastgesteld waarbij inwoners maximaal € 8.000 subsidie kunnen krijgen. De kosten worden gedekt met een specifieke uitkering van het Rijk. Verder worden er kosten gemaakt voor de uitvoering en kosten om een renteloze lening beschikbaar te stellen die worden gedekt vanuit de reserve PAW Steendam Tjuchem.
Volkshuisvestingsfonds	1.346	1.036							De gemeente Midden-Groningen heeft geld uit het Volkshuisvestingsfonds van de landelijke overheid gekregen. Met dit geld kan de gemeente woningeigenaren in een aantal buurten van Hoogezand helpen om hun huis energiezuinig te maken.
Overig programma 3	136	54	113	49	93		47		Overige totale incidentele baten en lasten. Dit betreffen lasten lager dan € 100.000, deze worden niet afzonderlijk toegelicht.
Programma 4: Dienstverlening

Programma 5: Gevolgen gas- en zoutwinning en lokaal programma NPG
Lumpsum Gevolgen Gaswinning	3.123	3.123	2.902	2.902	2.946	2.946	3.002	3.002	Vanuit een regionale meerjarige begroting zijn afspraken met het Rijk gemaakt over de vergoeding voor de organisatiekosten die samenhangen met de versterkingsopgave tot en met 2024. In de toezeggingen van het Rijk die zijn opgenomen in de kabinetsreactie Nij Begun is deze Lumpsum gevolgen gaswinning verhoogd en verlengd tot en met 2028 in maatregel 18. Dit is budgettair neutraal verwerkt in de begroting. Over de Rijksbijdrage in 2029 en daarna vindt overleg plaats tussen Rijk en regio.
Leefbaarheid en wijkontwikkeling	5.273	5.273	5.273	5.273	5.273	5.273	5.273	5.273	Voor het bereiken van een kwalitatieve verbetering van de leefbaarheid van een straat, wijk of dorp dat te maken heeft (gehad) met een versterkingsopgave of problemen rondom schadeafhandeling zijn in maatregel 14 van Nij Begun extra middelen beschikbaar gesteld. Dit is budgettair neutraal verwerkt in de begroting.
Knelpuntenpot	2.014	2.014	2.014	2.014	2.014	2.014	2.014	2.014	Kabinetsmaategel 31 Nij Begun: Gemeenten krijgen extra geld om inwoners te helpen die naast de versterking van hun huis te maken hebben met sociaaleconomische-, psychosociale- of gezondheidsproblemen. Dit is budgettair neutraal verwerkt in de begroting.
Batch 1588	6.328	6.328	2.328	2.328	230	230	233	233	Bijdrage en lasten conform inschatting verloop Batch 1588 incl de extra middelen conform maatregel 17 uit de kabinetsreactie Nij Begun.
Inpassingskosten, herstel openbare ruimte na versterking	2.390	2.390	1.608	1.608	1.427	1.427	1.041	1.041	Inpassingskosten lastenraming en bijdrage vanuit het Rijk als vergoeding inclusief de extra middelen conform maatregel 15 uit de kabinetsreactie Nij Begun.
Sociale en emotionele ondersteuning	1.273	1.273	1.164	1.164	1.103	1.103	1.025	1.025	Kabinetsmaatregel 23 Nij Begun: Voor het bieden van sociale en emotionele ondersteuning aan inwoners in het versterkingsgebied zijn extra middelen beschikbaar gesteld door het Rijk. Dit is budgettair neutraal verwerkt in de begroting.
Blok B (verbeteren sociale cohesie)	1.390	1.390	1.390	1.390	1.230	1.230	1.230	1.230	Een deel van de middelen in Blok B (verbeteren sociale cohesie) van de bestuurlijke afspraken is bedoeld voor maatwerkafspraken bij het oplossen van onuitlegbare verschillen.
NPG projecten	8.324	8.324	7.826	7.826	6.300	6.300	3.595	3.595	Voor de projecten uit het NPG programma Midden-Groningen zijn subsidies ontvangen. Deze middelen zijn budgettair neutraal verwerkt in de begroting.
Programma 6: Bestuur en bedrijfsvoering
RVU		400							Incidentele inzet restant middelen RVU.
Overige baten en lasten: stelposten

Totale incidentele baten en lasten van de programma's:	33.895	34.716	25.787	26.711	21.281	22.071	18.103	17.814

Mutaties reserves incidenteel
PAW Steendam-Tjuchem		7		8		1		1	Onttrekking ter dekking van de lasten die voortvloeien uit het verstrekken van de renteloze lening.
Bestemmingsreserve beeldende kunst		22							Onttrekking bestemmingsreserve beeldende kunst ten behoeve van een kunstopdracht nieuwbouw BWRI.
Bestemmingsreserve investeringsagenda Dorpen en Wijken		111		155	1.300	227	1.550	227	Onttrekking ter dekking van het uitvoerprogramma mobiliteitsplan en extra benodigde inzet investeringen verkeer.
Reserve grondexploitaties	2.675	86	2.184	80	1.290	82	165	36	Onttrekkingen en stortingen bestemmingsreserve grondexploitaties voortkomend uit de MPG 2025. Dit betreft dekking rentetoevoegingen verliesvoorzieningen en de stortingen van de begrote winstnemingen.
Reserve volkshuisvestingsfonds		284							Onttrekking ter dekking van de lasten die voortvloeien uit het Volkshuisvestingsfonds (cofinanciering).
Algemene reserve		159		65		65		65	De algemene reserve vormt een buffer om financiële tegenvallers op te vangen en wordt in dit verband gerekend tot de zogenoemde weerstandscapaciteit van de gemeente. De algemene reserve wordt gevormd uit batige rekeningsaldi.
Reserve financiële ruimte 2024		125		225		125		25	Onttrekking uit de reserve financiële ruimte 2024, deze reserve is ingesteld voor de overheveling van niet bestede middelen in 2024.
Nieuwbouw BWRI		360							De onttrekkingen zijn voor dekking van de eenmalige kosten voor tijdelijke huisvesting BWRI.
Afschrijvingsreserve huisvesting BWRI				305		305		305	De onttrekkingen zijn voor dekking van de afschrijvingslasten op het bouw deel van de investering.
Reserve Oekraïne		1.200							Onttrekking aan de reserve Oekraïne.
Reserve inflatiebuffer		139		107		0		0	Onttrekking aan de reserve Inflatiebuffer in verband met indexatie beleidsplan Wegen.
Totale mutaties reserves incidenteel:	2.675	2.493	2.184	945	2.590	805	1.715	659

Totale incidentele baten en lasten:	36.570	37.209	27.971	27.656	23.871	22.876	19.818	18.473
Bedragen x € 1.000

In het algemeen geldt, dat een gemeente structurele taken uitvoert en daarvoor structurele lasten raamt in de begroting. Structurele lasten zijn dus de regel, incidentele lasten de uitzondering. De aard van de baten en lasten betekent dat de soort of de eigenschap van een begrotingspost binnen een taakveld in eerste instantie bepalend is of een post als incidenteel of structureel aangemerkt wordt. Structurele baten en lasten zijn baten en lasten die in beginsel jaarlijks in de begroting, meerjarenraming en jaarrekening zijn opgenomen. Voor structurele baten en lasten geldt in het algemeen, dat zij tot nadere besluitvorming voor onbepaalde tijd opgenomen zijn. Met andere woorden, er is (nog) geen einddatum bekend. Dit noemt men ook wel structureel bestaand beleid.

De begroting kent incidentele en structurele baten en lasten. In de toelichting op het BBV staat als hulpmiddel dat voor het bepalen van een nadere invulling van het begrip ‘incidenteel’ gedacht kan worden aan baten en lasten die zich gedurende maximaal drie jaar voordoen. Dit betekent dat baten en lasten die zich drie jaar of minder voordoen kunnen kwalificeren als incidenteel, maar ook gewoon structureel van aard kunnen zijn. Baten en lasten die zich vier jaar of langer voordoen zijn in beginsel structureel van aard. De scheidslijn tussen drie jaar of langer is zoals gezegd een hulpmiddel bij het bepalen of er sprake is van incidenteel of structureel; de soort of de eigenschap van een begrotingspost van het taakveld gaat altijd boven dit hulpmiddel. Zo blijft een incidentele baat of last, die vier jaar of langer geraamd wordt, gezien de soort of de eigenschap van een begrotingspost altijd incidenteel en wordt dus niet opeens structureel door deze langer dan drie jaar te ramen.

Notitie incidentele baten en lasten Commissie BBV