3.4 Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen

Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

We hebben een grote openbare ruimte in beheer. In deze openbare ruimte vinden allerlei activiteiten plaats zoals wonen, werken, vervoer en recreatie. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een groot aantal kapitaalgoederen zoals wegen, rioleringen, civiele kunstwerken, water, openbaar groen en gebouwen. Gemeentelijke programmadoelen kunnen nauwelijks worden gerealiseerd zonder kapitaalgoederen. Zo zijn water, wegen en bruggen onontbeerlijk voor de economische ontwikkeling en leveren straatlantaarns en de inrichting van het openbaar groen een belangrijke bijdrage aan de sociale veiligheid. De gemeente is verantwoordelijk voor het beheer van deze openbare ruimte en de daarin aanwezige kapitaalgoederen.

Maatschappelijk vastgoed
Onze vastgoedportefeuille bestaat uit ongeveer 170 objecten. Dit zijn naast het Huis van Cultuur en Bestuur bijvoorbeeld ook gemalen en strategische aankopen. De portefeuille is onderverdeeld in deelportefeuilles om specifiek beleid te kunnen vormen. Een van de belangrijkste deelportefeuilles is het maatschappelijk vastgoed. In de onderstaande grafiek worden de belangrijkste clusters weergegeven.

 

Het uitgangspunt voor maatschappelijk vastgoed is dat een gebouw geen doel op zich is. Een gebouw heeft een maatschappelijke waarde door de activiteiten die erin plaatsvinden. En die activiteiten worden doorgaans door de gebruikers georganiseerd. De gemeente kan die activiteiten ondersteunen door middel van onder andere subsidies. De activiteiten vinden uiteraard niet altijd plaats in vastgoed van de gemeente.

Beleid
De maatschappelijke vastgoedportefeuille van onze gemeente is zeer divers en er wordt op heel veel verschillende manieren mee omgegaan. Er is, mede door de herindeling, een groot verschil in exploitatie, subsidiëring en andere vormen van ondersteuning van deze accommodaties. Wij willen hier meer eenheid in aanbrengen. De huidige situatie verschilt per dorpshuis, sportaccommodatie en gebruiker en varieert van volledig verzelfstandigd tot volledig in gemeentelijk beheer. Ook het (ver)huurbeleid vertoont enorme verschillen. Een kostprijs dekkende huur komt (bijna) niet voor. Vaak is er sprake van indirecte subsidiëring, doordat de gemeente inzet van professionals en/of activiteiten en/of (groot) onderhoud bekostigt.

De huidige maatschappij gaat steeds meer uit van eigen verantwoordelijkheid en versterking van de zelfredzaamheid van de inwoners mede ingegeven door rijksbezuinigingen. Los van de financiële component is het goed dat inwoners medeverantwoordelijk zijn voor de leefbaarheid, waardoor het draagvlak toeneemt. Gemeente en inwoners worden zo steeds meer gelijkwaardige partners. Op 14 februari 2019 heeft uw raad het rekenkameronderzoek naar het gemeentelijk vastgoed en het vastgoedbeleid vastgesteld. Op basis van de uitkomsten heeft de rekenkamer aanbevelingen gedaan om het beleid en het beheer van vastgoed te verbeteren. Het opvolgingsonderzoek van de rekenkamercommissie uit 2020 bevestigt dat vrijwel alle aanbevelingen zijn opgepakt of in uitvoering zijn.

In het rekenkameronderzoek is geconstateerd dat de beleidsmatige borging van de inzet van vastgoed ontbreekt. De rekenkamer heeft aanbevolen beleid omtrent voorzieningen en vastgoed te ontwikkelen en vast te stellen. We hebben de volgende doelen gesteld:

  1. Meer grip op het vastgoed te krijgen (eigendom van de gemeente);
  2. Te komen tot een effectieve(re) en efficiënte(re) inzet van vastgoed;
  3. Het ontwikkelen van een Voorzieningen- en accommodatiebeleid. 

Met de ‘aanbevelingen 1 en 2’ is in 2021 een start gemaakt en hebben in 2022 een vervolg gekregen. Het gaat hierbij vooral om het formuleren van inhoudelijk beleid en het maken van duidelijke keuzes in ondersteuning van (gebruikers van) voorzieningen. 
De volgende stap in het proces is het uitwerken van het beleid. Dit gebeurt in deelprojecten: consequenties van het beleid brengen we per accommodatie en/of voorziening in beeld. We doen dit in samenwerking met het veld en uw raad. Pas daarna nemen wij besluiten

De kadernota uit 2021 was de eerste stap naar de vorming van beleid. De input van uw raad dient als een van de handvatten voor de uitwerking op projectniveau. Ook wordt ‘het veld’ betrokken. Hiervoor is bijvoorbeeld een klankbordgroep in het leven geroepen, bestaande uit een afvaardiging van bestuurders van de dorps- en wijkcentra. De deelprojecten worden in 2022 verder uitgewerkt, ter besluitvorming aan uw raad aangeboden of in uitvoering gebracht. Zoals bijvoorbeeld de overdracht van kleedaccommodaties en veldverlichting aan voetbalverenigingen.

In beweging: De vastgoedportefeuille van onze gemeente is volop in beweging. Diverse projecten en programma’s hebben als gevolg dat er door vervangende huisvesting vastgoed vrijvalt en buitengebruik raakt. Het betreft hier voornamelijk schoolgebouwen die door realisatie van multifunctionele accommodaties en kindcentra hun functie verliezen. In 2021 is het traject voor sloop en locatieontwikkeling voor een aantal gebouwen ingezet. Er hebben onder andere in Zuidbroek, Siddeburen, Westerbroek en Hoogezand met verschillende bewonersorganisaties en omwonenden gesprekken plaatsgevonden over de ontwikkeling van de locaties. In 2023 worden de gesprekken voortgezet en concrete plannen gemaakt. Uiteindelijk worden plannen aan uw raad aangeboden.

Ambitie

Terug naar navigatie - Ambitie

Het beheer en onderhoud van kapitaalgoederen wordt toekomstbestendig en efficiënt uitgevoerd. Hierbij voldoen we aan maatschappelijke en wettelijke eisen. Het onderhoud en beheer dragen bij aan een aantrekkelijke, leefbare en toekomstbestendige leefomgeving. We geven hierbij inwoners steeds meer eigen verantwoordelijkheid en zeggenschap over hun leefomgeving en willen op die manier de eigenheid en vitaliteit in de dorpen en wijken te behouden.

Doelstellingen

Terug naar navigatie - Doelstellingen

We streven naar:

  • Het in standhouden van een adequaat wegenstelsel en bijbehorende openbare verlichting;
  • Goed beheer van de afvalwaterketen en het oppervlaktewater. U kunt hierbij denken en de kwaliteit en hoeveelheid van grond-, hemel- en oppervlaktewater;
  • Het waarborgen van de veiligheid door civieltechnische kunstwerken te onderhouden;
  • Het zodanig beheren van openbaar groen dat het een optimale bijdrage kan leveren aan de leefbaarheid en aan zijn functie als drager van de ecologie;
  • Efficiënt en toekomstbestendig onderhoud van gemeentelijke gebouwen, waarbij een veilige en gebruiksvriendelijke inzet wordt gewaarborgd;
  • Realisatie van een evenwichtige vastgoedportefeuille die een bijdrage levert aan de ruimtelijke en maatschappelijke ontwikkelingen.

Inzet

Terug naar navigatie - Inzet

Beheer en onderhoud
Wij beheren en onderhouden de openbare ruimte binnen de beschikbare middelen. We hechten waarde aan een goed onderhouden buitenruimte en stellen hiervoor meer middelen ter beschikking.

Wegen
We beheren en onderhouden ons areaal zodat deze veilig is. In het gebied waar de versterkingsoperatie actief is passen we onze inzet aan. Dit kan tot vertraging leiden van onze eigen projecten. Daarnaast zullen we wegen die door droogte beschadigd zijn herstellen.

Openbare verlichting
We vernieuwen onze openbare verlichting op een zo duurzaam mogelijke manier. Dit leidt tot energiebesparing en minder uitstoot van CO2.

Riolering en water
We voeren het vastgestelde beheerplan voor onze riolen uit. We werken samen met diverse gemeenten, waterbedrijven en waterschappen op het gebied van duurzaam waterbeheer.

Civieltechnische kunstwerken en beschoeiingen
De komende periode stellen we beleid op rondom het beheer en onderhoud van onze kunstwerken en beschoeiingen.

Openbaar groen
We zullen de komende periode uitvoering geven aan het uitvoeringsplan Openbaar groen, dat op korte termijn aan uw raad wordt voorgelegd.

Speelvoorzieningen
Volgens het in 2019 vastgestelde beleid geven wij uitvoering aan het behouden van veilige speelmogelijkheden. We voeren jaarlijkse inspecties uit en bepalen op basis hiervan het benodigde onderhoud.

Gebouwen
We geven verder invulling aan het beleid rondom het maatschappelijk vastgoed.

Kerncijfers kapitaalgoederen

Terug naar navigatie - Kerncijfers kapitaalgoederen
Kerncijfers kapitaalgoederen
Onderdeel Eenheid 17-8-2022
Wegen Open verharding m2 1.970.483
Halfverharding m2 245.529
Gesloten verharding m2 2.789.882
Kunstwerken st 189
Bermen m2 3.390.848
Sloten en kanaalwallen km 250
Openbare verlichting Masten st 16.416
Riolering Vrijverval riolering km 511
Persleiding km 140
Installaties/gemalen st 618
Kolken st 28.000
Water ha 129
Groen Openbaar groen ha 907
Spelen Speelvoorzieningen st 1.065

Financieel overzicht kapitaalgoederen

Terug naar navigatie - Financieel overzicht kapitaalgoederen (excl. loonkosten, overhead en kapitaalslasten

In het onderstaande overzicht zijn de onderhoudsbudgetten voor de komende jaren, zoals deze zijn opgenomen in de verschillende programma’s, weergegeven.

Financieel overzicht kapitaalgoederen
Onderdeel 2023 2024 2025 2026
Openbare verlichting 764.000 764.000 764.000 764.000
Verkeersveiligheid 63.000 64.000 64.000 45.000
Wegen, bebording, vri en abri 3.649.000 3.676.000 3.707.000 3.708.000
Bruggen, tunnels en duikers 441.000 450.000 458.000 458.000
Groen 2.303.000 2.287.000 2.471.000 2.449.000
Water 319.000 319.000 320.000 320.000
Speelplaatsen 40.000 40.000 40.000 40.000
Riolering 2.009.000 2.033.000 2.060.000 2.060.000
Gebouwen 2.623.000 1.957.000 1.645.000 1.688.000
Totaal 12.211.000 11.590.000 11.529.000 11.532.000