2.3 Programma Economie

2.3.0 Inleiding

Terug naar navigatie - Opbouw programma

Binnen het programma Economie geven wij uitvoering aan het Coalitieakkoord. Dit programma geeft inzicht in de ruimtelijk-economische ontwikkelingen voor 2022.

Opbouw programma Economie
Het programma economie bestaat uit de volgende onderwerpen:

  1. Omgevingswet;
  2. Ruimtelijke Ontwikkeling;
  3. Economie;
  4. Verkeer;
  5. Duurzaamheid.

2.3.1 Omgevingswet

Algemeen

Terug naar navigatie - Algemeen

De invoering van de Omgevingswet is uitgesteld naar 1 januari 2024. Door het uitstel hebben we een jaar extra de tijd voor de voorbereiding. Bij de invoering in 2024 zijn we klaar om te voldoen aan de wettelijke minimum vereisten voor de invoering.

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

a. Wij voldoen aan de wettelijke minimum vereisten en realiseren een kleine plus

Terug naar navigatie - a. Wij voldoen aan de wettelijke minimum vereisten en realiseren een kleine plus

Acties

b. We starten met het opstellen van een omgevingsvisie

Terug naar navigatie - b. We starten met het opstellen van een omgevingsvisie

In 2022 hebben inwoners en organisaties uit onze gemeente, tussen september en december, mee kunnen doen aan de voorbereidingen voor het opstellen van de Omgevingsvisie. Dit kon op drie manieren:

  1. Door deel te nemen aan gespreksavonden op zes locaties in onze gemeente;
  2. Door als organisatie, bedrijf of instelling mee te doen met twee expertbijeenkomsten; óf
  3. Door de online vragenlijst/enquête voor de Omgevingsvisie in te vullen.

In december is er nog een extra terugkoppelavond georganiseerd. Hier is alle informatie gepresenteerd aan de mensen die hebben deelgenomen aan de gespreksavonden en de expertbijeenkomsten. Zij konden hier nog aanvullingen geven en aangeven wat zij belangrijk vinden in hun woon- en leefomgeving. Al deze informatie is gebundeld in een document, dat wordt gebruikt om de Omgevingsvisie op te stellen in 2023.  

Acties

2.3.2 Ruimtelijke Ontwikkeling

Algemeen

Terug naar navigatie - Algemeen

Gemeenten hebben een taak om te zorgen voor een goede omgeving om in te wonen, te werken en te leven. Wij zoeken een goede plek voor nieuwe ontwikkelingen en bekijken of iets past vanuit verschillende invalshoeken. Voor alles een plek en alles op zijn plek. Er zijn grote opgaven: er moet ruimte worden gezocht voor onder andere woningbouw, bedrijventerreinen, landbouw en natuur. Voor de projecten die met geld van het NPG worden uitgevoerd, verwijzen we naar paragraaf 2.5.2.

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

a. Het stedelijk gebied van Hoogezand-Sappemeer versterken

Terug naar navigatie - a. Het stedelijk gebied van Hoogezand-Sappemeer versterken

We willen de woon- en leefkwaliteit in Hoogezand-Sappemeer verbeteren. We doen dit door bestaande wijken te vernieuwen en door het toevoegen van nieuwe woningen. Soms ontwikkelen we zelf nieuwe woongebieden, werken ook mee aan plannen van bedrijven en personen voor nieuwe woningen.

 

 

 

Acties

b. Netwerken van sterke dorpen

Terug naar navigatie - b. Netwerken van sterke dorpen

De dorpen vormen samen een goed woon- en leefklimaat. Wij bieden ruimte voor woningbouw die inspeelt op de behoefte. Wij doen dit door zelf locaties te ontwikkelen en door mee te werken aan plannen van anderen.  

Acties

f. Samenwerking Omgevingsdienst Groningen

Terug naar navigatie - f. Samenwerking Omgevingsdienst Groningen

We werken samen met de Omgevingsdienst Groningen (ODG) aan vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH). Wanneer nodig, maken we hier afspraken over met de andere Groninger gemeenten en de provincie Groningen. We streven naar een gezonde en veilige woonomgeving. We kijken ook naar de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). De invoering van de Omgevingswet en de Wkb zijn opnieuw uitgesteld tot 1 januari 2024. In 2022 is besloten om de VTH-taken bouw weer binnen onze eigen gemeente te organiseren. We zien een toename van aanvragen, klachten, verzoeken om handhaving en bezwaarschriften vanuit de samenleving. Samen met de Omgevingsdienst zijn er afspraken gemaakt om dit goed op te lossen met de beschikbare middelen. Samen met de ODG hebben we gewerkt aan de voorbereiding voor de invoering van de Omgevingswet. Concreet betekent dit dat de nieuwe wetsartikelen zijn vertaald in werkprocessen en naar concrete tijdsbesteding. Verder is gewerkt aan een regionaal netwerk voor proefprojecten Wkb. Met een proefproject wordt alvast conform de Wkb gewerkt, zodat we ervaring opdoen als de wet in werking treedt. Ook hebben we gezamenlijk met de ODG gewerkt om de werkprocessen en inzet van de ODG slimmer te maken.

Volkshuisvestingsfonds

Terug naar navigatie - Volkshuisvestingsfonds

Wij hebben een aanvraag gedaan voor het Volkshuisvestingsfonds. Onze aanvraag is goedgekeurd en wij ontvangen een bedrag van € 11 miljoen van het Rijk voor verbetering en verduurzaming van koopwoningen in de buurten met de postcodes 9601 en 9602 in Hoogezand. We moeten zelf ook 30% meebetalen. Op dit moment zoeken we nog naar geld hiervoor. Voor de uitvoering gaan we ook samenwerken met bijvoorbeeld andere projecten en andere gemeentes. Deze samenwerking richt zich vooral op financieringsvormen en aanbestedingen. In 2023 wordt een plan van aanpak aan uw raad gepresenteerd.

2.3.3 Economie

Algemeen

Terug naar navigatie - Algemeen

Onze gemeente heeft zowel een industrieel als landelijk karakter. We willen voor ondernemers aantrekkelijk zijn om te ondernemen. Voor inwoners willen we zorgen dat het hier prettig wonen, werken en recreëren is. In 2022 werd bekend dat we in heel Nederland aan de slag moeten met het landelijk gebied. De provincie moet hiervoor een plan maken. We zijn bestuurlijk en ambtelijk betrokken in het proces. We voerden verschillende gesprekken met de landbouw en informeerden hen waar mogelijk over het proces. 

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

a. We willen een excellente dienstverlener zijn voor ondernemers en instellingen

Terug naar navigatie - a. We willen een excellente dienstverlener zijn voor ondernemers en instellingen

De vraag naar bedrijfskavels blijft groot. Ook stellen ondernemers veel vragen over mogelijkheden om het bedrijf uit te breiden. Er is een tekort aan bedrijfskavels is in onze gemeente. Daarom werken we aan een bedrijventerreinenvisie die we in het voorjaar van 2024 aan uw raad aanbieden. Hierover is uw raad eind 2022 geïnformeerd. 

Acties

c. We concentreren de detailhandel tot compacte centra

Terug naar navigatie - c. We concentreren de detailhandel tot compacte centra

De detailhandel is veel in beweging. Door de coronacrisis kopen mensen steeds meer via internet. Ook hebben ondernemers te maken met de gevolgen van prijsstijgingen van bijvoorbeeld energie.

Acties

d. We positioneren Midden-Groningen als een recreatiebestemming waar het voor iedereen goed toeven is

Terug naar navigatie - d. We positioneren Midden-Groningen als een recreatiebestemming waar het voor iedereen goed toeven is

Eind 2022 heeft uw raad de visie vrijetijdseconomie vastgesteld. Onze ambitie is: "We gaan voor een groeiende en vitale vrijetijdseconomie". De komende jaren zetten we in op een volwaardige vrijetijdssector. In 2030 dragen toerisme en recreatie bij aan de brede welvaart in onze gemeente. Voor de uitvoering hebben we vijf ontwikkelpunten benoemd, waar we de komende jaren mee aan de slag gaan:

  1. Buitenruimte op orde;
  2. Aantrekkelijk en beleefbaar aanbod;
  3. Toekomstbestendige vrijetijdssector;
  4. Profilering DNA en informatievoorziening;
  5. Samenwerken aan de toekomst.

Acties

2.3.4 Verkeer

Algemeen

Terug naar navigatie - Algemeen

In de Programmabegroting 2022 is de ambitie uitgesproken om het Mobiliteitsplan door uw raad te laten vaststellen. Dit is niet gelukt. Het maken van dit plan heeft helaas een tijd stilgelegen. Dit heeft te maken met de beperkte capaciteit en het niet ingevuld krijgen van een verkeerskundige vacature. Ondertussen zijn er nieuwe inzichten en ontwikkelingen die effect hebben op het gebruik van ons wegennetwerk. Hier willen we met het Mobiliteitsplan op aansluiten. 

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

a. Verkeersveilig bewegen

Terug naar navigatie - a. Verkeersveilig bewegen

Om de verkeersveiligheid te verbeteren zijn we op zoek naar financiële mogelijkheden om knelpunten aan te pakken. Dit doen we door subsidies aan te vragen. Daarnaast worden activiteiten uitgevoerd waarmee we het verkeersgedrag van weggebruikers willen beïnvloeden. Tot slot monitoren we de verkeersveiligheid.

Acties

b. Sociaal inclusief

Terug naar navigatie - b. Sociaal inclusief

Door ervoor te zorgen dat inwoners voldoende mobiel blijven, kunnen ze blijven deelnemen aan het maatschappelijk leven.

Acties

c. Duurzaam verplaatsen

Terug naar navigatie - c. Duurzaam verplaatsen

Vanuit het mobiliteitsbeleid dragen we bij aan duurzaamheidsambities. Dit doen we vooral door het stimuleren van alternatieven voor de auto. We proberen subsidies binnen te halen om fietsen te stimuleren. Daarnaast staan we open voor initiatieven van derden. Zo zijn we in 2022 mee gaan doen met een tweejarige proef voor deelauto's met een bedrijf dat dit soort diensten aanbiedt. In december 2022 is bij het Huis van Cultuur en Bestuur de eerste elektrische deelauto geplaatst.

Acties

d. Bereikbaar platteland

Terug naar navigatie - d. Bereikbaar platteland

Wij willen de voorzieningen bereikbaar houden. Goed openbaar vervoer draagt daaraan bij.

Acties

e. Economische dynamiek

Terug naar navigatie - e. Economische dynamiek

Wij willen dat de werklocaties en de economische centra goed bereikbaar zijn. Daarom participeren we in een aantal grote infrastructuur projecten zoals project Knijpsbrug en omgeving en het project N33.

Acties

2.3.5 Duurzaamheid

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

b. Inwoners van de gemeente Midden-Groningen zijn betrokken bij en profiteren van de ontwikkeling van duurzame energieprojecten

Terug naar navigatie - b. Inwoners van de gemeente Midden-Groningen zijn betrokken bij en profiteren van de ontwikkeling van duurzame energieprojecten

In het klimaatakkoord is het streven naar 50% lokaal eigendom van hernieuwbare energieprojecten opgenomen. De Regionale Energie Strategie (RES)-Groningen, waar wij deel van uitmaken, onderschrijft het belang van lokaal eigendom en participatie. Aan de ene kant gaat dit om meepraten (procesparticipatie), waardoor meer rekening gehouden kan worden met wensen van omwonenden en anderen in de omgeving over bijvoorbeeld inpassing in het landschap. Daarnaast kunnen inwoners financieel voordeel genieten (financiële participatie) doordat bij lokaal eigendom de winsten ook ten goede komen aan lokale partijen en de directe leefomgeving. In onze gemeente zijn verschillende zonneparken vergund. Andere zonneparken zijn in ontwikkeling. In een aantal gevallen is er sprake van 50% lokaal eigendom. Dat loopt dan via een coöperatie. In andere gevallen is er sprake van een bijdrage aan een gebiedsfonds omdat er bijvoorbeeld geen coöperatie actief is of omdat lokaal eigendom niet haalbaar bleek.

Acties

c. De gemeente Midden-Groningen maakt het mogelijk dat duurzame energieprojecten worden gerealiseerd

Terug naar navigatie - c. De gemeente Midden-Groningen maakt het mogelijk dat duurzame energieprojecten worden gerealiseerd

Onze gemeente heeft te allen tijde een vastgestelde visie over waar en op welke wijze we voor duurzame energieprojecten in het landschap ruimte bieden. In het kader van de energietransitie zal in de toekomst meer duurzame energie op land worden geproduceerd. Dit betekent dat er bijvoorbeeld zonneparken worden aangelegd. Daarbij willen we ons landschap niet (te zeer) aantasten. Bij de keuze voor locaties spelen ook mogelijke effecten van duurzame energieprojecten zoals bijvoorbeeld geluid op de omgeving een rol. Uiteraard moeten we bij de keuze voor locaties ook mogelijk ander gebruik voor woningen, bedrijven, landbouw en natuur laten meewegen.

Acties

d. Een aantal wijken in de gemeente Midden-Groningen is in 2030 van het aardgas af

Terug naar navigatie - d. Een aantal wijken in de gemeente Midden-Groningen is in 2030 van het aardgas af

De transitievisie Warmte (TVW) is in 2021 vastgesteld. In de visie is beschreven welke technieken om van het aardgas af te gaan het meest logisch zijn voor de diverse wijken. Dit hangt af van de locatie en het type woningen. Nadat de visie is vastgesteld stellen wij wijkuitvoeringsplannen (WUPs) op. Het opstellen van de TVW en de WUPs is een wettelijke verplichting. Er zijn al een aantal lopende projecten waarbij wijken van het aardgas afgaan. Daarnaast worden er plannen ontwikkeld om op een aantal plaatsen van het aardgas af te gaan. 
Wanneer woningen van het aardgas gaan zijn er veel gevolgen voor de bewoners; de huizen worden fors aangepakt en de vraag is wie de aanpassingen betaalt. Van het aardgas af kan alleen met draagvlak van de bewoners.

Acties

e. De gemeente ondersteunt bij initiatieven van inwoners, bewonersorganisaties, energiecoöperaties en andere belanghebbenden in onze gemeente

Terug naar navigatie - e. De gemeente ondersteunt bij initiatieven van inwoners, bewonersorganisaties, energiecoöperaties en andere belanghebbenden in onze gemeente

De transitievisie Warmte (TVW) is in 2021 vastgesteld. In de visie is beschreven welke technieken om van het aardgas af te gaan het meest logisch zijn voor de diverse wijken.

Acties

f. De gemeente Midden-Groningen voert een duurzame bedrijfsvoering

Terug naar navigatie - f. De gemeente Midden-Groningen voert een duurzame bedrijfsvoering

We hebben een voorbeeldrol. Wat we van anderen verwachten moeten we zelf ook doen. Daarnaast moeten we voldoen aan alle wettelijke verplichtingen op het gebied van energie en duurzaamheid.

Acties

2.3.6 Verplichte beleidsindicatoren (BBV)

Beleidsindicatoren

Terug naar navigatie - Beleidsindicatoren

De verplichte beleidsindicatoren van het programma Economie zijn in de onderstaande tabel opgenomen.

Naam Indicator Eenheid Peiljaar M-G Nederland
Functiemenging % 2021 45,3% 53,3%
2020 44,1% 53,2%
2019 44,4% 53,3%
2018 45,3% 52,9%
Vestigingen (van bedrijven) Aantal per 1.000 inwoners in de leeftijd van 15 t/m 64 jaar 2021 129,8 165,1
2020 120,5 158,1
2019 116,3 151,2
2018 111,5 145,2

2.3.7 Financieel overzicht

Terug naar navigatie - Financieel overzicht Excel
Omschrijving realisatie 2021 Primitief begroot 2022 Begroot na wijziging 2022 realisatie 2022 Verschil 2022
Lasten
Brandweer / Openbare Veiligheid 5.824 5.964 6.054 5.842 212 V
Economische ontwikkeling 6.679 5.297 8.184 8.190 -6 N
Bedrijventerreinen 6.736 1.205 2.627 1.077 1.550 V
Grondexploitaties 6.601 5.510 6.686 5.291 1.395 V
Toerisme 232 230 306 290 16 V
Openbaar vervoer 47 46 46 41 6 V
Totaal lasten 26.119 18.252 23.903 20.731 3.172 V
Baten
Brandweer / Openbare Veiligheid 456 195 213 264 51 V
Economische ontwikkeling 2.918 1.414 3.835 4.542 707 V
Bedrijventerreinen 7.837 1.265 3.624 1.236 -2.388 N
Grondexploitaties 5.664 5.480 6.696 4.560 -2.136 N
Toerisme 302 307 366 456 90 V
Openbaar vervoer 0 0 0 0 0
Totaal baten 17.177 8.661 14.734 11.058 -3.676 N
Saldo voor bestemming -8.942 -9.591 -9.169 -9.673 -504 N
Mutatie reserves
stortingen 0 0 1.790 1.790 0
onttrekkingen 454 13 366 220 -146 N
Totaal mutatie reserves 454 13 -1.424 -1.570 -146 N
Saldo na bestemming -8.488 -9.577 -10.593 -11.243 -650 N
Toelichting: N = nadelig verschil en V = voordelig verschil
bedragen x € 1.000

Toelichting

Terug naar navigatie - Toelichting

Brandweer / Openbare veiligheid
Lasten (€ 212.000 voordelig):Door lagere loon- en huisvestingskosten van onze organisatie is er ook € 205.000 minder toegerekend aan dit product. De overige kleine afwijkingen in de lasten tellen op tot een voordeel van € 7.000.

Baten (€ 51.000 voordelig): Door een toename in het aantal verleende Algemene Plaatselijke Verordening (APV)-vergunningen zijn € 34.000 meer inkomsten uit leges gerealiseerd. De overige verwachte afwijkingen in de baten tellen op tot een voordeel van € 17.000.

Economische ontwikkeling
Baten (€ 707.000 voordelig): In 2022 € 603.000 meer leges uit omgevingsvergunningen, waaronder bouwleges, ontvangen. Er zijn meer aanvragen binnengekomen, waaronder aanvragen voor een aantal grote projecten. Daarnaast is er € 124.000 meer aan leges voor Ruimtelijke Ontwikkeling, incidentele opbrengsten uit grondverkopen en een vergoeding voor recht van opstal ontvangen. Voor de pilot aardgasloze wijk Hoogezand zijn € 42.000 meer baten ontvangen dan begroot. Deze projecten worden volledig uit subsidies betaald. Per saldo zijn de lasten en baten budgetneutraal. Voor omgevingskwaliteit hebben we € 70.000 meer ontvangen uit bijdragen van derden voor het uitvoeren van het woningmarktonderzoek (€ 35.000), inkomsten uit detachering (€ 21.000) en uit opgelegde dwangsommen voor handhaving wonen en bouwen (€ 14.000). We hebben € 14.000 meer ontvangen door een toename van het aantal verleende vergunningen voor markt- en staanplaatsen. Voor het project PAW Steendam-Tjuchem wordt volledig uit subsidie betaald. Per saldo zijn de baten en lasten neutraal. De baten vallen € 178.000 lager uit. Overige verschillen tellen op tot een voordeel van € 32.000.

Toerisme
Baten (€ 90.000 voordelig): De toeristenbelasting leggen we na afloop van het jaar op aan de hand van de geregistreerde overnachtingen. De verwachte opbrengst over 2022 van € 310.000 hebben we meegenomen als een nog te ontvangen post in 2023. Dit is €10.000 hoger dan begroot in 2022. Over 2021 hebben we € 71.000 meer ontvangen dan vooraf ingeschat. Dit resulteert in een voordeel in 2022. De hogere opbrengsten over 2021 zijn te verklaren doordat burgers veelal in eigen land zijn gebleven in verband met COVID. Overige verschillen tellen op tot een voordeel van € 9.000.

Bedrijventerreinen en grondexploitaties algemeen
Dit betreft grondexploitaties. Voor een meer uitgebreide toelichting verwijzen we u naar de Meerjaren Prognose Grondexploitaties (MPG) en paragraaf 3.7.

Bedrijventerreinen
Lasten (€ 1.550.000 voordelig): Het voordeel komt door een lagere verrekening van grondopbrengsten naar de balans € 1.595.000, het overige verschil van € 45.000 betreft het saldo van hogere uitgaven (ureninzet en OZB) op de grondexploitatie Rengerspark (€ 78.000), niet uitgegeven saneringskosten op Beneden Veensloot (€ 19.000) en diverse overige voordelige verschillen van € 14.000.

Baten (€ 2.388.000 nadelig): Dit komt door lagere grondopbrengsten op Rengerspark van € 1.595.000 en hierdoor een lagere winstneming voor 2022 van € 869.000. Overige verschillen tellen op tot € 76.000 voordeel door voornamelijk een hogere verrekening van de lasten op grondexploitatie Rengerspark naar de balans.

Grondexploitaties
Lasten (1.395.000 voordelig): Het voordeel komt door lagere verrekening van de grondopbrengsten van de grondexploitaties met de balans van € 641.000 en lagere kosten voor de grondexploitaties van totaal € 1.434.000. Hiertegenover staan hogere stortingen in de verliesvoorzieningen van € 560.000, de afsluiting van de grondexploitatie Burg. Venemastraat van € 118.000 en diverse kleine nadelen van totaal € 2.000. De hogere storting in de verliesvoorzieningen is noodzakelijk omdat het effect van inflatie en hogere bouwkosten doorwerkt in de verwachte eindresultaten van de grondexploitaties.

Baten (2.136.000 nadelig): Het nadeel komt door lagere verrekening van de kosten voor de grondexploitaties naar de balans van € 1.434.000, lagere grondopbrengsten op de grondexploitaties van totaal € 641.000 en hiermee een lagere winstneming over 2022 van € 200.000. Hiertegenover staat een niet begrote vrijval van de verliesvoorziening Burg. Venemastraat van € 174.000. Overige verschillen tellen op tot een nadeel van € 34.000.

Mutaties reserves
Het nadelig saldo van € 146.000 ontstaat door een lagere onttrekking uit de reserve financiële ruimte 2021. Dit heeft betrekking op de implementatie van de Omgevingswet. Er is in 2022 minder uitgegeven. De invoering van de Omgevingswet is uitgesteld naar 1 januari 2024. Het restant blijft voor 2023 beschikbaar in de reserve.