3.4 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen

We hebben een groot gebied aan openbare ruimte in beheer. In deze openbare ruimte vinden allerlei activiteiten plaats zoals wonen, werken, vervoer en recreatie. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een groot aantal kapitaalgoederen zoals wegen, rioleringen, civiele kunstwerken, water, openbaar groen en gebouwen. Gemeentelijke programmadoelen kunnen nauwelijks worden gerealiseerd zonder kapitaalgoederen. Zo zijn water, wegen en bruggen onontbeerlijk voor de economische ontwikkeling en leveren straatlantaarns en de inrichting van het openbaar groen een belangrijke bijdrage aan de sociale veiligheid. De gemeente is verantwoordelijk voor het beheer van deze openbare ruimte en de daarin aanwezige kapitaalgoederen.

Vastgoed
Onze vastgoedportefeuille bestaat uit ongeveer 140 objecten. Dit zijn naast het gemeentehuis bijvoorbeeld ook dorpshuizen, gymzalen en huisvesting voor diverse maatschappelijke organisaties. De gebouwen zijn onderverdeeld in deelportefeuilles om per portefeuille specifiek beleid te kunnen vormen. Maatschappelijke activiteiten zijn niet altijd gehuisvest in vastgoed van de gemeente. 

Beleid
De vastgoedportefeuille van onze gemeente is zeer divers. Wij willen meer eenheid brengen in de verschillende vormen van ondersteuning aan de accommodaties. De huidige situatie verschilt per dorpshuis, sportaccommodatie en gebruiker. Dit varieert van zelfstandig tot volledig in gemeentelijk beheer. Ook in het (ver)huurbeleid is er sprake van enorme verschillen. We onderzoeken de mogelijkheden van harmonisatie. 

Beheer
We zetten in op regievoeren en maken de transitie van uitvoering naar beheer. In 2022 is er vooral aandacht besteed aan de organisatie van beheertaken. De regievoerder, het aanspreekpunt voor de gebruiker is hierin leidend en brengt de gebruiker op de hoogte van alle ontwikkelingen rondom het gebouw. 

Inrichting contracten
We richten contracten steeds slimmer in. We geven in een aanbesteding van werk beter aan hoe de aannemer zijn werk moet doen. Hierdoor kunnen we beter onze regierol uitvoeren. We geven beter aan wat het resultaat moet zijn. Tegelijkertijd wordt daardoor een hogere kwaliteit van het uitgevoerde werk behaald.

Gegevensbeheer
Het gegevensbeheer is in 2022 verder geprofessionaliseerd. Dit hebben we gedaan door het Vastgoedbeheersysteem waar nodig aan te vullen. Ook hebben we de Meerjaren Onderhoudsplannen voor onze gebouwen geactualiseerd. 

In beweging
Onze vastgoedportefeuille is in beweging. Diverse projecten en programma’s hebben als gevolg dat er door vervangende huisvesting vastgoed vrijvalt en buiten gebruik komt. Het betreft hier voornamelijk schoolgebouwen die door realisatie van multifunctionele accommodaties en kindcentra hun functie verliezen. In 2021 is het traject voor sloop en locatieontwikkeling voor een aantal gebouwen ingezet. Ook in 2023 wordt dit traject verder uitgevoerd.

Verduurzaming
Om het vastgoed toekomstbestendig te maken wordt er in 2023 een verduurzamingsplan uitgewerkt. De verduurzamingsopgave van het gemeentelijk vastgoed is enorm groot. Niet alleen de ambities die staan vermeld in het Plan van Aanpak Duurzame Bedrijfsvoering en de Duurzaamheidsvisie Midden-Groningen, maar ook de verplichtingen die door de landelijke overheid zijn hierin leidend. Voorheen was een gebouw vaak alleen een stapel stenen en een installatie en had het als doel comfort bieden voor de doelstellingen van de gebruiker. Tegenwoordig voorziet een nieuw gebouw daarnaast in de duurzame energiebehoefte van de gebruiker en kunnen er door de extra geleverde energie ook maatschappelijke doelen behaald worden. De routekaart verduurzaming gemeentelijk vastgoed stelt een gefaseerde aanpak voor. Sportcentrum de Kalkwijck en de Duurswoldhal zijn de eerste projecten die worden verduurzaamd. Deze plannen worden in 2023 uitgewerkt.

Beheer en onderhoud van kapitaalgoederen worden toekomstbestendig en efficiënt uitgevoerd en voldoen aan maatschappelijke en wettelijke eisen. Het onderhoud en beheer zijn zodanig dat de kapitaalgoederen kunnen bijdragen aan de programmadoelen: een aantrekkelijke, leefbare en toekomstbestendige leefomgeving voor de samenleving.

We streven naar:

• Het in standhouden van een adequaat wegenstelsel en bijbehorende openbare verlichting;
• Een goed beheer van de afvalwaterketen en het oppervlaktewater. Een goed beheer van de kwaliteit en kwantiteit van grond-, hemel- en oppervlaktewater;
• Zodanig onderhoud van civieltechnische kunstwerken dat de veiligheid van de omgeving en gebruikers is gewaarborgd;
• Het zodanig beheren van openbaar groen dat het, als onderdeel van de openbare ruimte, een optimale bijdrage kan leveren aan de leefbaarheid van de gemeente en aan zijn functie als drager van de ecologie;
• Efficiënt en toekomstbestendig onderhoud van gebouwen, waarbij een veilige en gebruiksvriendelijke inzet van de gemeentelijke gebouwen wordt gewaarborgd;
• Realisatie van een evenwichtige vastgoedportefeuille.

Beheer en onderhoud
Het beheer en onderhoud van de openbare ruimte is onderhevig aan stijgende prijzen in de markt. Hierdoor zijn wij niet goed in de gelegenheid om het beheer en onderhoud dusdanig uit te voeren dat er geen achterstanden of kapitaalsvernietiging ontstaat. We werken aan een integrale meerjaren onderhoudsplanning, prioritering, risico gestuurd beheer of gedifferentieerd onderhoud.

Wegen
We beheren en onderhouden ons areaal zodat dit veilig is. In het gebied van de versterkingsopgave zorgen we voor goede afstemming. De wegen die beschadigd raken door droogte brengen we in kaart en we herstellen deze met de hiervoor extra verkregen middelen.

Openbare verlichting
We zijn onze openbare verlichting aan het verjongen en verduurzamen waarbij we energiebesparing weten te realiseren. Hiermee zorgen we voor een vermindering van de CO2.

Riolering en water
We hebben uitvoering gegeven aan het vastgestelde beleidsplan over het beheer en onderhoud van het riolenstelsel. We werken op het gebied van duurzaam waterbeheer samen met Groninger gemeenten, de gemeenten uit de kop van Drenthe, het waterbedrijf Groningen en de waterschappen Hunze en Aa’s en Noorderzijlvest. In 2022 zijn de voorbereidingen voor de uitvoeringsagenda klimaatadaptatie gestart en deze zullen in 2023 ter besluitvorming voorgelegd aan uw raad. 

Civieltechnische kunstwerken en beschoeiingen
We hebben de kunstwerken geïnspecteerd. Waar nodig hebben we direct maatregelen getroffen. 

Openbaar groen
Uw raad heeft in 2022 jaarlijks € 2 miljoen beschikbaar gesteld vanaf 2023 voor het beheer van de openbare ruimte. Hiervoor is een gedeelte bestemd voor het domein groen. Om deze middelen daadwerkelijk te verkrijgen is een plan opgesteld. Met deze extra middelen zullen we na besluitvorming van uw raad in 2023 in staat zijn om de ambities van het beleid te volgen. 

Speelvoorzieningen
Volgens het in 2019 vastgestelde beleid spelen geven wij uitvoering aan het behouden van veilige speelmogelijkheden voor jong en oud. Dit doen wij door middel van jaarlijkse inspecties en dit koppelen we aan het onderhoud.

In de programmabegroting zijn budgetten voor het onderhoud opgenomen. Het financieel overzicht kapitaalgoederen is exclusief loonkosten, overhead en kapitaallasten (rente- en afschrijvingskosten). In onderstaand overzicht staan de budgetten en de realisatie van 2022, zoals deze zijn opgenomen in de verschillende programma’s.