Onder het programma Bestuur en bedrijfsvoering is geen aparte visie en/of doelstelling opgenomen. Deze komen, voor zover relevant, terug in de desbetreffende paragrafen. In het programma zelf begroten wij de belangrijkste inkomstenstroom van de gemeente; de algemene uitkering.
Omdat een groot deel van de hierop te nemen informatie is opgenomen in de paragrafen “Bestuur” en “Bedrijfsvoering” wordt hier volstaan met een korte toelichting op de ontwikkeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds, een toelichting op de budgetraming ‘Overhead’, de stand van de algemene reserve in 2025, een overzicht van de te betalen vennootschapsbelasting en een overzicht van de post onvoorzien.
De algemene uitkering uit het gemeentefonds is geraamd op basis van de mei- en septembercirculaire 2024.
Op grond van het BBV behoort in de begroting een overzicht te worden opgenomen van de ‘Overhead’ in de organisatie. Hoofdlijn begroting 2025 ’Wat direct kan worden toegerekend, wordt direct toegerekend’.
De overheadkosten in de meerjarenbegroting zien er als volgt uit:
| Overhead | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Omschrijving | realisatie 2023 | Gewijzigde begroting 2024 | Begroting 2025 | Begroting 2026 | Begroting 2027 | Begroting 2028 |
| Saldo lasten en baten | ||||||
| overhead | 32.944.242 | 33.803.121 | 36.573.316 | 37.593.854 | 38.395.645 | 39.205.619 |
| 32.944.242 | 33.803.121 | 36.573.316 | 37.593.854 | 38.395.645 | 39.205.619 | |
| bedragen x € 1.000 | ||||||
Voor wat betreft de specificaties van mutaties in de reserves wordt verwezen naar onderdeel 4.9 ‘Overzicht reserves en voorzieningen'. Daar vindt u ook de stand van de reserves en voorzieningen, die wij jaarlijks herijken en ziet u de toevoeging en aanwending van de reserves, die in de budgetonderdelen van de thema’s zijn verwerkt. De stand van de algemene reserve voor de begroting 2025 ziet er als volgt uit:
| Algemene reserve | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Omschrijving | Stand 01/01/2025 | storting 2025 | onttrekking 2025 | Stand 31/12/2025 | ||
| algemene reserve (algemeen) | 14.895 | 718 | 14.177 | |||
| Totaal | 14.895 | 0 | 718 | 14.177 | ||
| bedragen x € 1.000 | ||||||
De gemeente is niet aangemerkt als ondernemer door de Belastingdienst. Er wordt jaarlijks een toets uitgevoerd of er winst gemaakt wordt op niet-overhedentaken. Indien dit winstbedrag structureel is, wordt de gemeente voor die betreffende activiteit als ondernemer aangemerkt en vallen we onder de vennootschapsbelasting. Dit is naar verwachting voor de betreffende begrotingsjaren niet het geval.
| Vennootschapsbelasting | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Omschrijving | realisatie 2023 | Gewijzigde begroting 2024 | Begroting 2025 | Begroting 2026 | Begroting 2027 | Begroting 2028 |
| Saldo lasten en baten | ||||||
| heffing VPB | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Totaal | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| bedragen x € 1.000 | ||||||
Voor onvoorzien is een gering vast bedrag van € 150.000 per jaar opgenomen. Dit betreft een stelpost ter dekking van tegenvallers, c.q. niet voorziene uitgaven waar gedurende het begrotingsjaar alsnog prioriteit aan toe wordt gekend.
| Onvoorzien | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Omschrijving | realisatie 2023 | Gewijzigde begroting 2024 | Begroting 2025 | Begroting 2026 | Begroting 2027 | Begroting 2028 |
| Saldo lasten en baten | ||||||
| onvoorzien | 93 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 |
| Totaal | 93 | 150 | 150 | 150 | 150 | 150 |
| bedragen x € 1.000 | ||||||
| Verplichte beleidsindicatoren Bestuur en bedrijfsvoering | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Naam Indicator | Eenheid | Peiljaar | M-G | Nederland | ||
| Gemiddelde WOZ waarde | Duizend euro | 2023 | € 239 | € 368 | ||
| 2022 | € 206 | € 317 | ||||
| 2021 | € 188 | € 290 | ||||
| 2020 | € 175 | € 271 | ||||
| Gemeentelijke woonlasten eenpersoonshuishouden | In Euro’s | 2024 | € 997 | |||
| 2023 | € 954 | € 860 | ||||
| 2022 | € 911 | € 823 | ||||
| 2021 | € 806 | € 733 | ||||
| Gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishouden | In Euro’s | 2024 | € 1.035 | |||
| 2023 | € 997 | € 942 | ||||
| 2022 | € 952 | € 905 | ||||
| 2021 | € 852 | € 810 | ||||
| Formatie | Fte per 1.000 inwoners | 2024 | 11,7 | |||
| 2023 | 11,3 | |||||
| 2022 | 10,1 | |||||
| 2021 | 9,4 | |||||
| Bezetting | Fte per 1.000 inwoners | 2024 | 11,3 | |||
| 2023 | 11,0 | |||||
| 2022 | 10,4 | |||||
| 2021 | 9,9 | |||||
| Apparaatskosten | Kosten per inwoner | 2024 | € 595 | |||
| 2023 | € 535 | |||||
| 2022 | € 503 | |||||
| 2021 | € 499 | |||||
| Externe inhuur | Kosten als % van tot. loonsom + | 2024 | 6,8% | |||
| tot. kosten inhuur extern | 2023 | 17,4% | ||||
| 2022 | 16,2% | |||||
| 2021 | 15,9% | |||||
| Overhead | % van totale lasten | 2024 | 10,7% | |||
| 2023 | 11,2% | |||||
| 2022 | 11,0% | |||||
| 2021 | 12,7% | |||||
| De gegevens over WOZ-waarde en Woonlasten zijn overgenomen van waarstaatjegemeente.nl met peildatum 23-7-2024. De indicatoren: formatie, bezetting, apparaatkosten, externe inhuur en overhead worden berekend op basis van eigen gegevens, zodoende zijn hierover bij ons geen landelijke gegevens bekend. |
| Omschrijving | Realisatie 2023 | Begroting na wijziging 2024 | Begroting 2025 | Begroting 2026 | Begroting 2027 | Begroting 2028 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Lasten | ||||||
| Bestuur | 2.983 | 3.306 | 3.554 | 3.711 | 3.787 | 3.895 |
| Bestuursondersteuning | 34.220 | 34.998 | 37.456 | 38.341 | 39.155 | 39.973 |
| Belastingen | 1.358 | 946 | 1.018 | 1.050 | 1.077 | 1.097 |
| Treasury | 1.858 | -246 | 911 | 752 | 583 | 424 |
| Overige baten en lasten | 2.021 | 4.373 | -4.215 | 3.767 | 5.321 | 5.745 |
| Totaal Lasten | 42.440 | 43.378 | 38.724 | 47.621 | 49.924 | 51.134 |
| Baten | ||||||
| Bestuur | 229 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Bestuursondersteuning | 775 | 479 | 314 | 153 | 156 | 160 |
| Belastingen | 22.058 | 23.166 | 24.793 | 25.580 | 26.341 | 27.131 |
| Treasury | 2.511 | 1.752 | 2.111 | 1.611 | 1.111 | 617 |
| Gemeentefonds | 154.185 | 160.424 | 162.565 | 159.882 | 165.687 | 171.421 |
| Overige baten en lasten | 1.289 | 135 | 2.431 | 1.449 | 1.475 | 1.513 |
| Totaal Baten | 181.047 | 185.956 | 192.213 | 188.674 | 194.770 | 200.842 |
| Saldo voor bestemming | 138.607 | 142.579 | 153.489 | 141.054 | 144.846 | 149.708 |
| Stortingen | ||||||
| Bestuursondersteuning | 13 | 11 | 4 | 0 | 0 | 0 |
| Overige baten en lasten | 12 | 12 | 6 | 0 | 0 | 0 |
| Totaal Stortingen | 25 | 23 | 10 | 0 | 0 | 0 |
| Onttrekkingen | ||||||
| Bestuursondersteuning | 1.337 | 169 | 18 | 11 | 0 | 0 |
| Overige baten en lasten | 2.537 | 1.552 | 2.418 | 1.294 | 0 | 0 |
| Totaal Onttrekkingen | 3.874 | 1.721 | 2.436 | 1.305 | 0 | 0 |
| Totaal mutatie reserves | 3.849 | 1.698 | 2.425 | 1.305 | 0 | 0 |
| Saldo na bestemming | 142.456 | 144.276 | 155.915 | 142.359 | 144.846 | 149.708 |
| Bedragen x €1.000 |
In de financiële toelichting wordt de afwijking verklaard tussen de begroting 2025 en de begroting 2024. Het voordelige saldo op het programma bestuur en bedrijfsvoering is toegenomen met € 10,911 miljoen. Het voordelige saldo na mutatie reserve is toegenomen met € 11,638 miljoen. We lichten per product de belangrijkste wijzigingen toe.
Bestuur
Het saldo is ten opzichte van 2024 € 248.000 verslechterd als gevolg van hogere lasten.
Lasten (€ 248.000 nadelig):
De lasten zijn in vergelijking met 2024 € 248.000 hoger. Dit komt voornamelijk door de indexatie en actualisatie van salarissen bij Gemeenteraad (€ 99.000), College (€ 71.000) en Griffie € 49.000). Door een verschuiving in de inzet van personele middelen nemen de lasten (€ 45.000) op het product bezwarencommissie toe, maar dit heeft een positief effect op het product bestuursondersteuning. Overige plussen en minnen leiden tot een verlaging van de kosten met € 16.000.
Bestuursondersteuning
Het saldo is ten opzichte van 2024 met € 2.768.000 verslechterd. De baten zijn € 165.000 lager, de lasten zijn € 2.451.000 hoger en de mutatie reserve is € 151.000 nadeliger.
Baten (€ 165.000 nadelig):
De baten zijn lager door verschuiving van toerekening personeel Kielzog € 235.000 naar overige baten en lasten , de lasten zijn eveneens verschoven. De doorbelasting van vastgoed is € 70.000 voordeliger.
Lasten (€ 2.451.000 nadelig):
De toename wordt veroorzaakt door hogere personeelskosten, waarvan een deel door indexatie in verband met CAO stijging € 897.000. De lasten van gebouwenbeheer stijgen door grotere opgave (verduurzaming, wijziging wet- en regelgeving en harmonisatie) met € 575.000. De centrale personeelsbudgetten zijn nog niet functioneel geraamd in 2025 (in 2024 wel). Dit leidt tot hogere lasten op bestuursondersteuning € 225.000. De doorberekening van personeelslasten aan gas- en zoutwinning voor overheadfuncties is rechtstreeks verwerkt in de begroting van gas- en zoutwinning. Hierdoor daalt de doorberekening vanuit bestuursondersteuning. Dit leidt tot hoger lasten € 216.000. De overige verschillen op personeelskosten bedragen € 99.000.
De lasten van ARBO-dienstverlening nemen toe met € 115.000. Het contract is opnieuw aanbesteed wat heeft geleid tot hogere lasten. De lasten van automatisering stijgen met € 217.000 vooral door toegenomen beveiligingseisen zoals NIS2. Overige verschillen tellen op tot een nadeel van € 107.000.
Mutatie reserve (€ 151.000 nadelig):
De daling is onder andere het gevolg van een lagere onttrekking aan de afschrijvingsreserves I&A in verband met daling van de kapitaallasten.
Belastingen
Het saldo is ten opzichte van 2024 met € 1.555.000 miljoen verbeterd.
Lasten (€ 71.000 nadelig):
De toename van de lasten is het resultaat van de indexering en actualisering van de budgetten.
Baten (€ 1.627.000 voordelig):
De verwachte toename van de baten is een gevolg van de structurele doorwerking van de prijsinflatie in de opbrengstberekening van de OZB.
Treasury
Het voordelig saldo is ten opzichte van 2024 met € 798.000 afgenomen. Doordat de rentelasten langlopende leningen lager zijn en de rentebaten, voornamelijk betrekking hebbende op schatkistbankieren, hoger, levert dat per saldo een voordeel op van € 582.000. Hierdoor zakt het rente omslag percentage van 0,75% in 2024 naar 0,25% dit jaar met als gevolg minder toegerekende rente aan de andere taakvelden. Op dit taakveld levert dat een nadeel op van € 1.380.000. Per saldo dus: € 798.000 nadelig ten opzichte 2024. Zoals genoemd levert de lagere rentetoerekening aan de andere taakvelden een voordeel op.
Gemeentefonds
Het saldo is ten opzichte van 2024 met € 2.141.000 verbeterd als gevolg van hogere baten. De toename van de meerjarenraming houdt onder andere verband met de jaarlijkse accresontwikkeling. De raming van de algemene uitkering 2025 en volgende jaren is gebaseerd op de septembercirculaire 2024.
Overige baten en lasten
Onder de overige baten en lasten worden ramingen opgenomen inzake stelposten en nog niet bestemde uitgaven en inkomsten. Deze post fluctueert elk begrotingsjaar en is veelal het gevolg van nog niet afgeronde besluitvorming. Het saldo van de baten en lasten (inclusief mutaties reserves) verbetert met ongeveer € 11,7 miljoen ten opzichte van 2024. Dit is onder andere het gevolg van het ramen van de bezuinigingstaakstelling van € 7,6 miljoen voor de begroting 2025 en de bij voorjaarsnota 2024 voorgestelde dekkingsopties ter verbetering van het financieel meerjarenperspectief van € 3,6 miljoen. Daarnaast zijn een aantal op stelpost geraamde bedragen functioneel verwerkt. Het betreft o.a. de geraamde lasten voor RVU en overige CAO verplichtingen, de aan projecten door te rekenen personeelskosten en de via de algemene uitkering ontvangen bedragen voor WSW (loon- en prijscompensatie) en aanpak armoede en schulden.