1 . Inleiding

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

Voor u ligt het jaarverslag en de jaarrekening 2022 van de gemeente Midden-Groningen. Hierin leggen wij, in het eerste jaar van ons college, verantwoording af over hetgeen afgelopen jaar is uitgevoerd. 

2022 was een bijzonder jaar. Zo hadden we begin 2022 nog te maken met sterk beperkende maatregelen in verband met corona. Dit vroeg veel flexibiliteit van onze inwoners, ondernemers en de organisatie. Direct daaropvolgend kregen we te maken met de oorlog in Oekraïne. Naast een toestroom van vluchtelingen, die we in onze gemeente op hebben kunnen vangen, leidde het tot sterk stijgende prijzen. Grotendeels ging dit om energieprijzen, maar ook eten en drinken werden een stuk duurder. Niet al onze inwoners konden deze stijging dragen. Het is fijn om te zien dat het Rijk hiervoor de Energietoeslag in het leven heeft geroepen. Diegenen die dat het meest nodig hebben werden extra gecompenseerd voor de stijgende energieprijzen. Hierdoor kon een deel van de last verminderd worden. De hoge energieprijzen troffen niet alleen onze inwoners. Ook onze ondernemers en andere maatschappelijke organisaties voelden de impact. Eind 2022 heeft uw raad hiervoor de reserve Maatwerk Fonds Energiecrisis ingesteld van € 2 miljoen en is een deel van de overgebleven coronamiddelen (€ 750.000) beschikbaar gesteld voor verenigingen en dorpshuizen. Niet alleen voor Oekraïense vluchtelingen bood onze gemeente onderdak. Wij boden ook onze hulp aan om de schrijnende situatie in Ter Apel het hoofd te bieden. De noodzakelijke solidariteit die we met elkaar aan de dag leggen kwam niet zomaar van de grond. Voor onze inwoners was er reden tot zorg. Dit begrijpen we en we hebben dan ook eisen gesteld aan de opvang bij het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA).

Ondanks de uitdagende omstandigheden van het afgelopen jaar, hebben we samen met uw raad een start kunnen maken met de invulling van het raadsakkoord, raadswerkprogramma en collegeprogramma. De kern hiervan is dat onze inwoner centraal staat. Dit betekent in ieder geval dat we goed bereikbaar zijn en onze inwoners betrekken bij onze plannen. Daarnaast vinden we het belangrijk dat iedereen mee kan doen. De thema’s armoede en jeugdzorg zijn door uw raad dan ook in het raadswerkprogramma opgenomen. Tot slot hebben we het afgelopen jaar een basis gelegd om de beschikbaarheid en betaalbaarheid van woningen te verbeteren en de energietransitie en duurzaamheid te bevorderen. Dit zijn uiteraard geen ontwikkelingen die van vandaag op morgen gerealiseerd zijn, maar de urgentie is dermate groot dat we iedere stap zetten die kan. Zo dragen we met elkaar zorg voor een prettige woon-, werk- en leefomgeving. 

Veiligheid is een belangrijke voorwaarde voor een prettige leefomgeving en kent veel aspecten. Voor de wijken waar de leefbaarheid en veiligheid onder druk staat, hebben we extra aandacht gehad. Zo gaan we door met het sluiten van drugspanden en hebben we verhuurders geïnformeerd over de signalen van drugscriminaliteit. Ook blijven we intensief samenwerken met onze ketenpartners om alle vormen van criminaliteit tegen te gaan en te voorkomen.

De veiligheid van onze leefomgeving wordt ook beïnvloed door de gevolgen van gas- en zoutwinning. Naast het behartigen van collectieve belangen willen we ook individuele inwoners ondersteunen die vastlopen in schade- en/of versterkingstrajecten. In 2022 hebben we daarom aardbevingsconsulenten aangetrokken die onze inwoners ondersteunen en adviseren. We willen graag tempo maken en niet alleen goede plannen maken, maar ook de daadwerkelijke aanpak versnellen. We voelen ons gesteund door de uitkomsten van de parlementaire enquête en de middelen die beschikbaar worden gesteld om recht te doen aan het leed van onze inwoners. 

Ondanks de bijzondere omstandigheden in 2022, is er vooruitgang op een aantal dossiers en een gezond financieel resultaat behaald. Het financieel resultaat over 2022 is € 17,2 miljoen positief. Het resultaat, na het verwerken van de budgetoverhevelingen (€ 4.6 miljoen) en overige bestemmingsvoorstellen (€ 10,8 miljoen), is € 1,9 miljoen voordelig. In de financiële analyse in deze inleiding is op hoofdlijn toegelicht hoe dit resultaat tot stand is gekomen. In de financiële toelichtingen bij de programma’s in het jaarverslag is een gedetailleerde analyse opgenomen. 

Financiële analyse in een notendop

Terug naar navigatie - Financiële analyse in een notendop

Op 22 december 2022 is de slotbegrotingswijziging door uw raad vastgesteld. Hierin is ook de laatste verwachting van het jaarrekeningresultaat gecommuniceerd. Deze analyse gaat in op de afwijkingen tussen deze laatste verwachting en het gerealiseerde jaarrekeningresultaat. Daarnaast wordt er ingegaan op de voorstellen voor resultaatbestemming. De ontwikkeling van de Algemene Reserve, toevoeging van € 1,9 miljoen, vormt hier ook een onderdeel van.

Slotbegrotingswijziging versus jaarrekeningresultaat
In de slotbegrotingswijziging is het volgende verwacht jaarrekeningresultaat voor 2022 gecommuniceerd:

In december verwachtten we een jaarrekeningresultaat van circa € 9,8 miljoen positief. Het werkelijke jaarrekeningresultaat is ruim € 17,2 miljoen positief. Er is sprake van een positieve afwijking van € 7,4 miljoen.

 

Belangrijkste afwijkingen

Terug naar navigatie - Belangrijkste afwijkingen

De belangrijkste oorzaken voor deze afwijking van € 7,4 miljoen zijn hieronder samengevat:

Hieronder worden de bovenstaande afwijkingen toegelicht:

  1. In 2022 is voor de opvang van Oekraïners een Specifieke Uitkering in het leven geroepen door het Rijk. Het voordeel wordt verklaard doordat we het grootste deel van 2022 per dag € 100 per opvangplek ontvingen. Wij hebben 299 opvangplekken gerealiseerd. De kosten vielen daarentegen lager uit, mede door de inzet van ons gemeentelijk vastgoed. Het gaat om Astronautenlaan 33 in Hoogezand, Kerkstraat 2 in Muntendam en Hoofdweg 10a in Slochteren. 
  2. In de decembercirculaire heeft het Rijk een voorschot van ruim € 1,7 miljoen uitgekeerd voor de Energietoeslag van 2023. Het restant bestaat uit een bijdrage voor taken die we in 2023 moeten uitvoeren. Volgens de voorschriften hebben we deze bedragen in 2022 te verantwoorden, maar zijn deze bestemd voor taken die we in 2023 uitvoeren. Hierdoor valt het rekeningresultaat hoger uit en stellen we voor deze middelen via overheveling mee te nemen naar 2023.
  3. Het nadeel wordt grotendeels veroorzaakt door uitgestelde verkopen, resulterend in lagere winstnemingen dan verwacht in 2022. Deze winstnemingen volgen alsnog in 2023 en verder.
  4. Bij werkparticipatie zien we hogere ontvangsten. Ruim de helft hiervan heeft te maken met een ontvangen ESF-subsidie. We stellen voor deze middelen over te hevelen naar 2023.
  5. Het aantal uitkeringsgerechtigden binnen de Participatiewet is lager dan verwacht. In de huidige arbeidsmarkt slagen veel mensen erin om een betaalde baan te vinden, waardoor de uitstroom hoger was dan de instroom.
  6. Er zijn meer bouwaanvragen binnengekomen, waaronder aanvragen voor een aantal grote projecten.
  7. Er zijn diverse overige plussen en minnen die per saldo optellen tot een voordeel van afgerond € 650.000, een voorbeeld hiervan is de € 500.000 die beschikbaar is voor het raadswerkprogramma. Ook deze maakt onderdeel uit van de overhevelingen.

Jaarrekeningresultaat sterk incidenteel karakter
Het fors positieve jaarrekeningresultaat heeft een sterk incidenteel karakter. Zo zien we de plus rondom de opvang van Oekraïners, het voorschot voor de Energietoeslag en houden we middelen over voor werkzaamheden die doorlopen in 2023.

Resultaatbestemming

Terug naar navigatie - Resultaatbestemming

Uw raad besluit over de voorgestelde resultaatbestemming. We maken een verdeling tussen overhevelingen en overige bestemmingsvoorstellen. De overhevelingen komen voort uit middelen die over zijn gebleven, omdat, een deel, van de werkzaamheden doorlopen in 2023 en 2024. Voor de overige bestemmingsvoorstellen geldt dat er sprake is van ontwikkelingen die het instellen of de aanvulling van reserves noodzakelijk maken.

Overhevelingen
Voor werkzaamheden die in 2023 en 2024 doorlopen zijn overhevelingsvoorstellen ingediend. Via deze voorstellen wordt verzocht overgebleven budget uit 2022 voor de resterende werkzaamheden beschikbaar te houden. Hieronder is het overzicht van deze voorstellen weergegeven. De toelichting vindt u in bijlage 3.


Overige bestemmingsvoorstellen
Zoals benoemd zijn er enkele ontwikkelingen die het instellen of aanvullen van een reserve nodig maken. De toelichting op deze overige voorstellen is opgenomen in bijlage 4.


Ontwikkeling Algemene Reserve
Het jaarrekeningresultaat 2022, de overhevelingen en overige bestemmingsvoorstellen leiden tot een toevoeging aan de Algemene Reserve van afgerond € 1,9 miljoen. 

Dit houdt in dat de Algemene Reserve groeit tot een hoogte van € 13,5 miljoen. Met een benodigde weerstandscapaciteit van afgerond € 4,8 miljoen, is de weerstandsratio 2,8. 

1.1 Jaarrekening in één oogopslag

1.2 Samenstelling College en gemeenteraad

Portefeuilleverdeling

Terug naar navigatie - Portefeuilleverdeling

Burgemeester Adriaan Hoogendoorn

  • Openbare orde en veiligheid
  • NPG (inclusief coördinatie dorpsplannen)
  • Dienstverlening
  • Participatie
  • Gebiedsgericht werken
  • Communicatie
  • Juridische zaken
  • Regionale samenwerking (inclusief Toekomstagenda en opvang vluchtelingen)
  • Beleidscoördinatie
  • Discriminatiebeleid
  • Interbestuurlijk Toezicht


Wethouder Markus Ploeger (GemeenteBelangen Midden-Groningen)

  • Gevolgen gas- en zoutwinning
  • Financiën
  • Beheer Openbare Ruimte
  • Dierenwelzijn
  • Grondbedrijf
  • Vastgoed
  • P&O beleid/organisatie
  • DIV en archief
  • Inkoopbeleid
  • Wethouder voor: Slochteren, Schildwolde, Hellum, Overschild, Siddeburen, Steendam, Tjuchem, Noorderpark, Westerpark, Oosterpark, Zuiderpark, Margrietpark, Boswijk, Sappemeer Noordoost en Compagniesterpark


Wethouder Annemiek Hoesen-Spithorst (Boer & Burger Partij Midden-Groningen)

  • Economie (inclusief landbouw)
  • Leefbaarheid
  • Dorpen en wijken (waaronder dorpshuizen)
  • Toerisme en Recreatie
  • Erfgoed
  • Archeologie
  • Cultuur
  • Breedband
  • Sport en sportaccommodaties
  • Wethouder voor: Meerwijck, Kropswolde, Kielwindeweer, Foxhol, Kolham, Foxham, Froombosch, Froombosch, Meeden en Noordbroek
  • Projectwethouder: Visie A7/N33


Wethouder Erik Drenth (CDA)

  • Ruimtelijke ordening
  • Wonen
  • Omgevingswet / VTH
  • Windparken en zonneparken
  • Duurzaamheid en energietransitie
  • Natuur en Landschap
  • Verkeer en Vervoer
  • Onderwijs
  • Taakstelling huisvesting statushouders
  • Informatisering en automatisering
  • Wethouder voor: Woudbloem, Lageland, Westerbroek, Waterhuizen, Harkstede, Scharmer, Zuidbroek en Muntendam
  • Projectwethouder: Hoogezand Noord, Stadshart, Hart van Muntendam en Harkstede/Meerstad


Wethouder Evert Offereins (VVD)

  • Sociaal Domein
  • Jeugdzorg
  • Ouderenbeleid
  • Wmo / Gezondheid / Welzijn

Samenstelling Gemeenteraad

Terug naar navigatie - Samenstelling Gemeenteraad
Partij Aantal zetels
GemeenteBelangen Midden-Groningen 8
Boer & Burger Partij Midden Groningen 5
PvdA 4
SP 3
CDA 3
ChristenUnie 3
VVD 2
GroenLinks 2
D66 2
BBB-LMG 1
Totaal 33