4.2 Toelichting op baten en lasten

In de tabel onder 4.1 Overzicht van baten en lasten wordt een overzicht gegeven van de verschillen per programma én een aantal afzonderlijke aspecten. Dit zijn onder andere de lokale heffingen, overhead en het saldo van de financieringsfunctie. Deze afzonderlijke aspecten zijn apart benoemd, maar vallen uiteindelijk binnen (niet één, maar) meerdere van de zes programma’s van voorliggende jaarrekening. Het gevolg hiervan is dat de verschillen per programma in de tabel onder 4.1 niet één-op-één overeenkomen met de verschillen die eerder in het boekwerk zijn beschreven.

We kiezen ervoor op deze plek niet een andere toelichting op te nemen. Dat heeft geen meerwaarde en zou eerder tot verwarring kunnen leiden. Belangrijke constatering onderaan de streep is dat het saldo na bestemming exact overeenkomt met hetgeen eerder in het boekwerk is opgenomen en toegelicht. Voor een toelichting op de afwijkingen verwijzen we naar de verschillenanalyse die is opgenomen bij de afzonderlijke programma’s.

Programma / Omschrijving	2023		Toelichting
	Lasten	Baten
Programma 1: Dorpen en Wijken
Groen, achterstanden onderhoud en compensatie bezuiniging pensionado's	509		Om achterstanden in het onderhoud groen weg te werken is incidenteel t/m 2024 € 266.000 beschikbaar. Verder is ter compensatie bezuiniging personeel pensionado's in 2023 incidenteel € 243.000 en voor 2024, 2025 en 2026 incidenteel € 296.000 opgenomen.
Sport, vergoeding beheerkosten Ultiem	212		Ultiem beheert de gebouwen voor MFA De Rode Beuk en MFC Zuiderkroon. Hierbij is afgesproken dat zij een vergoeding ontvangen. Met betrekking tot MFA De Rode Beuk gaat het om een vergoeding van € 38.962 op jaarbasis. Voor MFC Zuiderkroon gaat het om € 89.244 op jaarbasis. Daarnaast is er sprake van een afrekening van € 84.039 voor beide locaties.
Huuropbrengst HvcB		236	De huuropbrengsten van het Huis voor Cultuur en bestuur nemen in 2023 incidenteel toe met € 236.000 door een actualisatie van de berekening van de huuropbrengsten.
Energie besparende maatregelen voor sport, culturele instellingen en dorpshuizen	337		Vanuit de financiële ruimte 2021 zijn er middelen gereserveerd voor Energiebesparende maatregelen voor sport, culturele instellingen en dorpshuizen. Daarvan is er besteed € 312.000 voor LED verlichting en € 25.000 voor culturele instelling. De subsidies kunnen aangevraagd worden tot en met 2025.
Energiemaatwerkfonds	139		In 2022 is vanuit het overschot van de najaarsnota € 2.000.000 gereserveerd voor Fonds Maatwerk energiecrisis om energielasten te compenseren in de vorm als inkomensondersteuning en energietoeslag. Van deze middelen is er € 139.000 uitgegeven aan energiecompensaties voor sportverenigingen, culturele instellingen, dorps en wijkcentra.
Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) (deel programma sport, bewegen en cultuur)	376	376	Met het Gezond en Actief leven Akkoord (GALA) bouwen we aan het fundament voor een gerichte lokale en regionale aanpak op het gebied van preventie, gezondheid en sociale basis waarin een gezonde samenleving centraal staat. De uitvoering vindt plaats in 2023-2026. De besteding in 2023 is voor brede regeling combifunctionaris voor sport en cultuur en Lokaal Sportakkoord.
Groen onderhoud	1.396		Voor het plan groen is door uw raad in 2023 incidenteel € 1.396.235 beschikbaar gesteld. Genoemde maakt onderdeel uit van de gereserveerde gelden beheer- en investeringsopgave openbare ruimte.
Kunstwerken onderhoud	133		In 2023 is bij het vaststellen van het plan groen door uw raad ook voor het onderhoud aan civieltechnische kunstwerken en wegen incidenteel € 603.765 beschikbaar gesteld. Genoemde maakt onderdeel uit van de gereserveerde gelden beheer- en investeringsopgave openbare ruimte. Voor het onderhoud aan civieltechnische kunstwerken gaat het om € 301.883. Hiervan is afgerond € 133.000 uitgegeven. Voor het restant is een overhevelingsvoorstel ingediend.
Wegen onderhoud	302		In 2023 is bij het vaststellen van het plan groen door uw raad ook voor het onderhoud aan civieltechnische kunstwerken en wegen incidenteel € 603.765 beschikbaar gesteld. Genoemde maakt onderdeel uit van de gereserveerde gelden beheer- en investeringsopgave openbare ruimte. Voor het onderhoud aan wegen gaat het om € 301.882. Dit is in 2023 volledig uitgegeven.
Onderhoud wegen	132		In het kader van de overhevelingsvoorstellen jaarrekening 2022 is € 132.000 aan incidenteel onderhoud voor wegen naar 2023 overgeheveld. Deze gelden zijn in 2023 uitgegeven.
Leges kabels en leidingen glasvezel	305	96	Vergunningverlening leges Telecommunicatie en kabels en leidingen glasvezel. Inzet ingeleend personeel en inkomsten uit leges.
Duurzaamheid aanpak energiearmoede	260	-260	Gerealiseerde kosten voor het project aanpak energiearmoede, conform vastgestelde plan van aanpak.
Programma 2: Sociaal
OAB	1.693	1.693	Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) 2023-2026. Een specifieke uitkering met als doel het voorkomen en bestrijden van onderwijsachterstanden in de Nederlandse taal, het voorkomen van segregatie en het bevorderen van integratie.
NPO Kind-ouder ondersteuners	557	557	Nationaal programma onderwijs - Inzet Kind-ouder ondersteuners. Naast de geplande activiteiten voor onderwijs zal er extra worden ingezet op het bestrijden van achterstanden die zijn ontstaan door de coronamaatregelen. Het ministerie van OC&W heeft middelen beschikbaar gesteld voor de uitvoering van een Nationaal Programma Onderwijs. Hierin wordt aangegeven welke maatregelen en middelen het onderwijs en gemeenten kunnen verwachten om deze achterstanden te bestrijden. Het grootste deel van de middelen gaat naar de scholen en een deel naar de gemeenten. De uitvoering vindt plaats in 2021, 2022 en 2023
Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) (deel programma 2)	655	655	Met het Gezond en Actief leven Akkoord (GALA) bouwen we aan het fundament voor een gerichte lokale en regionale aanpak op het gebied van preventie, gezondheid en sociale basis waarin een gezonde samenleving centraal staat. De uitvoering vindt plaats in 2023-2026.
Integraal Zorg Akkoord (IZA)	180	180	Het Integraal Zorgakkoord (IZA) heeft als doel de zorg voor de toekomst goed, toegankelijk en betaalbaar te houden. Om dit te bereiken zijn afspraken gemaakt tussen het ministerie van VWS en een groot aantal partijen in de zorg. De looptijd van het Integraal Zorgakkoord is van 2023-2026
Tijdelijke huisvesting BWRI	1.287		Kosten die zijn gemaakt voor de tijdelijke huisvesting van BWRI aan de Vredenburgweg.
Eenmalige lasten scholenprogramma	1.665	1.130	Eenmalige lasten scholenprogramma (sloopkosten, restant boekwaarden en verhuiskosten, gedekt door baten en onttrekking reserve scholenprogramma.
Opvang vluchtelingen Oekraïne	6.756	9.092	Gemaakte kosten ten behoeve van de opvang van vluchtelingen in de opvanglocaties in Hoogezand, Muntendam en Slochteren. Van het Rijk hebben we een vergoeding op basis van normbedragen ontvangen.
Noodopvang vluchtelingen Zuidbroek	137	800	Gemaakte kosten ten behoeve van de opvang van vluchtelingen in Zuidbroek. De baat betreft de vergoeding van het Rijk. Uitgangspunt is dat dit bedrag beschikbaar blijft.
Energietoeslag	4.935	6.581	Voor het uitbetalen van de Energietoeslag voor inwoners die een inkomen hebben van max. 125% van het sociaal minimum zijn er middelen van het Rijk binnen gekomen. In 2023 zijn de uitgaven € 4.935.000. De inwoners van onze gemeente kunnen tot en met 30 juni 2024 een aanvraag indienen.
Energie Maatwerkfonds	865		In 2022 is vanuit het overschot van de najaarsnota € 2.000.000 gereserveerd voor Fonds Maatwerk energiecrisis om energielasten te compenseren in de vorm als inkomensondersteuning en energietoeslag. Van deze middelen is er € 865.000 uitgegeven. (inclusief € 840.500 energietoeslag reeds benoemd onder Energietoeslag)
Jaarresultaat 2022 Wedeka		176	Wedeka heeft het boekjaar 2022 positief afgesloten onze gemeente ontvangt een deel van het resultaat van € 176.000.
Versterken dienstverlening gemeente	110		Naar aanleiding van het rapport Ongekend onrecht van de parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag (POK) heeft het rijk middelen beschikbaar gesteld voor het versterken van de dienstverlening van gemeenten. Onze gemeente heeft hiervan € 110.000 uitgegeven in 2023 aan de Voorzieningenwijzer, evaluatie minimabeleid en extra subsidie voor het Jeugdfonds sport en cultuur.
Halvering schuldsanering	288		Naar aanleiding van het Raadsbesluit uitwerking motie halvering schuldsanering van 21 december zijn er incidentele middelen beschikbaar gesteld om ook de lopende Minnelijke schuldsanering natuurlijke personen (MSNP) trajecten de looptijd van 36 naar 18 maanden aan te passen. De middelen zijn toegevoegd aan de voorziening zodat verrekening kan plaats vinden.
Programma 3: Economie
Grondexploitatie Tolweg		588	Dit betreft door de BBV verplichte tussentijdse winstneming bij winstgevende projecten. De winstnemingen zijn berekend met de Percentage of Completion (PoC) methode.
Grondexploitatie Rengerspark		704	Dit betreft door de BBV verplichte tussentijdse winstneming bij winstgevende projecten. De winstnemingen zijn berekend met de Percentage of Completion (PoC) methode.
Grondexploitatie Vosholen II deelplan 1a en 1b		111	Dit betreft door de BBV verplichte tussentijdse winstneming bij winstgevende projecten. De winstnemingen zijn berekend met de Percentage of Completion (PoC) methode.
Grondexploitatie Drevenhof		95	Dit betreft door de BBV verplichte tussentijdse winstneming bij winstgevende projecten. De winstnemingen zijn berekend met de Percentage of Completion (PoC) methode.
Mutaties verliesvoorzieningen diverse grondexploitaties	2.481		Stortingen in verliesvoorzieningen grondexploitaties
Extra deelnemersbijdrage veiligheidsregio	242		Extra deelnemersbijdrage Veiligheidsregio i.v.m. voorziening FLO.
Omgevingsdienst frictiekosten bouwtaken	212		De frictiekosten bestaan uit personele en materiele frictiekosten, afbouw van overhead en projectkosten. Genoemde naar aanleiding van het terughalen van de bouwtaken naar onze gemeente.
Omgevingsdienst omgevingswet en arbeidsmarkt	116		Extra deelnemersbijdrage Omgevingsdienst m.b.t extra inzet in 2023 en 2024 voor omgevingswet en krapte arbeidsmarkt.
Afbouw herverdeeleffecten nieuw financieringsmodel Omgevingsdienst	102		Het nieuwe financieringsmodel van de Omgevingsdienst leidt tot herverdeeleffecten. Gekozen is voor een zachte landing waarbij de afbouw van die herverdeeleffecten in 3 jaar wordt gerealiseerd. Als voordeelgemeente betalen we nog 3 jaar een extra bedrag. 2023 is het tweede jaar dat we het extra bedrag hebben betaald. Dit heeft zowel betrekking op programma 1 als programma 3, hier is het totale bedrag vermeld.
PAW Steendam Tjuchem	637	1.650	Voor het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) vindt er in Steendam en Tjuchem een versterkingsopgave plaats. Er is een subsidieregeling vastgesteld waarbij inwoners maximaal € 8.000 subsidie kunnen krijgen. Het totaal beschikbare bedrag is € 2.240.000. De kosten worden gedekt met een specifieke uitkering van het Rijk. De storting in de reserve van € 1.013.000 is gedekt met de SPUK.
Subsidie Stichting Gebiedsfonds Windpark N33	1.790		De subsidie wordt gebruikt voor het in het leven roepen en beheren van een revolverend fonds vanaf 2024. Dit revolverend fonds heeft als doel om geldleningen mogelijk te maken en te (laten) verstrekken waarmee particuliere woningen verduurzaamd kunnen worden in het invloedsgebied van het Windpark N33. Deze middelen zijn ontvangen van het Rijk.
Omgevingswet	513		Voor de implementatie van de Omgevingswet is in 2023 € 513.000 uitgegeven. Dit zijn met name kosten voor projectleiding en personele inzet ter voorbereiding op de Omgevingswet.
Aardgasloze wijk Hoogezand	761	761	De baten en lasten voor de pilot aardgasloze wijk Hoogezand zijn per saldo neutraal. De gemaakte kosten van € 761.000 bestaan hoofdzakelijk uit de inhuur van projectleiding, de aanschaf van inductieplaten en pannen voor de inwoners en voorbereidingen voor het warmtenet.
Verkoop kavel Westerbroek	358	2.058	Verkoop perceel bedrijventerrein Westerbroek. De last is de afboeking van de boekwaarde.
Verkoop kavel Gouden Driehoek Zuidbroek	220	298	Verkoop perceel bedrijventerrein Gouden Driehoek Zuidbroek. De last is afboeking van de boekwaarde.
Bijdrage pontje Zuidlaardermeer	196	70	Bijdrage aan de gemeente Groningen voor het nieuwe pontje bij het Zuidlaardermeer. De baat is de ontvangen subsidie van de provincie Drenthe.
Programma 4: Dienstverlening
Geen
Programma 5: Gevolgen gas- en zoutwinning en lokaal programma NPG
Lumpsum Gevolgen Gaswinning	1.659	1.659	Vanuit een regionale meerjarige begroting zijn afspraken met het Rijk gemaakt over de vergoeding voor de organisatiekosten die samenhangen met de versterkingsopgave. Deze Lumpsum Gevolgen Gaswinning vergoed volledig de lasten.
Batch 1588	8.318	8.318	Voor de versterkingsopgave in Overschild geldt dat 89 van de woningen valt onder de afspraken die gemaakt zijn met het Rijk in het convenant Batch 1588. De lasten die de gemeente maakt voor dit deel van de versterkingsopgave worden volledig vergoed vanuit de Rijksbijdrage die de gemeente voor Batch 1588 ontvangt.
Inpassingskosten	733	733	Inpassingskosten betreffen de kosten in de openbare ruimte en infrastructuur die het gevolg zijn van de versterkingswerkzaamheden. Deze lasten worden volledig vergoed vanuit de daarvoor bedoelde Rijksbijdrage.
Blok B	1.215	1.215	De subsidie uit Blok B voor het bevorderen van sociale cohesie is volledig gedekt vanuit de Rijksbijdrage die de gemeente daarvoor ontvangt.
NPG projecten	5.136	5.077	De gemeente heeft in de afgelopen jaren in 8 tranches NPG middelen ontvangen en ingezet voor diverse projecten. De lasten van deze projecten worden bijna volledig gedekt door deze middelen. Bij een aantal projecten is echter sprake van cofinanciering door de gemeente. Dat wordt zichtbaar doordat de lasten 59.000 hoger zijn dan de baten.
Programma 6: Bestuur en bedrijfsvoering
Uitwerken raadsprogramma	500		De raad heeft 28 juni 2022 het raadsakkoord "Midden in Midden-Groningen" vastgesteld en besloten om voor de jaren 2023, 2024 en 2025 € 500.000 beschikbaar te voor een kwalitatieve start in het betrekken van de inwoners bij het raadswerkprogramma en de uitwerking van het raadsprogramma.
Taakmutaties decembercirculaire 2023		673	Het betreft onder andere de compensatie voor de invoeringskosten van de Omgevingswet, de meerkosten die gemeenten maken in het sociaal domein in verband met de opvang van Oekraïense ontheemden en uitvoeringskosten gebiedsgerichte aanpak/uitwerking van het Nationaal Programma Landelijk gebied.
Totale incidentele baten en lasten van de programma's:	48.418	45.322
Mutaties reserves incidenteel
Onttrekking reserve overheveling budget onderhoud wegen (programma 1)		132	Dekking uit reserve financiële ruimte 2022 uitgaven onderhoud wegen met betrekking tot overhevelingsvoorstel jaarrekening 2022.
Dekking eenmalige lasten Scholenprogramma (programma 2)		534	Dekking eenmalige lasten zoals sloopkosten, afboekwaardes en verhuiskosten vanuit reserve scholenprogramma.
Onttrekking reserve nieuwbouw BWRI		1.013	Onttrekking ter dekking van de tijdelijke huisvestingskosten BWRI.
Onttrekking reserve: Gebiedsfonds Windpark N33 (programma 3)		1.790	Onttrekking uit de reserve Gebiedsfonds Windpark N33 ter dekking van de uitbetaalde subsidie aan de Stichting Gebiedsfonds Windpark N33.
Storting reserve: Volkshuisvestingsfonds (programma 3)	600		Storting in de reserve Volkshuisvestingsfonds. Dit is een deel van de benodigde cofinanciering.
Storting reserve: PAW Steendam-Tjuchem (programma 3)	1.013		Storting in de reserve PAW Steendam-Tjuchem ter dekking van de kosten die meerjarig voortvloeien uit de renteloze lening.
Storting reserve: noodopvang vluchtelingen Zuidbroek (programma 1)	663		Storting in de reserve noodopvang vluchtelingen Zuidbroek.
Storting reserve nieuwbouw BWRI	331		Storting van vrijvallende huisvestingslasten locaties BWRI
Storting reserve: grondexploitaties (programma 3)	2.341		Storting in de reserve grondexploitaties. Dit betreffen de winstnemingen en de aanvulling van de reserve tot het minimumniveau.
Onttrekking reserve: grondexploitaties (programma 3)		2.341	Onttrekking uit de reserve grondexploitaties. Dit betreft de dekking van de stortingen in de verliesvoorzieningen.
Totale mutaties reserves incidenteel:	4.948	5.810
Totale incidentele baten en lasten:	53.366	51.132
			Bedragen x € 1.000

	Toevoeging aan de reserves	Raming 2023 na wijziging	Waarvan structureel	Realisatie 2023	Waarvan structureel
	Programma 2. Sociaal
	Herfinanciering Dr. Aletta Jacobs College	130	130	130	130
	Deze reserve vloeit voort uit de herfinanciering van het schoolgebouw van het Dr. Aletta Jacobscollege en is ingesteld om in 2042 de grond onder het huidige gebouw terug te kunnen kopen.
	Bestemmingsreserve nieuwbouw BWRI	306		306
	Vorming van een bestemmingsreserve ter dekking van eenmalige kosten in verband met de nieuwbouw BWRI op basis van de Voorjaarsnota 2023.
	Afschrijvingsreserve nieuwbouw BWRI	1.018		795
	Vorming van een afschrijvingsreserve nieuwbouw BWRI op basis van de Voorjaarsnota 2023. Zodra De Vosholen 119 is verkocht volgt er in 2024 nog een aanvullende storting van € 223.000.
	Reserves beeldende kunst - Nieuwbouw BWRI	100		100
	In het kader de kunstregeling worden er bijdragen gestort in de bestemmingsreserves beeldende kunst; € 70.000 en onderhoud beeldende kunst; € 30.000.
	Opvang Zuidbroek	600		663
	Storting in de bestemmingreserve opvang Zuidbroek.
	Bestemmingsreserve Wedeka (Westerlee gelden) t.g.v. de Algemene reserve			360
	Aangezien er geen afwikkelingskosten meer volgen valt deze bestemmingsreserve vrij en wordt het saldo toegevoegd aan de Algemene reserve.
	Programma 3. Economie
	PAW Steendam-Tjuchem	1.013		1.013
	De ontvangen subsidie "Programma Aardgasvrije Wijken" wordt in een bestemmingsreserve gestort. Vanuit deze reserve kunnen de kosten van een integraal versterkingstraject in Steendam-Tjuchem worden gedekt. Dit traject zal samen met het verduurzamen en aardgasvrijmaken van panden worden uitgevoerd.
	Volkshuisvestestingsfonds	600		600
	Op basis van de “Regeling specifieke uitkering herstructurering volkshuisvesting” wordt een bestemmingsreserve Volkshuisvestingsfonds ingesteld. Dit fonds is bedoeld om goedkope koopwoningen in de meest kwetsbare gebieden te verduurzamen.
	Grondexploitaties	2.662		2.341
	De winstnemingen worden toegevoegd aan de in 2022 ingestelde bestemmingsreserve. Winstnemingen en verliezen worden met deze reserve verrekend om schommelingen in het exploitatieresultaat te voorkomen.
	Reserves beeldende kunst - Recreatieweide Schildmeer	8		8
	In verband met de realisatie van een recreatieweide bij het Schildmeer wordt er een bijdrage gestort in de reserve beeldende kunst; € 5.500 en onderhoud beeldende kunst; € 2.500.
	Programma 5. Bestuur en bedrijfsvoering
	Bestemmingsreserve nieuwbouw BWRI	50		25
	Vanuit de producten bestuursondersteuning en overige baten en lasten vindt er een storting plaats in deze bestemmingsreserve. Zodra De Vosholen 119 is verkocht volgt er in 2024 nog een aanvullende storting van € 25.000.
		Bedragen x € 1.000
	Onttrekking aan de reserves	Raming 2023 na wijziging	Waarvan structureel	Realisatie 2023	Waarvan structureel
	Programma 1. Dorpen en Wijken
	Res. Financiële ruimte 2022 - Onderhoud wegen	132		132
	Betreft de inzet van de van 2022 overgehevelde dekkingsmiddelen.
	Inflatiebuffer	16		0
	Op rekeningbasis is een stijging van het aandeel in de kosten tractiemiddelen verrekend met de in de begroting opgenomen stelpost op het product algemene baten en lasten.
	Res. Financiële ruimte 2021 - Kerkenvisie	75		75
	Betreft de afwikkeling van de in 2021 overgehevelde dekkingsmiddelen.
	Res. Financiële ruimte 2022 - Maatwerkfonds energiecrisis	363		21
	Betreft de inzet van de van 2022 overgehevelde dekkingsmiddelen met betrekking tot cultuur accommodaties. De restant middelen zullen in 2024 worden ingezet.
	Afschrijvingsreserve buiten peuterbad De Kalkwijck	4	4	4	4
	Scholenprogramma	18		4
	Dekking van eenmalige kosten vanuit de reserve scholenprogramma m.b.t. sportfaciliteiten bij scholen.
	Maatwerkfonds energiecrisis	263		51
	Betreft de dekking van kosten met betrekking tot sport accommodaties. De restant middelen zullen in 2024 worden ingezet.
	Res. Financiële ruimte 2021 - Energiebesparende maatregelen sport, cultuur en dorps- en wijkcentra	750		750
	Betreft de inzet van de in 2021 overgehevelde dekkingsmiddelen met betrekking tot sport accommodaties. Inzet 2023: € 337.163. Vrijval 2023: € 412.837. Aan de raad wordt voorgesteld dit restant bedrag beschikbaar te houden voor 2024.
	Afschrijvingsreserve overkluizing Slochteren	3	3	3	3
	Res. Financiële ruimte 2022 - Groenvoorzieningen	60		0
	Betreft de inzet van de van 2022 overgehevelde dekkingsmiddelen met betrekking tot de groenvoorziening in het Oosterpark. De uitvoering volgt in 2024.
	Inflatiebuffer	18		0
	Betreft de dekking van een aandeel in de (gestegen) kosten tractiemiddelen. Op rekeningbasis is dit verrekend met de in de begroting opgenomen stelpost op het product algemene baten en lasten.
	Duurzaamheidsinvesteringen	31		31
	Betreft de bijdrage uit deze bestemmingsreserve ten behoeve van de aanvullende aanschaf van zonnepanelen voor het kindcentrum Mars 1.
	Onderhoud beeldende kunstwerken	0		14
	Betreft de dekking van onderhoudskosten 2023.
	Programma 2. Sociaal
	Res. Financiële ruimte 2021 - Schuldhulp ondernemers	15		15
	Deze middelen zijn ingezet ter dekking van kosten 2023.
	Res. Financiële ruimte 2022 - Communicatie GKB	103		0
	Betreft de inzet van de van 2022 overgehevelde dekkingsmiddelen met betrekking tot de communicatie GKB. De uitvoering volgt in 2024.
	Res. Financiële ruimte 2022 - Energietoeslag	1.727		1.727
	Betreft de inzet van de van 2022 overgehevelde dekkingsmiddelen met betrekking tot de het toekennen van energietoeslagen.
	Maatwerkfonds energiecrisis	1.275		902
	Betreft de dekking van kosten met betrekking tot inkomensregelingen. De restant middelen zullen in 2024 worden ingezet.
	Res. Financiële ruimte 2021 - Ondernemersloket	88		88
	Deze middelen zijn ingezet ter dekking van kosten 2023.
	Res. Financiële ruimte 2022 - Inburgering	68		68
	Betreft de inzet van de van 2022 overgehevelde dekkingsmiddelen met betrekking tot inburgering.
	Res. Financiële ruimte 2022 - ESF-subsidie Re-integratie-EU	420		55
	Betreft de inzet van de van 2022 overgehevelde dekkingsmiddelen met betrekking tot kosten 2023. Het restant blijft beschikbaar voor de vervolgkosten 2024.
	Bestemmingsreserve nieuwbouw BWRI	1.013		913
	Betreft de dekking van de eenmalige kosten als gevolg van de nieuwbouw activiteiten BWRI. Dat zijn dan met name tijdelijke huisvestingskosten en overige incidentele kosten in dit verband.
	Bestemmingsreserve Wedeka (Westerlee gelden) ten gunste van de Algemene reserve	0		360
	Aangezien er geen afwikkelingskosten meer volgen valt deze bestemmingsreserve vrij en wordt het saldo toegevoegd aan de Algemene reserve.
	Res. Financiële ruimte 2021 - 1 tegen eenzaamheid	26		26
	Deze middelen zijn ingezet ter dekking van kosten 2023.
	Res. Financiële ruimte 2022 - Ouderenbeleid	44		0
	Betreft de inzet van de van 2022 overgehevelde dekkingsmiddelen met betrekking tot ouderenbeleid. De uitvoering volgt in 2024.
	Afschrijvingsreserve MFA Westerbroek	4	4	4	4
	Maatwerkfonds energiecrisis	100		29
	Betreft de dekking van kosten met betrekking tot diverse accommodaties. De restant middelen zullen in 2024 worden ingezet.
	Res. Financiële ruimte 2021 - Uero budget Menzis	35		35
	Deze middelen zijn ingezet ter dekking van kosten 2023.
	Res. Financiële ruimte 2022 - GIDS middelen	200		57
	Betreft de inzet van de van 2022 overgehevelde dekkingsmiddelen met betrekking tot GIDS 2023. De restant middelen worden ingezet in 2024.
	Afschrijvingsreserve uitbreiding scholen; peuterspeelzalen Hoogezand	302		0
	Het restant van deze reserve zal worden betrokken bij de afboeking van boekwaarden van de Nico Bulderschool. Dat is afhankelijk van het moment van sloop van deze v.m. basisschool.
	Afschrijvingsreserve stimulering kinderopvang Hoogezand	4	4	11	5
	De hogere realisatie betreft de vrijval van een deel van deze reserve als gevolg het afboeken van de restant boekwaarde van één van de investeringen in dit verband als gevolg van sloop.
	Afschrijvingsreserve terreininrichting KC Vosholen Hoogezand	7	7	7	7
	Afschrijvingsreserve scholenprogramma	109	109	113	93
	Omdat nog niet op alle investeringen in dit verband vanaf 2023 word afgeschreven is de structurele onttrekking lager dan geraamd. Daarnaast kan een deel vrijvallen aangezien er op één investering als gevolg van een investeringsbijdrage niet afgeschreven hoeft te worden.
	Bestemmingsreserve scholenprogramma	439		534
	Betreft de dekking van de werkelijke exploitatiekosten die verrekend mogen worden met deze reserve. Deze blijken hoger te zijn dan was geraamd.
	Programma 3. Economie
	Res. Financiële ruimte 2021 - Implementatie omgevingswet	146		146
	Deze middelen zijn ingezet ter dekking van kosten 2023.
	Res. Financiële ruimte 2022 - Omgevingswet	691		270
	Betreft de inzet van de van 2022 overgehevelde dekkingsmiddelen met betrekking tot invoering van de omgevingswet. De restant middelen worden ingezet in 2024.
	Res. Financiële ruimte 2022 - Wet Kwaliteitsborging Bouw	113		52
	Betreft de inzet van de van 2022 overgehevelde dekkingsmiddelen met betrekking tot dit onderwerp. De restant middelen worden ingezet in 2024.
	PAW Steendam-Tjuchem	180		3
	Betreft de dekking van de (nog geringe) exploitatielasten 2023. De restant middelen blijven beschikbaar voor de dekking van exploitatielasten in volgende jaren.
	Bestemmingsreserve gebiedsfonds windpark N33(K)	1.790		1.790
	De middelen van deze reserve zijn in 2023 beschikbaar gesteld aan de Stichting Gebiedsfonds Windpark N33.
	Afschrijvingsreserve Slochterhaven	13	13	13	13
	Bestemmingsreserve grondexploitaties	1.529		2.341
	Ten laste van deze reserve is een voorziening vrijkomende locaties ingesteld; € 1.529.000. Daarnaast is er op basis van de rekening en verdere prognoses aanvullend een bedrag gestort van € 812.000.
	Programma 5. Bestuur en bedrijfsvoering
	Res. Financiële ruimte 2021 - Evaluatie startorganisatie	145		145
	Deze middelen zijn ingezet ter dekking van kosten 2023.
	Res. Financiële ruimte 2021 - Doorontwikkeling dienstverlening	245		245
	Deze middelen zijn ingezet ter dekking van kosten 2023.
	Afschrijvingsreserve Informatisering	113	113	113	113
	Afschrijvingsreserve Automatisering	29	29	29	29
	Res. Financiële ruimte 2022 - Organisatieontwikkeling	95		0
	Betreft de van 2022 overgehevelde dekkingsmiddelen. Deze middelen zullen worden ingezet ter dekking van de (vervolg) kosten 2024.
	Res. Financiële ruimte 2022 - Generatiepact	440		440
	Deze van 2022 overgehevelde dekkingsmiddelen zijn ingezet ter dekking van de kosten 2023.
	Res. Financiële ruimte 2022 - Raadswerkprogramma	500		265
	Van dit bedrag is € 264.000 ingezet voor de uitvoering van de motie halvering schuldsanering GKB (storting in de voorziening GKB). Voor 2024 blijft er nog € 50.000 beschikbaar voor vervolgkosten 2024. Daarnaast waren er in 2023 geringe kosten; € 1.000 met betrekking tot het raadswerkprogramma. Het restant ad. € 185.000 blijft beschikbaar voor de vervolgkosten raadswerkprogramma in 2024.
	Bestemmingsreserve nieuwbouw BWRI	100		100
	Betreft de dekking van de exploitatiekosten Activiteit Gericht Werken in verband met de nieuwbouw BWRI.
	Inflatiebuffer	13		0
	Op rekeningbasis is een stijging van het aandeel in de kosten tractiemiddelen verrekend met de in de begroting opgenomen stelpost op het product algemene baten en lasten.
	Inflatiebuffer	370		0
	Op rekeningbasis is dit (mede) verrekend met de in de begroting opgenomen stelpost op het product algemene baten en lasten.
	Maatwerk Fonds energiecrisis - Slochterhaven	0		927
	Op basis van een motie van de raad tijdens de begrotingsbehandeling 2024 is dit bedrag vrijgevallen. Dat zal als resultaatbestemming van de rekening worden betrokken bij het uitvoeringskrediet Slochterhaven.
	Algemene reserve	610		610
	Betreft de inzet van middelen op basis van de Voorjaarsnota 2023.
	Opvang ontheemden Oekraïne(K)	1.000		1.000
	Betreft de inzet van middelen op basis van de Voorjaarsnota 2023.
	bedragen x € 1.000