Warmtepompen en laadpalen veroorzaken pieken in de elektriciteitsvraag, zonnepanelen en windturbines veroorzaken pieken in het elektriciteitsaanbod. Hier is de energie infrastructuur niet op ingericht. Dit leidt tot netcongestie, of in andere woorden, tot 'een opstopping' in de hoogspanningskabels. 

De kabels en de trafo's kunnen de toegenomen vraag en aanbod niet aan. Dit betekent dat inmiddels bedrijven, de duurzame opwekking van energie en nieuwbouw allemaal lang moeten wachten op een nieuwe of grotere elektriciteitsaansluiting. Als gemeente hebben we maar een beperkte rol in wat we hieraan kunnen doen, want daar gaan primair de netbeheerders Enexis en Tennet over. En ook zij hebben hierin maar een beperkte handelingsvrijheid. Ze zijn gebonden aan wetgeving die in grote lijn bepaalt dat aansluitingen moeten worden gerealiseerd op basis van de volgorde van aanvraag, waarbij ze in beperkte mate ruimte hebben om rekening te houden met maatschappelijke prioriteiten. Wat we als gemeente wel kunnen doen is samen met de netwerkbedrijven kijken naar welke ontwikkelingen we op de middellange termijn verwachten. Waar verwachten we als gemeente een toename van de elektriciteitsvraag door bijvoorbeeld nieuwe woningen of de vestiging van bedrijven? En waar zijn Tennet of Enexis voornemens te investeren in het elektriciteitsnet?

In 2025 heeft de gemeente een samenwerkingsovereenkomst ‘versnellingsopgave netverzwaringen’ getekend met Enexis. De samenwerking betekent concreet dat de gemeente Midden-Groningen en Enexis in 2025 en 2026 gaan onderzoeken wat de ruimtelijke consequenties van de noodzakelijke verzwaringen zijn en welke acties in de tijd moeten worden uitgezet om de verzwaringen versneld te kunnen realiseren. En dat voorziene en gewenste ruimtelijke ontwikkelingen van onze gemeente op de middellange termijn nauwkeurig in kaart worden gebracht en dat deze ontwikkelingen in de tijd optimaal worden afgestemd op de hiervoor noodzakelijke netaansluitingen. De samenwerking zal leiden tot het opstellen van een Nadere Overeenkomst. Ofwel, de gemeente en de netbeheerders werken er samen om ontwikkelingen zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen. Daarnaast kunnen we samen met netbeheerders, buurgemeenten, energiecoöperaties en bedrijven lokaal creatieve oplossingen uitwerken om de netcongestie te verminderen. De rol die batterijen kunnen spelen bij het ontlasten van het elektriciteitsnetwerk wordt hierbij meegenomen.