4.6. Overzicht reserves en voorzieningen

Algemene reserve	Nut, noodzaak en bestaansrecht	Boekwaarde 1-1-2023	Storting	Onttrekking	Boekwaarde 31-12-2023	Toelichting
Algemene reserve (algemeen)	De algemene reserve vormt een buffer om financiële tegenvallers op te vangen en wordt in dit verband gerekend tot de zogenoemde weerstandscapaciteit van de gemeente. De algemene reserve wordt gevormd uit batige rekeningsaldi. De algemene reserve is in principe vrij aanwendbaar.	11.580	2.253	610	13.223	Op basis van de resultaatbestemming 2022 is er 1.892.000 toegevoegd. Daarnaast is de vrijval van de reserve Wedeka (Westerlee gelden) toegevoegd aan deze reserve. De onttrekking van 610.000 heeft plaatsgevonden op basis van de voorjaarsnota.
Totaal algemene reserve		11.580	2.253	610	13.223
Overige bestemmingsreserves	Nut, noodzaak en bestaansrecht	Boekwaarde 1-1-2023	Storting	Onttrekking	Boekwaarde 31-12-2023	Toelichting
Herfinanciering AJC Hoogezand	Deze reserve vloeit voort uit de herfinanciering van het schoolgebouw van het Dr. Aletta Jacobscollege en is ingesteld om in 2042 de grond onder het huidige gebouw terug te kunnen kopen.	406	130		536	Door middel van de jaarlijkse toevoeging van € 130.000 wordt de gewenste omvang voor de terugkoop van de grond in 2042 bereikt.
Huis van Cultuur en Bestuur; Kielzog	Deze reserve vloeit voort uit het raadsbesluit “Project gemeentehuis+” van 16 juli 2012. Door middel van deze reserve worden de directe kosten gedekt waarop niet mag worden afgeschreven. Het Huis van Cultuur en Bestuur is in 2021 opgeleverd en in gebruik genomen.	395			395	Deze resterende middelen blijven beschikbaar voor de dekking van de mogelijke btw-claim van de belastingdienst met betrekking tot de bouwkosten.
Scholenprogramma	Voor het aardbevingsbestendig maken van de schoolgebouwen ontvangen de gemeenten in Groningen die te maken hebben met de gevolgen van aardbevingen door gaswinning over de periode 2016 tot en met 2035 een bijdrage van in totaal € 78,5 miljoen van het rijk. De gemeente Midden-Groningen ontvangt in totaliteit over de periode 2016 t/m 2035 een bedrag van € 23,4 miljoen. Deze middelen worden toegevoegd aan de hiervoor ingestelde reserve en ingezet overeenkomstig met het vastgestelde scholenprogramma.	897		538	359	De aanwending heeft betrekking op de dekking van de eenmalige lasten van het scholenprogramma, zoals sloopkosten en het afboeken van restant boekwaarden. Het restant blijft beschikbaar voor de afronding van dit programma in 2024.
Duurzaamheidsinvesteringen	In de Najaarsnota 2021 is deze reserve ingesteld voor het revolverend fonds. Dit fonds dient ter dekking van duurzaamheidsinvesteringen in gemeentelijk vastgoed. Het draagt bij aan de algemene doelstellingen rondom duurzaamheid en de wettelijke verplichtingen die hiermee samenhangen.	350		31	319	Dit betreft de dekking van de aanvullende aanschaf van zonnepanelen voor het kindcentrum Mars 1.
Hart van Muntendam	Deze reserve is gevormd uit de extra dividend opbrengsten van Essent en BNG en de positieve rekening resultaten van 2006 – 2009 van de voormalige gemeente Menterwolde. Uit deze reserve worden middelen gehaald ter dekking van het Centrumplan Muntendam, de renovatie van de Menterne en de ombouw van het gemeentehuis naar MFC.	2.351			2.351	In 2023 zijn er geen kosten geweest die ten laste van de reserve dienden te komen.
Beeldende kunst	De gelden uit de reserve worden besteed aan de realisatie van beeldende kunst in de openbare ruimte, raadsbesluit 28-11-2019.		75		75	Dit betreft stortingen die verband houden met de investeringsprojecten nieuwbouw BWRI; 70 en de realisatie recreatieweide Schildmeer; 5.
Onderhoud beeldende kunst	De gelden uit de reserve worden besteed aan onderhoud van beeldende kunst in de openbare ruimte.	20	32	14	38	Dit betreft stortingen die verband houden met de investeringsprojecten nieuwbouw BWRI; 30 en de realisatie recreatieweide Schildmeer; 2. De onttrekking betreft de dekking van onderhoudskosten 2023.
Nieuwbouw BWRI	De reserve is ingesteld ter dekking van de eenmalige investeringskosten voor de vervangende nieuwbouw BWRI.	583	1.031	1.013	601	Als gevolg van de resultaatbestemming rekening 2022 is er 700 toegevoegd aan de reserve. Bij de voorjaarsnota is aanvullend 331 gestort. De onttrekking; 1013 betreft de dekking van de eenmalige (tijdelijke) huisvestingskosten (913) en de kosten activiteit gericht werken (100).
Reserve financiële ruimte 2021	De reserve is ingesteld voor de overheveling van niet bestede middelen in 2021 zodat deze in 2022 en 2023 nog besteed kunnen worden.	1.526		1.526		Deze restantmiddelen zijn als volgt ingezet: Energiebesparende maatregelen accommodaties; 750 Kerkenvisie; 75 Schuldhulp ondernemers; 15 Ondernemersloket; 88 1 tegen eenzaamheid; 26 Euro budget Menzis; 35 Implementatie Omgevingswet; 147 Evaluatie startorganisatie; 145 Doorontwikkeling dienstverlening; 245
Gebiedsfonds windpark N33	De minister van Klimaat en Energie heeft begin 2022 een bijdrage van 1,79 miljoen toegekend voor het gebiedsfonds voor het windpark N33. Met de meicirculaire is dit bedrag beschikbaar gesteld. Deze middelen vallen onder de decentralisatie- en integratie-uitkeringen. De bijdrage is bedoeld voor de versterking van de structuur van het gebied waarin het windpark zich bevindt en is bedoeld voor de omwonenden van het windpark.	1.790		1.790		De middelen van deze reserve zijn in 2023 beschikbaar gesteld aan de Stichting Gebiedsfonds Windpark N33.
Maatwerk Fonds Energiecrisis	Doelstelling van dit fonds is de gevolgen van de energiecrisis, waar nodig, te compenseren dan wel anderszins de noden als gevolg hiervan (deels) teniet kan doen gaan. Daarbij kan het zowel om inkomens ondersteuning gaan als om het vormen van (energie) toeslag(en); dit ter beoordeling van het College van Burgemeester en Wethouders.	2.000		1.931	69	Ter dekking van de uitgaven 2023 is er 1.004 onttrokken aan de reserve. Daarnaast is er 927 vrijgevallen met als doel dat bedrag te betrekken bij het project Slochterhaven. Een concreet voorstel daarvoor volgt in 2024.
Accommodatiefonds	De reserve is gevormd voor het op aanvraag verlenen van subsidies voor twee doeleinden: 1. Voor alle projecten op het gebied van (vervangende) nieuwbouw, uitbreiding, groot en / of technisch onderhoud en technische- en functie verbeterende aanpassingen aan de eigenaren van accommodaties. 2. Voor de aanleg, onderhoud of vervanging van speel- en trainingsvelden en/of veldverlichting.	184			184	Er zijn in 2023 geen subsidies verstrekt.
Wedeka (Westerlee gelden)	De reserve is door de Raad in de Voorjaarsnota 2021 ingesteld. De middelen zijn bestemd voor het dekken van de reorganisatie- en transitiekosten die de organisatieontwikkeling van Wedeka met zich mee gaat brengen.	360		360		Aangezien er geen kosten meer te verwachten. De reserve valt daarom vrij ten gunste van de algemeen reserve.
PAW Steendam-Tjuchem	De ontvangen subsidie "Programma Aardgasvrije Wijken" wordt in een bestemmingsreserve gestort. Vanuit deze reserve kunnen de kosten van een integraal versterkingstraject in Steendam-Tjuchem worden gedekt. Dit traject zal samen met het verduurzamen en aardgasvrijmaken van panden worden uitgevoerd.		1.013	3	1.010	De storting houdt verband met de ontvangen PAW-subsidie. De onttrekking betreft de dekking van de exploitatiekosten 2023
Financiële ruimte 2022	De reserve is ingesteld voor de overheveling van niet bestede middelen in 2022 zodat deze in 2023 en 2024 nog besteed kunnen worden.		4.593	3.066	1.527	Totaal overgeheveld op basis van de resultaatbestemming rekening 2022: 4.593 Betreft: Aangewend: Restant: Onderhoud wegen 132 0 Aanpak groen Oosterpark 0 60 GIDS middelen 57 143 Ouderenbeleid 0 44 Energietoeslag 1.727 0 Inburgering 68 0 Communicatiecampagne GKB 0 103 ESF-subsidie Re-integratie-EU 55 365 Omgevingswet 270 421 Wet Kwaliteitsborging Bouw 52 61 Organisatieontwikkeling 0 95 Genertiepact - verjonging 440 0 Raadswerkprogramma - Motie GKB 264 50 Raadswerkprogramma - t.b.v. de raad 1 185
Inflatiebuffer	De reserve, ingesteld bij de rekening 2022, is bedoeld om de sterk stijgende kosten te kunnen compenseren.		5.000		5.000	De storting heeft plaatsgevonden op basis van de resultaatbestemming 2022. Mede in verband met opgenomen stelposten in de begroting 2023 is er niets uit deze reserve onttrokken.
Opvang ontheemden Oekraïne	In 2022 heeft het Rijk de kosten voor de opvang van ontheemden uit Oekraïne ruim gecompenseerd. Daarnaast hebben wij eigen gebouwen ter beschikking gesteld en hiervoor alleen de kostprijs in rekening gebracht. Van de ontvangen uitkering houden wij € 3,4 miljoen over. Dit bedrag willen wij voorlopig beschikbaar houden omdat nog onzeker is of we moeten terugbetalen en/of we extra kosten in 2023 gaan maken. Deze extra kosten kunnen voortkomen uit het feit dat de opvang langer duurt dan vooraf was gedacht en er daarom betere en meer privacy gerichte opvangplekken moeten komen. In 2023 is de zoektocht naar alternatieve huisvesting in gang gezet voor de locaties in Muntendam en in Hoogezand.		3.400	1.000	2.400	De storting heeft plaatsgevonden op basis van de resultaatbestemming 2022. Op basis van de oplossingsrichting voorjaarsnota is hieraan 1.000 onttrokken.
Grondexploitaties	Door het instellen van deze reserve is het mogelijk om de resultaten van de bestaande grondexploitaties via de reserve te muteren zonder dat de begroting- of het jaarrekeningresultaat direct wordt beïnvloed. Gezien onze ambitie om het aantal ontwikkellocaties te vermeerderen met hierdoor een toename in de omvang van grondexploitaties is dit gewenst. De reserve is ook om risico’s in de grondexploitaties op te vangen.		3.591	2.341	1.250	Op basis van de resultaatbestemming 2022 is er een bedrag gestort van 1.250. Op basis van de rekening 2023 is hieraan nog eens 2.341 aan toegevoegd in verband met winstneming grondexploitaties. Vanuit deze reserve zijn de winstnemingsbedragen gestort in de nieuw ingestelde voorziening vrijkomende locaties.
Opvang Zuidbroek	Sinds 19 september 2022 vangt het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA) in de Eurohal in Zuidbroek maximaal 500 asielzoekers op. De opvang duurt uiterlijk tot 19 september 2023. Vanuit het Rijk ontvangen wij een vergoeding van € 100.000 per maand. Na aftrek van de gemaakte kosten komt het resterende bedrag 2022; € 400.000 volledig ten goede aan het dorp Zuidbroek en (gedeeltelijk) Noordbroek. In samenspraak met de inwoners houdt de dorpsraad zich bezig met de besteding van dit budget.		1.063		1.063	Toegevoegd op basis van de resultaatbestemming 2022 is een bedrag van 400. Bij de slotwijziging 2023 is er een aanvullende storting geraamd van 600. Deze is op rekeningbasis 63 hoger geworden. Totale storting 663.
Volkshuisvestingsfonds	Dit fonds is bedoeld om goedkope koopwoningen in de meest kwetsbare gebieden te verduurzamen.		600		600	Op basis van de voorjaarsnota is deze reserve ingesteld voor een bedrag 600.
Totaal overige bestemmingsreserves		10.862	20.528	13.613	17.777
Afschrijvingsreserves	Nut, noodzaak en bestaansrecht	Boekwaarde 1-1-2023	Storting	Onttrekking	Boekwaarde 31-12-2023	Toelichting
Uitbr.scholen; peuterspeelz. Hoogezand	Deze (afschrijvings-)reserve vloeit voort uit investeringen peuterspeelzalen bij scholen voor het basisonderwijs.	302			302	Het restant van deze reserve zal worden betrokken bij de afboeking van restant boekwaarden van de v.m. Nico Bulderschool zodra deze buiten gebruik gesteld en gesloopt wordt.
Stimulering.kinderopvang Hoogezand	Deze reserve vloeit voort uit investeringen voor kinderopvang en peuterspeelzalen bij scholen voor het basisonderwijs en is bestemd ter dekking van de afschrijvingslasten.	81		11	70	De onttrekking betreft de reguliere dekking ten laste van deze reserve; 4 plus de vrijval van een deel van de reserve als gevolg het afboeken van de restant boekwaarde van één van de investeringen als gevolg van sloop; 7.
Buiten peuterbad de Kalkwijck	Deze reserve vloeit voort uit het raadsbesluit om een investeringskrediet van € 115.000 beschikbaar te stellen voor de realisatie van een buiten peuterbad bij sportcentrum de Kalkwijck (Voorjaarsnota 2007).	59		4	55	De onttrekking is conform de begroting ter dekking van de afschrijvingslasten van het buitenpeuterbad.
MFA Westerbroek	Op basis van het raadsbesluit van 27 januari 2014 (voordracht nr. 011) is besloten een restant stelpost van € 170.000 om te zetten in een bestemming reserve ter dekking van een deel van de kapitaallasten van een nieuw MFA Westerbroek.	156		4	152	De onttrekking is conform de begroting ter dekking van de afschrijvingslasten van de MFA Westerbroek.
Slochterhaven	Deze reserve is ingesteld om de toekomstige afschrijvingslasten te dekken die voortkomen uit de investering Slochterhaven.	294		13	281	De onttrekking is conform begroting ter dekking van de afschrijvingslasten van Slochterhaven.
Overkluizing Slochteren	Deze reserve is bestemd om de toekomstige afschrijvingslasten te dekken die voortkomen uit de investering overkluizing Slochterhaven.	61		3	58	De onttrekking is conform begroting ter dekking van de afschrijvingslasten van de overkluizing Slochteren.
Informatisering herindeling 2018	De reserve is bestemd om de afschrijvingskosten van de investeringen in nieuwe software en dergelijke als gevolg van de herindeling, gedurende de economische levensduur op te vangen.	168		113	55	Op basis van het in 2020 aangepaste onttrekkingsschema van deze is er € 113.000 onttrokken aan de reserve.
Automatisering herindeling 2018	De reserve is bestemd om gedurende de economische levensduur de afschrijvingskosten van de investeringen in nieuwe hardware etc. als gevolg van de herindeling op te vangen.	72		29	43	Onttrekking is conform begroting ter dekking van de afschrijvingslasten automatisering.
Terreininr. KC De Vosholen Hoogezand	De eenmalig beschikbare middelen 2013 (openbare verlichting) en 2015 (terreininrichting) zijn omgezet in een reserve ter dekking van de afschrijvingslasten van deze investeringen in het Ketelhuis.	131		7	124	Onttrekking is conform begroting ter dekking van de afschrijvingslasten.
Scholenprogramma	Deze in 2021 gevormde reserve dient ter dekking van een deel van de afschrijvingslasten van de investeringen die voortvloeien uit het scholenprogramma.	3.088		113	2.975	Omdat nog niet op alle investeringen volledig vanaf 2023 word afgeschreven is de structurele onttrekking lager dan geraamd; 93. Daarnaast kan een deel vrijvallen omdat er één investering als gevolg van een investeringsbijdrage niet afgeschreven hoeft te worden; 20.
Huisvesting BWRI	Deze in 2023 gevormde reserve dient ter dekking van een deel van de afschrijvingslasten van de investeringen die voortvloeien uit de nieuwbouw BWRI.		795		795	Betreft de vorming van een afschrijvingsreserve op basis van de voorjaarnota.
Totaal afschrijvingsreserves		4.412	795	297	4.910
Totaal bestemmingsreserves		15.274	21.323	13.910	22.687
Resultaat		Boekwaarde 1-1-2023	Storting	Onttrekking	Boekwaarde 31-12-2023	Toelichting
Saldo rekening		17.235	15.731	17.235	15.731	De storing betreft het rekening resultaat 2023. De onttrekking houdt verband met de resultaatbestemming van het rekeningsaldo 2022; - toevoeging aan de algemene reserve: 1.892. - overheveling van 2022 naar 2023: 4.593. - reserve inflatiebuffer: 5.000. - reserve Opvang ontheemden Oekraïne: 3.400 - reserve Grondexploitaties: 1.250 - reserve Nieuwbouw BWRI: 700 - reserve Opvang Zuidbroek: 400
Totaal saldo rekening		17.235	15.731	17.235	15.731
Totaal eigen vermogen		44.089	39.307	31.755	51.641
bedragen x € 1.000

Omschrijving	Nut, noodzaak en bestaansrecht	Boekwaarde 1-1-2023	Storting	Aanwending	Vrijval	Boekwaarde 31-12-2023	Toelichting
Voorzieningen - verplichtingen en verliezen
APPA wethouders	De voorziening is ingesteld om een mogelijk tekort van de pensioenuitkeringen van wethouders aan te vullen. Per 1 januari 2022 eindigde de uitvoering van de wet APPA-regeling door ASR. Hiermee komen de betalingen van de pensioenen aan gepensioneerde wethouders terug bij de gemeente. In 2021 heeft dit al gevolgen gehad voor de opbouw van de voorziening.	3.114		79	167	2.869	De aanwending heeft betrekking op de via de salarisadministratie uitbetaalde bedragen. Op basis van de prognoses kan een deel van de voorziening vrij vallen.
Verlofsparen	Naar aanleiding van een nadere toelichting van de commissie BBV zijn gemeente vanaf 2022 verplicht een voorziening te treffen voor het bovenwettelijke verlof dat geen gelijke omvang kent en/of bestaat uit overmatige verlofsaldi of spaarsaldi.	54	195			250	Op basis van de opgebouwde uren verlofsparen is deze aanvullende storting noodzakelijk.
Personeel Oekraïne	Om de financiële gevolgen met betrekking tot personele kosten na afloop van de vluchtelingenopvang op te kunnen vangen is deze voorziening getroffen.		800			800	Deze storting wordt gedekt door een deel van de in 2023 ontvangen Specifieke Uitkering (SPUK) van het Rijk.
Verliesvoorzieningen grondexploitaties	De verliesvoorzieningen voor grondexploitaties worden aan de activazijde in mindering gebracht op de waarde van de voorraden tot dat deze waarde op nul staat.		819			819	In 2023 was de waarde van de verliesvoorzieningen groter dan de waarde van de voorraden. Dit wordt veroorzaakt door de nieuwe grondexploitatie vrijkomende locaties. Hiervoor is een verliesvoorziening getroffen, maar de grondexploitatie is pas eind 2023 ingesteld.
Totaal voorzieningen - verplichtingen en verliezen		3.168	1.814	79	167	4.738
Risicovoorzieningen
Stadscentrum Hoogezand	Deze voorziening is ingesteld om de kosten van saneringen te dekken die gedaan worden in het centrumgebied van Hoogezand. De gesaneerde gronden worden ingebracht in de grondexploitatie Stadshart Hoogezand	361				361	Dit jaar zijn er geen saneringswerkzaamheden uitgevoerd.
totaal risicovoorzieningen		361				361
Egalisatievoorzieningen
Groot onderhoud gebouwen	Deze voorziening is in 2019 gevormd op basis van het meerjaren onderhoudsplan. Op basis van de meerjarenbegroting is bepaald hoe groot de voorziening moet zijn en hoe hoog de jaarlijkse stortingen moeten worden om het groot onderhoud van de komende tien jaar te kunnen dekken.	1.527	824	1.175		1.176	De aanwending betreft de kosten groot onderhoud 2023. Op basis van het meerjarenplan is een aanvullende storting noodzakelijk.
Rioolrechten	Deze voorziening is bedoeld voor het opvangen van tekorten en hierdoor de stijging van tarieven te temperen. Daarnaast worden de lasten voor jaarlijks onderhoud en vervanging van de riolering uit de voorziening gedekt.	14.421	1.242	784		14.878	De aanwending houdt verband met de dekking van de uitgevoerde investeringen met betrekking tot de riolering. Op basis van het (voordelig) exploitatieresultaat 2023 vindt deze storting plaats.
Afvalstoffen	Door middel van deze voorziening kunnen de jaarlijkse schommelingen binnen de afvalstofheffing te kunnen temperen.	2.504		459		2.045	Op basis van het (nadelig) exploitatieresultaat vindt deze aanwending plaats.
Totaal egalisatievoorzieningen		18.452	2.066	2.418		18.099
Voorzieningen toekomstige verplichtingen
Groot onderhoud wegen	Het doel van deze voorziening is het dekken van de jaarlijkse kosten van groot onderhoud van de verhardingen.	2.449	1.450	2.605		1.294	De aanwending heeft betrekking op kosten groot onderhoud 2023. Op basis van het meerjaren onderhoudsplan is deze storting noodzakelijk.
Aanleg riool wijkvernieuwing Gorecht-West.	Het doel van deze voorziening is het bekostigen van de vervanging van de riolering van Gorecht-West naar aanleiding van de herstructurering. Voorheen werden de uitgaven rechtstreeks gefinancierd uit de voorziening egalisatie rioolrechten. In het vGRP2013-2017 Beleidsplan riolering en water is hiermee rekening gehouden.	550		550			Ter dekking van de kosten van vervanging van de riolering in deze wijk is dit bedrag aangewend vanuit de voorziening.
Renovatie 2 tennisbanen TCM	Het doel van deze voorziening is het dekken van de kosten van renovatie van de twee tennisbanen van TCM Muntendam.	50				50	De renovatie is nog niet noodzakelijk gebleken.
Totaal voorzieningen toekomstige verplichtingen		3.049	1.450	3.155		1.344
Voorzieningen middelen van derden
Groot onderhoud graven	Deze voorziening is ingesteld ter dekking van de onderhoudskosten ten aanzien van graven. De afkoopsommen ‘grafonderhoud’ worden aan deze voorziening toegevoegd.	581	197	149		628	De in 2023 ontvangen afkoopsommen zijn aan de voorziening toegevoegd. De aanwending houdt verband met de dekking van de in 2023 gemaakte onderhoudskosten.
Onderhoud station Kropswolde	Betreft een voorziening waarin jaarlijks het van de huurders van dit pand ontvangen bedrag wordt gestort voor het onderhoud van het gebouw.		14			14	Vanaf de herindeling is verzuimd de ontvangen bedragen aan de voorziening toe te voegen (€ 11.400). Dat is dit jaar herstelt. Daarnaast is het bedrag 2023 (€ 2.400) in de voorziening gestort.
Totaal voorzieningen middelen van derden		581	211	149		642
Totaal voorzieningen		25.611	5.541	5.801	167	25.184
bedragen x € 1.000

Omschrijving	Nut, noodzaak en bestaansrecht	Boekwaarde 1-1-2023	Storting	Aanwending	Vrijval	Boekwaarde 31-12-2023	Toelichting
Voorzieningen - verplichtingen en verliezen
IJsbaanlocatie Sappemeer	Deze voorziening wordt periodiek geactualiseerd op basis van de laatst vastgestelde grondexploitatie op basis van de Meerjaren Prognose Grondexploitaties (MPG) en dient ter dekking van de verwachte verliezen uit deze grondexploitatie.	4.188	251			4.439	De storting in de verliesvoorziening is gebaseerd op de uitkomst in de MPG.
Grondexpl. Veenlaan Slochteren	Deze voorziening is ingesteld ter dekking van verwachte verliezen van deze grondexploitatie. De voorziening wordt jaarlijks geactualiseerd middels de MPG.	2.443	49		9	2.483	De oorspronkelijke storting in de verliesvoorziening op basis van de uitkomst in de MPG is op basis van de werkelijke stand van deze voorziening te hoog gebleken. Vandaar de onttrekking.
Grex stadshart Hoogezand	Deze voorziening is ingesteld ter dekking van verwachte verliezen van deze grondexploitatie. De voorziening wordt jaarlijks geactualiseerd middels de MPG.	372	26			397	De storting in de verliesvoorziening is gebaseerd op de uitkomst in de MPG.
De Vosholen II deelplan 2	Deze voorziening is ingesteld ter dekking van verwachte verliezen van deze grondexploitatie. De voorziening wordt jaarlijks geactualiseerd middels de MPG.		625			625
Vrijkomende locaties:	De voorzieningen zijn ingesteld ter dekking van verwachte verliezen van deze deelexploitaties. Op basis van de ontwikkelingen worden deze verliesvoorzieningen jaarlijks geactualiseerd.						Betreft het instellen van verliesvoorzieningen voor de hierna vermelde deelexploitaties met een totale omvang van 1.529. Dit bedrag is onttrokken aan de bestemmingsreserve grondexploitaties.
2a Poststraat Siddeburen			113			113
2b Singellaan Siddeburen			82			82
3a Astronautenlaan Hoogezand			159			159
3b Zonneweg Hoogezand			245			245
4b Boswijklaan Sappemeer			436			436
7a Kerkstraat Zuidbroek			179			179
9b Troelstralaan Hoogezand			138			138
10c Twee Kerspelenweg Slochteren			87			87
15a Troelstralaan Meeden			69			69
15b Middenweg Meeden			21			21
Bedrag niet in mindering op de voorraden			-819			-819	De waarde van de verliesvoorzieningen is hoger dan de waarde van de voorraden. Het deel dat hoger is dan de voorraden wordt gepresenteerd aan de creditzijde van de balans. Daarom wordt dit hier in mindering gebracht.
Totaal voorzieningen - verplichtingen en verliezen in mindering op de voorraden		7.002	1.662		9	8.656
Risicovoorzieningen in mindering op de vorderingen
Dubieuze debiteuren belastingen	Door middel van deze voorziening wordt het risico op oninbare vorderingen van belastingdebiteuren afgedekt.	671		201	106	364	De aanwending betreft oninbaar verklaarde bedragen. Op basis van gemaakt berekeningen kan een deel van de voorziening vrijvallen.
Dubieuze debiteuren sociale zaken	Deze voorziening is gevormd in het kader van de herwaardering van de debiteuren sociale zaken naar aanleiding van de invoering van de Wet Werk en Bijstand (WWB). Door middel van deze voorziening wordt het risico op oninbare vorderingen afgedekt.	2.704		400	149	2.155	De aanwending betreft oninbaar verklaarde bedragen. Op basis van gemaakt berekeningen kan een deel van de voorziening vrijvallen.
Dubieuze debiteuren Financiën	Door middel van deze voorziening wordt het risico op oninbare vorderingen van overige privaatrechtelijke debiteuren afgedekt.	137	5	17		125	De aanwending betreft oninbaar verklaarde bedragen. Op basis van gemaakte berekeningen is er een aanvullende storting noodzakelijk.
Totaal risicovoorzieningen in mindering op de vorderingen		3.511	5	618	255	2.643
Risicovoorzieningen in mindering op de Financiële Vast Activa
Lening NNTTM	Deze voorziening is gevormd ter dekking van het risico van deze verstrekte lening aan de Noord-Nederlands Trein & Tram Museum (NNTTM) te Zuidbroek.	99			1	98	Als gevolg van de jaarlijks ontvangen aflossing van de verstrekte lening kan er ieder jaar een bedrag vrij vallen.
Gemeentelijke kredietbank	Door middel van deze voorziening worden de risico’s afgedekt in verband met het niet terugontvangen van verstrekte leningen door de gemeentelijke kredietbank.	32	293	3		321	De aanwending betreft de oninbaar verklaarde vorderingen. Aan de voorziening is 288 toegevoegd ten behoeve van de halvering schuldsanering (motie van de raad). Als reguliere storting betreft dat 2 en in verband met de 10% risiconorm is een aanvullende storting noodzakelijk van 3.
Risicovoorzieningen in mindering op de Financiële Vast Activa		131	293	3	1	420
Totaal risicovoorzieningen		10.645	1.959	621	264	11.719
bedragen x € 1.000