3.8 Paragraaf Bestuur

Deze paragraaf beschrijft belangrijke ontwikkelingen in de uitvoering van het lokaal bestuur. Daarbij gaat het om het samenspel tussen samenleving, raad, college en organisatie. Hoe werken we samen aan de kwaliteit van de lokale gemeenschap, vanuit de verschillende rollen en verantwoordelijkheden? 

In maart 2022 waren er gemeenteraadsverkiezingen en is er een nieuwe raad gekozen. De nieuwe raad wil zich graag sterker en zichtbaarder laten zien aan de samenleving. De raad wil meer in verbinding staan met inwoners, om het vertrouwen van inwoners in de gemeente te verbeteren. Daarom heeft de raad in juli 2022 het eerste raadsakkoord van Midden-Groningen vastgesteld met als titel: ‘Raadsakkoord Middenin Midden-Groningen 2022-2026’.

De raad heeft in vier bijeenkomsten, waarvan één met inwoners en maatschappelijke organisaties, gesproken over de thema’s die in het raadsakkoord moeten komen. Tijdens deze bijeenkomsten is er uiteindelijk een lijst van onderwerpen opgesteld. De raad heeft een keuze gemaakt voor 4 thema’s. De volgende thema’s zijn gekozen:

1. Armoede, omdat de raad zich grote zorgen maakt over de groeiende groep in de samenleving die onder de armoedegrens leeft.
2. Jeugdzorg, omdat de raad wil dat alle jongeren goed kunnen opgroeien in Midden-Groningen en dat ze de kans hebben om zichzelf te ontwikkelen.
3. Energietransitie en duurzaamheid, omdat de raad wil weten in hoeverre inwoners van Midden-Groningen worden geraakt door de energiearmoede en hierop als raad vervolgens actie wil ondernemen.
4. Beschikbaarheid en betaalbaarheid van woningen, omdat de raad wil inzetten op de beschikbaarheid en de betaalbaarheid van woningen voor diverse doelgroepen zoals starters, jongeren, ouderen, enzovoort. 

De bovengenoemde thema’s zijn vervolgens uitgewerkt in een meer gedetailleerd raadswerkprogramma. Als we naar de vier thema’s kijken zien we een duidelijke rode draad: de sociale gevolgen van de verschillende problemen voor de verschillende doelgroepen zijn in veel gevallen vergelijkbaar. Hoe houd ik een dak boven mijn hoofd? Hoe zorg ik voor mijn kinderen? De raad wil dat de gekozen oplossingen elkaar niet bijten, maar juist aanvullen. Daarom worden de thema’s in samenhang bekeken en aangepakt. Om die reden is een integrale benadering gericht op het verbeteren van leefbaarheid en kansengelijkheid opgenomen als extra thema in het raadswerkprogramma. Dit raadswerkprogramma is op 10 november 2022 door de raad vastgesteld in de raadsvergadering over de begroting. Binnen de thema’s kunnen er nog steeds verschillen van mening zijn over de manier waarop de problemen opgelost moeten worden. Daarover gaan de partijen met elkaar in debat. Inmiddels zijn voor de thema’s wonen en de integrale aanpak bestuursopdrachten aan het college vastgesteld. Het college is nu aan de slag met de uitwerking hiervan.

Midden-Groningen heeft sinds de verkiezingen een raad met veel nieuwe raadsleden. Daarom is er veel geïnvesteerd in het inwerken van de raad. Op de heidagen is aan de vergadercultuur gewerkt om de raad de komende jaren verder door te ontwikkelen. Dit met de focus op de verbinding met de samenleving. Daarom zijn er in 2023 onder andere wijkbezoeken georganiseerd. Doel van de wijkbezoeken is om de raad kennis te laten maken met wijkinitiatieven en van de mensen te horen waar ze trots en/of minder trots op zijn in hun wijk. Ook Gast van de Raad is weer opgepakt. Zo krijgen inwoners de kans om kennis te maken met de raadsleden en een raadsvergadering bij te wonen. Verder heeft de raad meerdere werkbezoeken en bedrijfsbezoeken gehouden.

In 2023 is een nieuw Raadsinformatiesysteem geïmplementeerd waarin vergaderstukken van de openbare vergaderingen voor politiek en burger gemakkelijk toegankelijk zijn. Daarnaast is er op verzoek van de raadsleden voor 2024 een nieuw vergaderrooster vastgesteld, waarbij er per maand twee hele donderdagmiddagen worden besteed aan allerlei bijeenkomsten. Hiermee hoeven de raadsleden alleen maar op donderdag te vergaderen en niet ook op allerlei andere avonden in de week. Per 1 januari 2024 wordt dit rooster ingevoerd. 

In 2021 is de Quick Scan Lokale Democratie uitgevoerd. Met deze Quick Scan heeft de gemeente een integraal beeld, een ´foto’, van de stand van de eigen lokale democratie. Dit beeld is gevormd door de input van inwoners, gemeenteraad, college van B&W en de ambtelijke organisatie. De Quick Scan geeft inzicht in de samenwerking: intern bij de gemeente, maar ook tussen de gemeente en inwoners. Het doel was het verzamelen van beelden om het gesprek op gang te brengen tussen raad, college, ambtenaren en inwoners over de lokale democratie. Dit is nader uitgewerkt tot de verbeteragenda Quick Scan Lokale democratie die op 28 oktober 2021 door de raad is vastgesteld. Onderdelen van deze verbeteragenda zijn:

• De bekendheid van de raad en de raadsleden verder vergroten;
• Vaker de dorpen en wijken bezoeken;
• Een gemeentelijke visie op participatie vaststellen.

In navolging hiervan zijn de volgende acties in 2023 opgepakt:

• Voor de raadsleden is gestart met het maken van korte filmpjes waarin de raadsleden zichzelf voorstellen, deze worden via Sociale media en de Regiokrant verspreid;
• In 2023 zijn er drie dorps/wijkbezoeken geweest, te weten in Kolham, Woldwijck en in Meeden/Muntendam;
• Op 2 november 2023 is de startnotitie “totstandkoming beleid inwoners- en overheidsparticipatie” vastgesteld. In 2024 wordt het beleid door de raad vastgesteld. 

Sinds 1 januari 2022 heeft Midden-Groningen een Rekenkamer, daarvoor was dit een Rekenkamercommissie. De Rekenkamer bestaat uit een voorzitter en twee leden van buiten de raad, ondersteund dooreen ambtelijk secretaris. De Rekenkamer van Midden-Groningen helpt de gemeenteraad om te controleren of plannen goed worden uitgevoerd. De Rekenkamer onderzoekt daarvoor of beleid van de gemeente goed werkt en of het geld op de juiste manier wordt ingezet. Hierover wordt de raad geïnformeerd, waarbij ook wordt aangegeven wat beter zou kunnen. Zo is de raad beter in staat het gemeentebestuur te controleren en nieuw beleid te bedenken.

In 2023 is er onderzoek gedaan en/of opgestart naar de volgende onderwerpen:

• Civiele kunstwerken (zoals bruggen, tunnels en damwanden);
• Ouderenbeleid;
• Inkoop jeugdhulp;
• Economisch beleid;
• Integriteit;
• Energiebesparingsplicht.

Verder heeft de Rekenkamer twee keer een nieuwsbrief aan de raad uitgebracht waarin de raad is geïnformeerd over de voortgang van de werkzaamheden. Ook is de Rekenkamer enkele keren aangeschoven bij de Auditcommissie, die de raad ondersteunt bij zijn financiële taken en verantwoordelijkheden.