3.7 Paragraaf Grondbeleid

De paragraaf grondbeleid geeft een visie op het grondbeleid en inzicht in de realisatie van de bestuurlijke doelstellingen. Het gemeentelijk grondbeleid is in 2019 herschreven in een nieuwe Nota Duurzaam Grondbeleid 2019-2024. De basis voor het nieuwe grondbeleid vormt de Woonvisie van de gemeente die begin 2019 door uw raad is vastgesteld. Volgens deze visie is er een grote diversiteit aan woonvormen en zijn ingrepen in de fysieke leefomgeving nodig om de woonkwaliteit te verbeteren. De Nota Duurzaam Grondbeleid 2019-2024 geeft het mandaat weer van het college en geeft richting aan de wijze waarop ruimtelijk beleid geëffectueerd kan worden. Het grondbeleid gaat over de wijze waarop wij onze doelstellingen willen bereiken op het gebied van de inrichting van de fysieke leefomgeving, wonen, infrastructuur, economie, zorg, energie en milieu. Dit doen we ook door gronden te (laten) exploiteren en bouwgronden te produceren. 

Alle lopende grondexploitaties (bouwgronden in exploitatie) worden met de Meerjaren Prognose Grondexploitaties (MPG) jaarlijks herzien. Er zijn twee uitkomsten mogelijk. Als de exploitatie zich volgens verwachting gedraagt, dan volstaat het om de daadwerkelijke uitgaven en inkomsten (boekwaarde) te verwerken, de begroting te indexeren en vervolgens de exploitatie vast te stellen. Als blijkt dat de ontwikkelingen structureel gaan afwijken van de voorgenomen plannen in grondexploitaties dan moet het programma, de uitvoering of het prijsniveau aangepast worden aan de feitelijke omstandigheden binnen de kaders van het vastgestelde bestemmingsplan. In dat geval wordt uw raad expliciet verzocht om instemming te geven aan de gewijzigde grondexploitatie bij het vaststellen van de MPG. 

De financiële regels rondom grondexploitaties zijn geregeld in het BBV. Volgens deze voorschriften moet een verlies worden voorzien als deze wordt verwacht en de winst worden genomen als dit is gerealiseerd op basis van de voortgang van de grondexploitatie. Het saldo van verliezen en winsten op basis van de MPG 2024 ten opzichte van de begroting 2023 is € 2,0 miljoen negatief. Dit bestaat uit € 1,2 miljoen aan lagere winstnemingen voornamelijk doordat de verkoop van een grote kavel op Rengerspark niet doorgaat en € 800.000 aan hogere stortingen in de verliesvoorzieningen vooral voor grondexploitatie De Vosholen deelplan 2 vanwege hoge saneringskosten en kosten asfaltering De Croonhoven.
Deze resultaten worden verrekend met de reserve grondexploitaties en hebben geen invloed op het rekeningresultaat. Doordat hierdoor de reserve grondexploitaties € 800.000 onder het minimumniveau van € 1.250.000 komt is het aangevuld. Dit leidt tot een nadeel van € 800.000. 

Gebruikte rekenparameters grondexploitaties

Voor de gehele looptijd van een grondexploitatie worden jaarlijks de kosten en opbrengsten in iedere jaarschijf gecorrigeerd met de inflatie. De te betalen rente wordt ook jaarlijks geactualiseerd op basis van de geldende wetgeving in het BBV. De waarde aan het einde van de looptijd wordt teruggerekend naar vandaag. Daardoor worden exploitaties met verschillende looptijden onderling goed vergelijkbaar.

De parameters waarmee gerekend is in de MPG 2024 zijn:

1. Kostenstijging 2,0% per jaar;
2. Opbrengstenstijging 0% per jaar;
3. Rekenrente 1,5% per jaar;
4. Discontovoet (terugrekenen naar de waarde van heden ofwel contante waarde) 2% per jaar bij grondexploitaties met een tekort, bij grondexploitaties met winst wordt teruggerekend met 1,5%, gelijk aan de rekenrente.

Voor de grondexploitaties is vastgehouden aan 2% inflatie. Op de lange termijn voorziet de Europese Centrale Bank (ECB) nog steeds een gemiddelde inflatie van 2%. Het Centraal Planbureau heeft voor 2024 een Macro Economische Verkenning gedaan met een inflatie van 1,9%, hiermee is de inflatie weer op peil van de lange termijn verwachting. De GWW-index (Grond-, Weg -en Waterbouw) fluctueert momenteel enorm en is daarom niet goed voorspelbaar.

In de grondprijzenbrief is uiteengezet dat de huizenprijzen in de gemeente gemiddeld stabiel zijn gebleven. De huizenprijzen zijn in Hoogezand en Slochteren licht gestegen echter de bouwkosten zijn ook licht gestegen met gemiddeld 1,5%. Hierdoor is er geen ruimte om de grondprijs te verhogen. Wel zijn in Muntendam de huizenprijzen gestegen, hiermee is al rekening gehouden in de grondexploitatie in de vorige MPG 2023.

De rekenrente van 1,5% is gebaseerd op de daadwerkelijke betaalde rente over het vreemd vermogen van de gemeente Midden-Groningen. Er is geen sprake van projectfinancieringen met afwijkende rentevoeten. De berekening naar de waarde van heden vindt plaats tegen de wettelijk voorgeschreven disconteringsvoet van 2%, zijnde het meerjarige streefpercentage van de Europese Centrale Bank voor inflatie binnen de Eurozone. Bij winstgevende grondexploitaties wordt hiervan afgeweken, daar wordt de rekenrente van 1,5% gehanteerd.

IJsbaan – Sappemeer
In 2023 zijn de laatste bouwkavels verkocht. Het woonrijp maken is inmiddels gestart. De verwachting is dat de grondexploitatie eind 2024 wordt afgesloten. 
Het negatieve resultaat van de exploitatie op contante waarde ten opzichte van de MPG 2023 is gestegen met € 251.000 door een jaar langere looptijd en extra benodigd budget voor woonrijp maken voor met name de aansluiting met de Noorderstraat. De benodigde stand van de verliesvoorziening per eind 2023 komt uit op € 4.439.300. De hoogte van de voorziening, inclusief indexering 2023 van € 83.800, was € 4.271.700. Dit betekent dat € 167.600 extra in de verliesvoorziening is gestort.

Stadshart Hoogezand
Sinds eind jaren ‘90 wordt gewerkt aan het bouwen en afronden van het stadshart van Hoogezand. De nadruk lag in eerste jaren op het zuidelijk deel rondom winkelcentrum De Hooge Meeren. In 2017 is besloten het noordelijk deel van het stadshart programmatisch aan te pakken. Hiervoor is een beeldkwaliteitsplan gemaakt en zijn partners gevonden die samen met de gemeente de uitvoering van dit plan op willen pakken. Eind 2017 zijn de Gemeente en Geveke daartoe een samenwerking aangegaan. Dit is vastgelegd in samenwerkingsovereenkomst (SOK). In deze overeenkomst is vastgelegd om het gebied samen stapsgewijs te ontwikkelen met gelijkwaardige verantwoordelijkheid en samen even risicodragend. De planonderdelen ten zuiden van het spoor zijn inmiddels grotendeels ingevuld als aantrekkelijke en gewilde woonmilieus en de opwaardering van de openbare ruimte is klaar. In het gebied ten noorden van het spoor is in 2021 het pand aan de Kerkstraat 38a gesloopt. In 2021 is ook begonnen opnieuw naar de ontwikkelvlekken in dit deel van het gebied te kijken. De tijd is veranderd en daarmee ook de vraag naar woningen. Het is daarom nodig om de in 2017 gemaakte plannen kritisch te bekijken op kwaliteit en uitvoerbaarheid. We bekijken de oorspronkelijke plannen van vlek 3, 4, 5 en 7 opnieuw en maken nieuwe keuzes ten aanzien van de ontwikkeling van het gebied. Dit betekent ook dat financieel een wijziging plaatsvindt ten aanzien van de huidige grondexploitatie. Deze gewijzigde grondexploitatie wordt apart ter vaststelling in 2024 aangeboden aan de raad. Voor vlek 9 ligt het bestemmingsplan ter inzage. Dit plan past binnen de kaders van het oorspronkelijke beeldkwaliteitsplan.
Het negatieve resultaat van de exploitatie op contante waarde ten opzichte van de MPG 2023 is gestegen met € 25.000. De benodigde stand van de verliesvoorziening per eind 2023 komt uit op € 397.400. De hoogte van de voorziening, inclusief indexering 2023 van € 7.400, was € 379.300. Dit betekent dat € 18.100 extra in de verliesvoorziening is gestort.

De Vosholen fase 2 deelplan 1
De Vosholen fase 2 betreft het gehele gebied tussen Vosholen fase 1 en de Kleinemeersterstraat te Sappemeer. Deelplan 1 is het westelijk deel van het plangebied gelegen tussen Vosholen fase 1 en de Croonhoven. Deelplan 1 heeft al een woonbestemming. De grondexploitatie biedt ruimte voor de ontwikkeling van 34 woningen. In 2023 zijn geen gronden verkocht. De verwachting is dat de resterende gronden in 2025 verkocht zullen zijn. Door een verlaging van de nog te maken kosten voor het woonrijp maken kon over 2023 € 110.500 winst worden genomen, begroot was een bedrag van € 40.000. 

De Vosholen fase 2 deelplan 2 - Sappemeer 
Deelplan 2 is het oostelijk deel gelegen tussen de Croonhoven en de Kleinemeersterstraat. De locatie is grotendeels in eigendom van de gemeente. Voor dit gebied moet de bestemming nog worden aangepast. Daartoe is een bestemmingsplan opgesteld en in procedure gebracht. De grondexploitatie is in december 2022 vastgesteld en is gestart per 1 januari 2023. In 2024 zal bouwrijp worden gemaakt en gestart worden met de bouw (gefaseerde uitvoering).
Door hogere saneringskosten en de kosten voor het asfalteren van de Croonhoven waarmee in de oorspronkelijke grondexploitatie geen rekening was gehouden heeft de grondexploitatie een tekort van € 625.400 op contante waarde. Hiervoor is een verliesvoorziening getroffen.

Tolweg – Muntendam
In 2023 zijn geen kavels verkocht. Het nog te realiseren programma per 1-1-2023 bestaat uit 28 woningen. In 2023 zijn de kavels op fase 2 en 3 aangeboden aan de particuliere markt en heeft er een loting plaatsgevonden onder de ingeschreven mensen. Uit deze loting zal 1 kavel worden verkocht, zijn er 17 onder optie genomen en nog 10 kavels vrij. In fase 2, gebied 2, moet de openbare ruimte nog volledig worden aangelegd. Voor dit deel van fase 2 geldt dat nog een bestemmingsplan vastgesteld moet worden. Ook wordt een bestemmingsplanwijziging gemaakt op een deel van de eerste fase. Deze maakt het mogelijk om flexibel te verkavelen in het laatste deel van Fase 1. Op deze exploitatie is eind 2023 € 587.500 winst genomen (was begroot € 155.000). De hogere winstneming komt door verlaging van de kosten voor het woonrijp maken.

Verlengde Veenlaan – Slochteren
In 2023 is het bestemmingsplan met beeldkwaliteitsplan vastgesteld en op de eerste fase zijn van de 1 kavels nog 2 onder optie en de rest verkocht/ bebouwd. In 2024 wordt in Q1 gestart met het bouwrijp maken van de 2e fase en zodra deze gereed is zal overgegaan worden op de verkoop van de resterende kavels 10 kavels. Het voorziene tekort loopt op met € 40.200 ten opzichte van de MPG 2023. De benodigde stand van de verliesvoorziening op contante waarde per eind 2023 komt hiermee op € 2.483.000. De hoogte van de voorziening, inclusief indexering 2022 van € 48.900, was € 2.491.600, dit betekent dat € 8.600 aan de verliesvoorziening is onttrokken.

Graauwedijk - Overschild
In de Structuurvisie Overschild 2018-2028 is de wens opgenomen om voldoende ruimte te hebben om eventuele ruimtelijke verschuivingen als gevolg van de grootschalige versterkingsoperatie in het dorp Overschild mogelijk te maken. Een deel van deze ruimte wordt opgevangen door het schuiven binnen de huidige grenzen van het dorp. Voor een ander deel is besloten om een beperkte uitbreiding aan de rand van het dorp te realiseren. Het gaat om een blok van 5.700 m2 aan de Graauwedijk. Op deze locatie is ruimte voor de bouw van 4 woningen. Het gaat op dit moment om het verplaatsen van 3 woningen waarvoor in het dorp zelf minder ruimte aanwezig is. De betrokken eigenaren krijgen voorrang bij de verwerving. In 2022 zijn de gronden aangekocht, is de locatie bouwrijp gemaakt en zijn de eerste afspraken met de aanstaande kopers gemaakt. De vierde kavel blijft voorlopig onverkocht, omdat hier nu de tijdelijke toegangsweg naar de tijdelijke huisvesting van NCG ligt. In 2023 is een kavel verkocht. De grondexploitatie loopt budgettair neutraal.

Vrijkomende Locaties
Afgelopen jaar hebben wij een Plan van Aanpak Vrijkomende Locaties opgesteld, inclusief bijbehorende deelexploitaties, die eind 2023 zijn vastgesteld door de gemeenteraad. Vanuit het Programma zullen 22 vrijkomende locaties in drie fasen worden herontwikkeld met woningbouw als speerpunt. Het Programma zal een belangrijke bijdrage spelen in de woningbouwopgave van de gemeente Midden-Groningen. Voor een goede kwalitatieve herbestemming van deze 22 vrijkomende locaties staat een gebiedsgerichte participatieve aanpak centraal. Dit wil zeggen dat de basisgedachte is dat de omgeving/stakeholders vroegtijdig worden betrokken bij het in beeld brengen van ideeën en zorgen en dat gedurende de planvorming reflectie wordt opgehaald op de nog op te stellen bouwplannen. Voor enkele locaties in fase 1 zijn al voorbereidingen getroffen en/of zijn eerste afspraken met marktpartijen gemaakt c.q. uitgewerkt in een concept koopovereenkomst ofwel een intentieovereenkomst.

Rengerspark – Kolham
In 2023 is 30.782 m2 aan bedrijventerrein verkocht. Helaas is een optant van een grote kavel afgehaakt, waardoor er ruim 5 hectare bedrijventerrein weer beschikbaar komt. 
Door het afhaken van een optant kunnen we minder winst nemen. Voor 2023 is € 703.500 winst genomen, begroot was een bedrag van € 2.462.000. De verwachting is dat door het opschuiven van verkopen de winstneming voor de komende jaren hoger zal zijn.

Drevenhof - Hoogezand
Project de Drevenhof in Hoogezand bestaat uit 12 levensloopbestendige woningen, te realiseren onder collectief particulier opdrachtgeverschap (CPO). De kavels zijn in 2023 verkocht aan de CPO en de bouw van de woningen is gestart. We verwachten dat de woningen in 2024 zijn gebouwd. Daarna zal de gemeente het gedeelte van het plan dat openbaar gebied blijft, gaan inrichten en beheren. Op deze exploitatie is eind 2023 € 95.000 winst genomen (was begroot € 18.000). De hogere winstneming komt doordat alle kavels verkocht zijn.

Bouwkavel Laan der Kruisheren in Harkstede
We hebben een bouwkavel aan de Laan der Kruisheren in Harkstede ter grootte circa 1.414 m² grenzend aan de particuliere woningbouwontwikkeling Eilandrijk. De bouwkavel is bouwrijp gemaakt en wordt in 2024 verkocht. 

In onderstaande tabel is een financieel overzicht van de lopende grondexploitaties van onze gemeente opgenomen op basis van de prognoses uit de MPG 2024. Zoals benoemd is het totaal van de af te dekken verliezen en te nemen winsten in de MPG 2024 over 2023 € 2 miljoen nadelig. Dit komt vooral door een lagere winstnemingen op Rengerspark doordat een optant voor een kavel van meer dan 5 ha. is afgehaakt en hogere stortingen in de verliesvoorzieningen vooral voor grondexploitatie De Vosholen deelplan 2 vanwege hoge saneringskosten en kosten asfaltering De Croonhoven. De hierboven genoemde mutaties leiden ertoe dat de algemene reserve uitkomt op een saldo van € 415.000. De reserve moet een minimaal niveau hebben van de risico’s in de grondexploitaties, dat is vastgepind op € 1.250.000. Gevolg is dat er € 835.000 bijgestort is. 

Grondexploitatie	Voorzieningen mutaties	Winstneming mutaties	Totalen
IJsbaan	251	0	251
Tolweg	0	-588	-588
Verlengde Veenlaan	40	0	40
Rengerspark	0	-704	-704
Stadshart Hoogezand	26	0	26
Graauwedijk	0	0	0
De Vosholen II deelplan 1	0	-111	-111
De Vosholen II deelplan 2	625	0	625
Drevenhof	0	-95	-95
Totalen mutaties voorz./winstnemingen	943	-1.497	-554
Begroot 2023	140	-2.662	-2.522
Verschil t.o.v. begroot	803	1.166	1.968
Verloop bestemmingsreserve grondexploitaties
Stand per 1-1-2023			1.250
MPG 2024 - stortingen winstnemingen			1.497
MPG 2024 - aanvulling verliesvoorzieningen MPG 2024			-943
Dekking in exploitatie begroting (indexering verliesvoorzieningen)			140
Onttrekkingen verliesvoorzieningen grondexploitatie Vrijkomende Locaties			-1.529
Stand bestemmingsreserve grondexploitaties na mutaties			415
Benodigde aanvulling reserve tot minimum niveau van € 1.250.000			835
Stand per 31-12-2023			1.250
bedragen x € 1.000

Het bedrag aan te dekken verliezen voor de grondexploitaties tezamen met de voorziening Sanering Stadshart Hoogezand is met € 2.471.000 toegenomen tot € 9.834.000. Dit betreft een indexering over 2023 van € 140.000, een toename van € 803.000 door de uitkomsten MPG 2024 van de grondexploitaties met een tekort dat is veroorzaakt door extra kosten op de grondexploitatie De Vosholen deelplan 2 voor sanering en asfaltering De Croonhoven en extra kosten woonrijp maken op de Grondexploitatie IJsbaan voor met name de aansluiting met de Noorderstraat. Daarnaast is er een verliesvoorziening getroffen voor de grondexploitatie Vrijkomende locaties die eind 2023 is vastgesteld. Deze grondexploitatie is geen onderdeel van de MPG 2024 omdat deze per 1-1-2024 ingaat.  Voor de dekking van de saneringskosten in het stadshart is saneringsvoorziening Stadshart beschikbaar. Dit is het restant van de oude voorziening stadshart uit 2018 en is bedoeld om saneringskosten in het stadshart te dekken. De saneringskosten maken geen onderdeel uit van de grondexploitatie Stadshart Hoogezand. In 2023 hebben in het centrumgebied geen saneringen plaatsgevonden. Het resterende deel van de voorziening van € 361.000 blijft beschikbaar voor saneringen binnen Stadshart Hoogezand. 

Mutaties verliesvoorzieningen	1-1-2023	Toevoegingen	Onttrekkingen	31-12-2023
IJsbaan	4.188	251		4.439
Verlengde Veenlaan	2.443	49	9	2.483
Grondexploitatie Stadshart Hz.	372	26		397
Vosholen fase 2 dp2		625		625
Sanering Stadshart Hz.	361			361
Vrijkomende locaties		1.529		1.529
Totaal voorzieningen	7.364	2.480	9	9.834
bedragen x € 1.000

In de onderstaande tabel staan de boekwaarden van de grondexploitaties aan het begin en einde van verslagjaar 2023 en de verwachte eindresultaten op eind- en contante waarde. Uit het overzicht blijkt dat de boekwaarde van het totaal van de bouwgronden in exploitatie is toegenomen van € 8.114.000 naar € 8.657.000 per eind 2023. Dit is het saldo van de inbreng gronden in de nieuwe grondexploitatie De Vosholen deelplan 2, kosten bouw -en woonrijpmaken, winstnemingen en grondopbrengsten op vooral Rengerspark. De balanswaarde is gedaald door extra toevoegingen aan de verliesvoorzieningen. Voor de grondexploitaties Tolweg, Rengerspark, Vosholen fase 2 deelplan 1 en Drevenhof is de verwachting dat voor de resterende looptijd nog € 4.787.000 winst wordt genomen. Voor de tekorten op de verliesgevende grondexploitaties is totaal € 7.945.000 aan verliesvoorzieningen getroffen. Dit is exclusief de voorziening sanering Stadshart. Deze voorziening niet voor het dekken van een tekort maar wordt ingezet voor dekking van saneringskosten in het centrumgebied van Hoogezand waarna de gesaneerde gronden ingebracht worden in de grondexploitatie Stadshart. 

Boekwaarden grondexploitaties	Boekwaarde per 1-1-23	Investeringen 2023	Inkomsten/des-investeringen 2023	Winstnemingen 2023	Boekwaarde per 31-12-23	Investeringen rest looptijd	Inkomsten/des-investeringen rest looptijd	Nog te nemen winsten	Eindwaarde	Contante waarde
IJsbaan	4.021	553	391	0	4.183	437	1	0	4.619	4.439
Tolweg	371	34	2	588	990	606	2.384	787	0	0
Verlengde Veenlaan	3.317	119	225	0	3.211	1.111	1.580	0	2.741	2.483
Rengerspark	1.320	257	2.841	704	-560	2.454	5.369	3.475	0	0
Stadshart	-1.376	88	0	0	-1.288	5.130	3.420	0	422	397
Vosholen fase 2 dp1	255	51	0	111	416	563	1.432	452	0	0
Vosholen fase 2 dp2	0	1.849	16	0	1.833	6.084	7.212	0	704	625
Overschild-Graauwedijk	182	45	67	0	161	52	213	0	0	0
Drevenhof	25	308	716	95	-289	215	0	73	0	0
Totaal	8.114	3.304	4.258	1.497	8.657	16.652	21.610	4.787	8.486	7.945
bedragen x € 1.000

Balanswaardeverloop grondexploitaties	Boekwaarde per 1-1-23	Voorzieningen per 1-1-23	Balanswaarde per 1-1-23	Boekwaarde per 31-12-23	Voorzieningen mutaties 2023	Voorzieningen per 31-12-23	Balanswaarde per 31-12-23
IJsbaan	4.021	4.188	-167	4.183	251	4.439	-256
Tolweg	371	0	371	990	0	0	990
Verlengde Veenlaan	3.317	2.443	874	3.211	40	2.483	728
Rengerspark	1.320	0	1.320	-560	0	0	-560
Stadshart	-1.376	372	-1.748	-1.288	26	397	-1.686
Vosholen fase 2 dp1	255	0	255	416	0	0	416
Vosholen fase 2 dp2	0	0	0	1.833	625	625	1.208
Overschild-Graauwedijk	182	0	182	161	0	0	161
Drevenhof	25	0	25	-289	0	0	-289
Totaal	8.114	7.002	1.112	8.657	943	7.945	712
bedragen x € 1.000

Het BBV schrijft de methode van winstnemen voor, namelijk de POC-methode (Percentage of Completion). Dit betekent in het kort dat voor winstgevende grondexploitaties een ‘zekere’ winst genomen moet worden op basis van de financiële voortgang van het project (% gerealiseerde kosten * % gerealiseerde opbrengsten * geraamde winst). De in het verleden eventueel reeds genomen winsten worden van de berekende ‘zekere’ winst afgetrokken. Ook voorziene risico’s kunnen van dit resultaat worden afgetrokken, mits deze goed zijn onderbouwd. 

Verloop winstnemingen	Tot en met 2022	2023	Totaal
Tolweg	852	588	1.439
Rengerspark	1.576	704	2.280
De Vosholen II dp 1	13	111	124
Drevenhof	2	95	97
Totaal	2.442	1.497	3.939
bedragen x € 1.000

Herstructurering Hoogezand Noord
In 2021 is NPG-geld ontvangen om de herstructurering van Hoogezand Noord te kunnen realiseren. Een van de hoofdopgaven is het aantrekkelijk maken van de entree van Hoogezand vanaf de A7 en de Kerkstraat. In 2023 is het eerste deelplan opgepakt. Ook verbetert Groninger Huis haar eigendom langs de Kerkstraat, zowel visueel als wat betreft woonkwaliteit. Bovendien is het ook mogelijk gemaakt dat Lefier haar woningvoorraad kan vernieuwen in de Zeeheldenbuurt West. Inmiddels zijn percelen met opstallen aan de Van Spilbergenkade en de Van Neckstraat aangekocht
om ontwikkeling mogelijk te maken.

Bedrijventerrein De Gouden Driehoek – Zuidbroek
Gouden Driehoek PPS is voorbehouden aan de Ontwikkelingsmaatschappij De Gouden Driehoek BV. Hiervoor is een publiek-private samenwerking aangegaan. Hier ligt geen gemeentelijke grondexploitatie aan ten grondslag.

De risico’s hebben betrekking op de kosten en opbrengsten die specifiek binnen een grondexploitatie kunnen worden erkend. Het totaal aan risico’s bedraagt € 1.482.000. Hiervan komt € 1.248.000 voort uit de Meerjaren Prognose Grondexploitaties 2024. Hier vindt u een uitgebreide toelichting. Voor de risico’s met betrekking tot de Vrijkomende locaties wordt verwezen naar het betreffende raadsvoorstel.  

Risico's grondexploitaties	Projectspecifieke risico's
IJsbaan	10
Tolweg	83
Verlengde Veenlaan	170
Rengerspark	91
Stadshart	750
Vosholen fase 2 dp 1	24
De Vosholen II dp 2	110
Overschild-Graauwedijk	1
Drevenhof	9
Vrijkomende locaties	234
Totaal	1.482
bedragen x € 1.000