2.3 Programma Economie

De invoering van de Omgevingswet is uitgesteld naar 1 januari 2023. Hierdoor hebben we een jaar extra de tijd voor de voorbereiding. Bij de invoering voldoen we aan de wettelijke minimum vereisten.

• Wanneer de Omgevingswet in gaat kunnen we omgevingsvergunningen verlenen. Hiervoor hebben we werkafspraken gemaakt, ook met andere partners. Ter voorbereiding werken we nu al met het initiatievenloket;
• De software voor het Digitale Stelsel Omgevingswet (DSO) werkt en onze mensen zijn opgeleid om hiermee te werken. Omgevingsvergunningen kunnen straks digitaal aangevraagd en verleend worden, wanneer de landelijke voorziening voor het DSO functioneert;
• De voorbereidingen voor de omgevingsvisie zijn uitgevoerd. Uw raad heeft een besluit genomen over het strategisch document voor de omgevingsvisie. We hebben een plan voor het betrekken van de samenleving bij de omgevingsvisie;
• De medewerkers Ruimtelijke Ontwikkeling zijn aan het oefenen met het maken van een pilotplan voor Martenshoek ter voorbereiding op het werken met het nieuwe omgevingsplan. 

• We hebben de werkorganisatie ingericht voor alle deelprojecten;
• We hebben een werkplanning gemaakt voor 2022;
• Samen met uw raad is de besluitvorming van de Omgevingswet voorbereid en het proces in gang gezet. 

De gemeente Midden-Groningen vindt een goede kwaliteit van de leefomgeving en woonomgeving belangrijk. De gemeente heeft een aantal ingewikkelde maatschappelijke problemen waarvan de gemeente het erg belangrijk vindt dat die worden aangepakt. De gemeente is goed aangesloten op verschillende regionale - en landelijke ontwikkelingen. Daarmee kunnen we de komende jaren werken om die problemen aan te pakken. Door goed onderzoek te doen wordt duidelijk welke kansen de gemeente heeft op de woningmarkt. In Midden-Groningen lopen al verschillende woningbouwprojecten. Sommige daarvan worden de komende jaren afgerond. Andere zijn nog maar net gestart, of moeten nog beginnen.  

Wat hebben we bereikt?

• A7/N33 - Onze gemeente heeft in 2021, samen met Oldambt, Veendam en de provincie samengewerkt om een ruimtelijk-economisch perspectief te maken rond de verkeersassen van de A7/N33.  Hierin zijn gebieden aangewezen waar nieuwe ontwikkelingen kunnen plaatsvinden of veranderingen nodig zijn. Het gaat bijvoorbeeld over gebieden waar bedrijven te dicht op woongebieden zitten, waardoor er overlast is. Daarnaast kan het gaan over de aanwijzing van nieuwe woongebieden of bedrijven terreinen. Er wordt ook gekeken naar de gevolgen van klimaatverandering en hoe we daarmee moeten omgaan.
• A7 corridor - In 2021 hebben we samen met de gemeente Groningen het A7 corridor document gemaakt. Daarin is het grensgebied van beide gemeenten verkend. Er is gekeken naar hoe het groene grensgebied van onze gemeente in de toekomst gebruikt kan worden voor bijvoorbeeld recreatie en toerisme, maar ook is er overlegd over de ontwikkelingen van bedrijventerreinen langs de A7 van beide gemeenten.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

• In 2021 zijn onderzoeken uitgevoerd en is met betrokkenen gesproken. In 2022 worden de verschillende onderwerpen uit het ruimtelijk-economisch perspectief met de inwoners en de bedrijven besproken. Door de gesprekken kan de inhoud van het perspectief nog veranderen. In de loop van 2022 wordt het stuk dan door de gemeenteraad vastgesteld.
• Op veel punten is het A7 corridor document een verdieping op de A7/N33 visie. Het document inspireert en geeft kansen aan voor langjarige ontwikkeling voor natuur, recreatie & toerisme en bedrijventerreinen.

Het ontwerp bestemmingsplan Buitengebied en het bijbehorende planMER (milieu effect rapportage) is begin 2022 vastgesteld.

Wat hebben we bereikt?

We werken samen met de Omgevingsdienst Groningen (ODG) aan vergunningverlening, toezicht en handhaving (VTH). Wanneer nodig, maken we hier afspraken over met de andere Groninger gemeenten en de provincie Groningen. We streven naar een gezonde en veilige woonomgeving. We kijken ook naar de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). De invoering van de Omgevingswet en de Wkb zijn opnieuw uitgesteld tot 1 januari 2023. 

Wat hebben we daarvoor gedaan?

• Samen met de ODG hebben we gewerkt aan de voorbereiding voor de invoering van de Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Er zijn een aantal nieuwe zaken ontstaan. Zoals bijvoorbeeld een regionaal netwerk voor proefprojecten Wkb. Maar ook hoe het werk van de ODG slimmer kan worden gedaan. 
• We zien een toename van aanvragen, klachten, verzoeken om handhaving en bezwaarschriften vanuit de samenleving. Samen met de Omgevingsdienst zijn er afspraken gemaakt om dit goed op te lossen met de beschikbare middelen. 

Hoogezand-Noord (Noorderpark) is een gebied met opgaven en kansen. We werken samen met onze partners en met de bewoners aan wijkvernieuwing. Er zijn drie hoofdopgaven: 

• Het verbeteren van de kwaliteit van de woon- en leefomgeving;
• Het aantrekkelijk maken van de entree van Hoogezand vanaf de A7 en de Kerkstraat;
• Het veranderen van de verouderde bedrijvenzone langs het Winschoterdiep naar een gebied waar mensen kunnen wonen, werken en recreëren.

Wat hebben we bereikt?

• We hebben een wijkagenda opgesteld en besproken met bewoners;
• We zijn gestart met het maken van plannen voor de Zeeheldenbuurt en het deel van de Kerkstraat dat grenst aan Noorderpark (de entree van Hoogezand);
• We zijn gestart met het maken van plannen voor een betere inrichting  van de  openbare ruimte. We doen dit om de gevolgen van de klimaatverandering op te vangen, zoals het opvangen van regenwater of zorgen voor koele plekken in de zomer. Daarnaast willen we meer ruimte te bieden voor ontmoeting en beweging;
• We zijn gestart met het maken van plannen voor sociale wijkvernieuwing. Dit betekent dat wij willen werken aan een betere situatie van inwoners, bijvoorbeeld met betrekking tot onderwijs en werk.  

Wat hebben we hiervoor gedaan?

• We hebben wijkwandelingen gemaakt met bewoners;
• We hebben koffiekarbijeenkomsten gehouden in de wijk;
• We werken samen met woningbouwverenigingen;
• We zoeken de verbinding met sociale projecten uit het NPG. 

Wat hebben we bereikt?

Sinds eind jaren ‘90 wordt gewerkt aan het bouwen en afronden van het stadshart van Hoogezand. De nadruk lag in eerste jaren op het zuidelijk deel rondom winkelcentrum De Hooge Meeren. In 2017 is besloten het noordelijk deel van het stadshart programmatisch aan te pakken. In dat gebied zijn lege plekken ontstaan en er staan panden die slecht onderhouden zijn. Het ziet er verpauperd uit en dit draagt niet bij aan de leefbaarheid in dat deel van Hoogezand. De Kerkstraat en omgeving vormen de toegang tot het Stadshart. Als we die toegang verbeteren wordt het Stadshart aantrekkelijker. Hiervoor is een beeldkwaliteitsplan gemaakt en zijn partners gevonden die samen met ons de uitvoering van dit plan op willen pakken. De planonderdelen ten zuiden van het spoor zijn inmiddels grotendeels ingevuld als aantrekkelijke en gewilde woonmilieus.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

• In het voorjaar van 2017 is een intentieovereenkomst getekend door Lefier, Groninger Huis, Stichting Reensche Compagnie, Geveke en Gemeente, waarin partijen zich uitspreken zich in te willen zetten voor de ontwikkeling van het gebied en het investeren in woningbouw;
• Eind 2017 zijn we met Geveke een samenwerking aangegaan. In de samenwerkingsovereenkomst is vastgelegd om het gebied samen stapsgewijs te ontwikkelen met gelijkwaardige verantwoordelijkheid en samen even risicodragend;
• Eind 2019 is in Tussenhof begonnen met de bouw van de woningen voor Reensche Compagnie, Lefier, Groninger Huis en Geveke.  In 2022 worden de laatste woningen opgeleverd en is de opwaardering van de openbare ruimte klaar;
• In het gebied ten noorden van het spoor is in 2021 het pand aan de Kerkstraat 38a gesloopt. In 2021 is ook begonnen opnieuw naar de ontwikkelvlekken in dit deel van het gebied te kijken. De tijd is veranderd en daarmee ook de vraag naar woningen. Het is daarom nodig om de in 2017 gemaakte plannen kritisch te bekijken op kwaliteit en uitvoerbaarheid;
• Teneinde een in de oog springende dissonant in het gebied op te lossen is veel inzet gepleegd op de verwerving van het zgn. Hoekpand aan de Kerkstraat/Meint Veningastraat. Uiteindelijk is medio 2021 geconcludeerd dat minnelijke verwerving onmogelijk bleek.

Wat hebben we bereikt?

Woningstichting Lefier en de gemeente werken sinds 2012 aan de herstructurering van Gorecht West. De herstructurering wordt uitgevoerd in 5 fasen. Fase 1, 2 en 3 zijn gerealiseerd. Alle nieuwe woningen en de openbare ruimte zijn opgeleverd in deze fasen.  Er moet voor fase 3 alleen nog een plek om te spelen worden aangelegd.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

- Aan Fase 4  wordt op dit moment gewerkt. De oplevering van de nieuwbouw en de openbare ruimte van fase 4 staan gepland  rond de zomer van 2022.
- Fase 5  wordt voorbereid. De gemeenteraad heeft op 3 maart 2022 een krediet toegekend om te beginnen met het bouw - en woonrijp maken van fase 5.  De sloop van de huurwoningen zal starten in het najaar van 2022. Er wordt verwacht dat de nieuwbouw en de herinrichting van de openbare ruimte van fase 5 in 2024 klaar zijn. 

Wat hebben we bereikt?

De Vosholen II is het gebied tussen Vosholen I en de Kleinemeersterstraat in Sappemeer. Deelplan 1 is het westelijk deel daarvan. Dat ligt tussen Vosholen I en de Croonhoven. Deelplan 1 heeft al een woonbestemming. Met een grondexploitatie kan de gemeente de kosten dekken, om een gebied te ontwikkelen.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

- Met de grondexploitatie van Vosholen II, deelplan 1 kunnen 34 woningen worden gebouwd. De grondexploitatie sluit met een positief saldo. Dat betekent dat de opbrengsten hoger zijn dan de kosten. De gemeenteraad heeft de grondexploitatie vastgesteld en de grond is bouwrijp gemaakt. De bouwrijpe grond wordt in juli 2022  overgedragen aan een ontwikkelaar. Die gaat het bouwplan uitvoeren.

- De grondopbrengsten van de grondexploitatie vallen beter uit dan verwacht. Ze worden verbeterd van € 117.000 naar een overschot van € 259.000. De eerste gronden worden in 2022 verkocht. Voor 2021 is daarom geen winst genomen, dit was voor 2021 begroot op € 21.000.

Inleiding

Midden-Groningen is een belangrijke gemeente voor de werkgelegenheid in de regio. De gemeente heeft zowel een industrieel als landelijk karakter. We willen een aantrekkelijke gemeente zijn voor bedrijven om te ondernemen en voor inwoners om hier te werken en te wonen. Midden-Groningen heeft stedelijke voorzieningen, zoals een medisch centrum, een theater en een sportpark en aantrekkelijke winkelcentra. Maar de gemeente heeft ook veel landelijk gebied en natuur voor rust en recreatie. De gevolgen van het coronavirus hebben in 2021 een sterke invloed gehad op de economie. Zeker op een aantal bedrijfssectoren, zoals de vrijetijdsbranche. Voorbeelden zijn de detailhandel, maar ook bedrijven die werken in de evenementen. Toch zien we wel een sterke economische groei in andere sectoren, dit kunnen we merken door een grote vraag naar bedrijfskavels bij de gemeente. Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft onderzoek gedaan naar het ondernemersvertrouwen. In de provincie Groningen is het ondernemersvertrouwen sinds 2020 sterk gestegen. Het ondernemersvertrouwen geeft de stemming van het Nederlandse niet-financiële bedrijfsleven weer. Door aan deze bedrijven vragen te stellen over recente ontwikkelingen en verwachtingen van de ondernemers wordt het ondernemersvertrouwen in beeld gebracht. 

Wat hebben we bereikt?

• De coronapandemie is er nog steeds in 2021. Een aantal steunmaatregelen heeft Midden-Groningen ook in 2021 verlengd. 
• Ondernemers konden met vragen over de coronamaatregelen bij de gemeente terecht.
• Het onderhouden van contacten voor het relatiebeheer kwam in de zomer van 2021 weer op gang. Later moesten de bedrijfsbezoeken door verhoogde gezondheidsrisico's uitgesteld worden. 
• We zien ondanks de coronacrisis een sterke groei van de economie in het bedrijfsleven. Veel bedrijven hebben toekomstplannen gemaakt voor uitbreiding of nieuwbouw in onze gemeente.
• In 2021 ging de vraag naar bedrijfskavels nog steeds door.
• In 2021 is geen gemeentelijke bedrijventerreinenvisie opgesteld. Met de buurgemeenten is een traject aan de gang waarin wordt bekeken op welke wijze het gebied rond de A7 en N33 in de toekomst ontwikkeld kan worden.  Dit staat beschreven in paragraaf 2.3.2 van deze jaarrekening. De resultaten van het traject met de buurgemeenten moeten ook een plek krijgen in een gemeentelijke bedrijventerreinenvisie. Daarom worden de resultaten afgewacht.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

• We communiceerden regelmatig over de steunmaatregelen via nieuwsbrieven en andere media.
• Vragen van ondernemers over de coronamaatregelen zijn met voorrang afgehandeld. Helaas zijn er minder bedrijfsbezoeken afgelegd en zijn er geen netwerkbijeenkomsten georganiseerd.
• De gemeente heeft een subsidieregeling opgesteld voor ondernemers, verenigingen en instellingen die kosten hebben gemaakt voor het verplicht controleren van het coronatoegangsbewijs. 
• Ondernemers zijn begeleid bij ruimtelijke processen.
• Er is gesproken met de Noordelijke ontwikkelingsmaatschappij (NOM) en Grobusiness (onderdeel van Economic Board Groningen) over bedrijven met vraag naar een geschikte locatie.
• Ondernemers zijn doorverwezen naar subsidieloketten van NPG, Grobusiness en LEADER Oost-Groningen.

Indicatoren

• Verkocht bedrijventerrein in 2021:  op Bedrijvenpark Rengers, afgerond 5 ha. Op de Gouden Driehoek afgerond 3 ha.
• Bedrijventerrein in optie tot koop: op Bedrijvenpark Rengers, afgerond 10 ha. Op de Gouden Driehoek afgerond 5 ha.
• Op alle kavels van Bedrijvenpark Rengers ligt momenteel een optie tot koop. Op Bedrijvenpark Rengers is in 2021 door planologische afronding van het gebied bruto 5 ha toegevoegd. 

Wat hebben we bereikt?

De Regiodeal Natuurinclusieve landbouw (NIL) is een afspraak tussen de Rijksoverheid en de drie provincies Groningen, Drenthe en Friesland. Natuurinclusieve landbouw is een manier van landbouw waarbij gewerkt wordt met veel aandacht voor de natuur en het landschap. Agenda voor de Veenkoloniën is de organisatie die voor de Regiodeal Natuurinclusieve Landbouw activiteiten uitvoert. 

Het programmabureau van Agenda voor de Veenkoloniën heeft de leiding voor de uitvoering van de Regiodeal in de drie gebieden: Veenkoloniën, Westerwolde en Oldambt. Voor elk gebied is een streefbeeld voor het jaar 2030 opgesteld. Dit is samen met betrokkenen uit het gebied gedaan. Het streefbeeld is een beschrijving van het gebied met ideeën en plannen om meer natuurinclusieve landbouw te krijgen. Om het streefbeeld te halen zijn er activiteiten uitgewerkt in een actieplan. De Agenda voor de Veenkoloniën zorgt dat actieplannen worden uitgevoerd. Dit doen zij samen met de betrokken partijen.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

- We zijn lid van de Agenda voor de Veenkoloniën om mee te doen aan de regiodeal Natuurinclusieve landbouw (NIL). In onze regio is een subsidieregeling voor boerenexperimenten gestart. De subsidieregeling gaat door in 2022. 

- We hebben contact met de landbouwverenigingen en LTO Noord via het landbouwoverleg Midden-Groningen.

Wat hebben we bereikt?

Er was veel contact met bedrijven, organisaties en verenigingen op het gebied van detailhandel. Hierdoor konden we ondernemers zo goed mogelijk ondersteunen in een jaar waarin de coronapandemie weer voor veel problemen zorgde.  

Wat hebben we daarvoor gedaan?

- Het platform detailhandel Midden-Groningen is een overlegstructuur tussen de verschillende winkeliersverenigingen, de gemeente en MKB-Noord. Tijdens de overleggen worden onder andere ervaringen en kennis met elkaar gedeeld.

- Voor een aantal actiepunten uit de uitvoeringsagenda van de detailhandelsvisie is subsidie ontvangen van de provincie Groningen. In 2021 is het winkelgebied Martenshoek opnieuw ingericht, dit is bijna afgerond. Met de veegactie bestemmingsplannen wordt in 2022 gestart. Dit houdt onder meer in dat onderzocht wordt hoeveel panden de bestemming detailhandel hebben, maar die niet op die manier gebruikt worden.

Wat hebben we bereikt?

- We zijn gestart met het maken van een visie voor recreatie en toerisme. Door corona en door het stellen van prioriteiten is het proces vertraagd. Hierover hebben we de raad op 3 november 2021 geïnformeerd.

- Het onderzoek loopt naar de vaardiepte Zuidlaardermeer en de mate waarin je met boten op het Zuidlaardermeer kunt varen. We verwachten het eindresultaat in 2022.

- De voorbereiding voor het ligplaatsenbeleid is gestart. We verwachten dit beleid in 2022 aan te kunnen bieden aan de raad voor besluitvorming.

Wat hebben we daarvoor gedaan?

- De basis voor de visie recreatie en toerisme is onderzoek. We hebben beleid op het gebied van recreatie en toerisme en verschillende onderzoeken bekeken. Daarnaast hebben we gesproken met ondernemers in twee bijeenkomsten. Ook hebben we verschillende bedrijven bezocht. Tot slot was er op 8 december 2021 een informatiebijeenkomst van de raad.

- Voor het Zuidlaardermeer is de huidige situatie in kaart gebracht. Ook zijn de effecten van de relatieve peildaling - de mate waarop het waterpeil door het Waterschap wordt aangepast - op het meer onderzocht. Verder is er afgestemd met de projectgroep. Hierin zitten vertegenwoordigers van bijvoorbeeld bedrijven, terreinbeheerders en overheden.

Dit onderwerp gaat over bereikbaarheid en verkeersveiligheid. Een goede bereikbaarheid is belangrijk voor bedrijven, instellingen en inwoners. We richten ons op het verbeteren van de bereikbaarheid van de gemeente, nu en in de toekomst. En voor de verschillende vervoersmodaliteiten, zoals auto, fiets en openbaar vervoer. Speciaal is er aandacht voor de bereikbaarheid van economisch belangrijke gebieden, zoals stadscentra en bedrijventerreinen. Hierbij kijken we ook naar voldoende plekken om te parkeren. Het verbeteren van de verkeersveiligheid en de leefbaarheid is een belangrijk speerpunt. Dit heeft onder andere te maken met het beperken van de  overlast van verkeer op de omgeving. Ook het verbeteren van duurzame mobiliteit valt hieronder. Zoals het faciliteren van fietsverkeer en openbaar vervoer als alternatief voor de auto.

De coronamaatregelen, zoals het thuiswerken en de lockdowns, zijn van invloed geweest op het verkeer. Het OV-Bureau gaat over de dienstregeling van de streekbussen in onze provincie. Doordat er (fors) minder gebruik is gemaakt van meerdere  buslijnen heeft het OV-Bureau besloten minder bussen te laten rijden. Als het gaat om verkeersveiligheid laten landelijke cijfers zien dat er in 2020 en 2021 minder verkeersongevallen hebben plaatsgevonden. Overigens is het aantal verkeersslachtoffers minder gedaald. Mogelijk zijn automobilisten harder gaan rijden, omdat er flink minder verkeer was dan normaal. Hierdoor zijn de gevolgen bij een ongeval groter.

Indicatoren
Het aantal ongevallen binnen de gemeentegrens is in 2021 gestegen ten opzichte van het jaar ervoor. Ten opzichte van 2019 is er sprake van een daling. Dit geldt ook voor het aantal ongevallen op het gemeentelijk wegennet. Het aantal slachtoffers binnen de gemeente, maar ook op het gemeentelijke wegennet is de afgelopen twee jaar constant gebleven.

 Officieel geregistreerde ongevallencijfers (gegevens over 2021 zijn nog voorlopig)

- Een beter bereikbare en verkeersveilige gemeente, zowel voor de auto, de fiets als te voet.

- Duurzame mobiliteit is gestimuleerd door het verbeteren van alternatieven voor de auto.

Een beter bereikbare en verkeersveilige gemeente, zowel voor de auto, de fiets als te voet. 

-    Het gemeentelijk Mobiliteitsplan is het overkoepelend verkeersbeleid van Midden-Groningen. In 2021 is het plan verder uitgewerkt. De bedoeling is om het Mobiliteitsplan in 2022 door de gemeenteraad te laten vaststellen.

-    De Provincie Groningen heeft een proces doorlopen om te komen tot nieuw beleid voor verkeer en vervoer, onder de naam Programma Mobiliteit. Als gemeente zijn we betrokken en we hebben een reactie gegeven op het Ontwerp dat ter inzage heeft gelegen.

-    De doelstelling van het landelijke SPV 2030 (Strategisch Plan Verkeersveiligheid) is ‘Samen naar 0 verkeersslachtoffers’. De aanpak gaat uit van twee sporen. 1. De risico gestuurde aanpak van de verkeersveiligheid. 2. Een samenhangende aanpak waarbij maatregelen voor infrastructuur, onderwijs en handhaving worden gecombineerd om situaties aan te pakken. In 2020 en 2021 zijn er uitgebreide analyses geweest voor de Groninger gemeenten, samen met de Provincie. Het resultaat is een gezamenlijke Uitvoeringsagenda. De volgende stap in het proces is om deze agenda uit te werken in een gezamenlijk Uitvoeringsprogramma.

-    Er is regelmatig overleg over verkeersbeleid en projecten met onze partners: Provincie Groningen, Regio Groningen-Assen, OV-Bureau, Verkeer- en vervoerberaad. Ook met Groningen Bereikbaar is overleg geweest over de Aanpak Ring Zuid in het algemeen en operatie Julianaplein in het bijzonder.

-    Voor gemeentelijke projecten en bestemmingsplannen hebben we een intern advies gegeven. Het gaat om advies op de verkeerskundige aspecten zoals doorstroming, verkeersveiligheid, bereikbaarheid, toegankelijkheid en parkeren. Voorbeelden zijn de projecten Hoogezand-Noord, Stadshart, Centrumplan Muntendam, Gorecht-West, Scholenprogramma, etc.

-    Langs de Energieweg Hoogezand liggen twee Nabo’s (niet automatisch beveiligde overwegen). Alleen onderhoudsvoertuigen die in het natuurgebied aan de zuidkant van het spoor moeten zijn steken hier over. Daarnaast heeft Groninger Landschap de wens om hier met groepjes toeristen het spoor te kruisen. ProRail wil beide Nabo' s graag verwijderen. Er is onderzoek gedaan naar de gevolgen van deze verwijdering en er is gekeken naar oplossingen en de kosten voor zowel de onderhoudsvoertuigen als de groepjes toeristen. Deze zijn nu in beeld. Betrokken partijen zijn aan het onderzoeken op welke wijze de uitvoeringskosten gedekt kunnen worden.

-    Het project Knijpsbrug en omgeving is gestart om de doorstroming en verkeersveiligheid van het rotondecomplex ten noorden van de Knijpsbrug te verbeteren. Dit project is een samenwerking tussen Rijkswaterstaat, Provincie Groningen en gemeente Midden-Groningen. De plannen zijn in 2021 verder uitgewerkt, gericht op uitvoering (schep in de grond). Uitvoering is gepland in 2022 uitloop 2023.

-    Vanwege groot onderhoud aan de Meerwegbrug in Kropswolde is een proces doorlopen met betrokkenen om te bepalen wat passende verkeersmaatregelen zijn. Er is gekozen om de brug te blijven gebruiken voor gemotoriseerd verkeer. Om de negatieve effecten te verminderen heeft het college besloten de totaallast te beperken tot 3,5 ton, de doorrijbreedte te beperken en de snelheid af te dwingen met drempels.

Duurzame mobiliteit is gestimuleerd door het verbeteren van alternatieven voor de auto.

-    In onze gemeente zijn drie Hub’s. Dit zijn knooppunten waar je eenvoudig en comfortabel van de ene op de andere vervoerswijze kunt overstappen (www.reisviahub.nl). Bijvoorbeeld van de fiets op de bus. De Hub in Siddeburen is in combinatie met het nieuwe MFC Siddeburen ontwikkeld en nagenoeg klaar. In september heeft commissaris van de Koning, de heer Paas, het geheel geopend.

-    Voor station Hoogezand-Sappemeer, ook een Hub, zijn plannen in ontwikkeling vanwege de sluiting van station Sappemeer-Oost. Er ligt een uitvoeringsplan om in 2022 extra fietsparkeerplekken aan te leggen. In 2020 is hiervoor ruimte gemaakt door de P+R op te schuiven. Toen is ook het aantal parkeerplaatsen uitgebreid. We zijn nog bezig met de planvorming voor de verbetering van de uitstraling van het station en het stationsgebouw.

-    In 2021 zijn gemeente en ProRail begonnen met plannen te maken om de fietsenstalling bij station Martenshoek te vergroten, zodat deze stalling de komende jaren weer voldoende ruimte voor het stallen van fietsen heeft.

-    We hebben meegedaan aan de voorbereiding van een 'pilot deelmobiliteit' van de Regio Groningen-Assen. De bedoeling is dat in april 2022 op meerdere plekken in zowel de provincie Groningen als in Drenthe voor twee jaar een elektrische deelauto komt te staan. In onze gemeente komt de deelauto bij het gemeentehuis te staan.

-    De Provincie Groningen heeft de leiding over de plannen voor de internationale treinverbinding Groningen-Bremen, die we 'de Wunderline' noemen. De gemeenten langs deze spoorlijn werken officieel samen via het Netwerk Ketenmobiliteit. Ketenmobiliteit gaat over de gehele verplaatsing die mensen maken, bijvoorbeeld van huis naar werk. Men gaat eerst met de auto, dan met de trein en het laatste stuk met de fiets. Bij ketenmobiliteit wordt gekeken op welke wijze je alle vervoerswijzen goed op elkaar kunt afstemmen. In het netwerk worden plannen gemaakt over ketenmobiliteit en toerisme. Onze gemeente gaat officieel tot 2024 door met deze samenwerking. Dan is naar verwachting de Friesenbrücke in Duitsland klaar en gaat de snellere Wunderline rijden. Helaas stopt de Wunderline dan nog niet in onze gemeente.

-    In het stadshart Hoogezand bij de Erasmusweg zijn twee vrij liggende fietspaden aangelegd.

-    De Provincie Groningen, de gemeente Veendam en onze gemeente zijn van plan om het fietspad tussen Muntendam en Veendam te verbeteren. De door de gemeente aangevraagde subsidie is door de Provincie toegekend. Er is nog geen helderheid over de financiële bijdrage van partijen om dit project uit te voeren.

In 2019 hebben we een duurzaamheidsvisie vastgesteld. Sindsdien werken we aan de uitvoering van deze visie. De duurzaamheidsvisie straalt ambitie uit. Hiermee willen we aan de slag. Tegelijkertijd zijn capaciteit en middelen beperkt; dit betekent dat we de verwachtingen moeten managen. Jaarlijks worden onderwerpen geselecteerd waar in dat jaar op wordt ingezet.  Werken aan onze duurzaamheidsambitie doen wij samen met inwoners en belanghebbenden, en in het bijzonder de energiecoöperaties en de GrEK (Groningen Energiekoepel). Ook hebben wij aandacht voor de rol van de jeugd van Midden-Groningen binnen onze duurzaamheidsprojecten.

Armoede is een groeiend probleem in Midden-Groningen. De sociale kant van duurzaamheid is erg belangrijk. Veel eigenaren investeren relatief weinig in verduurzaming van hun woning. Juist in wijken met een relatief goedkope woningvoorraad leidt dit tot hoge energielasten. De gemeente Midden-Groningen heeft zeer nadrukkelijk aandacht voor deze sociale kant van duurzaamheid.

Wat hebben we bereikt?

- Wij hebben woningeigenaren in Midden-Groningen handvatten geboden om hun woningen te verduurzamen.

Wat hebben we ervoor gedaan?

- Wij bieden een duurzaamheidslening aan.

- Wij hebben woningeigenaren in Midden-Groningen warmtescans en energiebesparingspakketten aangeboden; dit was mogelijk door de Reductie Regeling Energie.

- Wij hebben het energieloket vernieuwd; hierdoor hebben burgers van Midden-Groningen goed toegang tot informatie over energiezuinig en duurzaam wonen.

- Wij hebben een isolatiecampagne uitgevoerd; er was grote belangstelling voor de online-bijeenkomsten die wij hebben georganiseerd.

De gemeente Midden-Groningen wil het mogelijk maken dat duurzame energieprojecten worden gerealiseerd.  En ook dat haar burgers duurzaam kunnen wonen en handelen. Daarom stelt zij beleidsplannen op en voert zij concrete projecten uit die helpen dit mogelijk maken.

Wat hebben we bereikt?

- Wij hebben een tweetal relevante beleidsdocumenten opgesteld, te weten de Transitie Visie Warmte en de Laadpalenvisie.

- We zijn samen met onze partners uit de Regionale Energie Strategie (RES) een nieuw samenwerkingsverband 'Benutten netcapaciteit' gestart

- We zijn met de RES-partners een nieuwe project  'Realiseren Zon-op-Dak' gestart.

- We hebben  diverse vergunningen verleend voor zonneparken.

- De Transitievisie Warmte is vastgesteld in november 2021. In de visie wordt op wijkniveau aangegeven welke mogelijkheden er zijn om van het aardgas af te gaan. Ook geeft de visie aan dat tot 2030 in Midden-Groningen vooral ingezet wordt op grootschalig isoleren en de inzet van hybride warmtepompen.

- In het vervolg op de visie zijn we met twee wijken in Midden-Groningen gestart om plannen te maken hoe in deze wijken van het aardgas af te gaan. Deze wijken zijn Kiel-Windeweer en Lageland.  Daarnaast hebben we in Gorecht-Noord goede stappen voorwaarts gezet om  in 2024 de wijk te verwarmen met restwarmte van ESKA.

- Met het opstellen van de  laadpalenvisie zijn we ver gevorderd. De visie zal begin 2022 worden afgerond. De visie is de (wettelijke) basis die nodig is om het aantal laadpalen in de gemeente Midden-Groningen snel te laten groeien.

- Onze ambitie is om 600 hectare aan zonneparken te realiseren voor 2026. Eind 2021 is 310 hectare vergund. Hierbij hebben we goede afspraken gemaakt hoe invulling te geven aan lokaal eigendom bij duurzame energieprojecten. In het geval van het zonnepark Eekerweg is de coöperatie Eekerpolder voor 50% eigenaar.

Wat hebben we ervoor gedaan?

- Wij zijn een nauwere samenwerking aangegaan met Enexis, onze buurgemeenten en energiecorporaties. Door een goede onderlinge afstemming willen we ervoor zorgen dat onze netcapaciteit zo goed mogelijk wordt benut.

- Wij zijn een project Zon-op-Dak gestart. Doel van het project is om uit te zoeken hoe wij als gemeente Zon-op-Dak kunnen stimuleren en realiseren. Zon-op-Dak heeft de voorkeur boven andere manieren van zonne-energie opwekken. We werken samen met onze partners binnen de Regionale Energie Strategie.

- Om wijken van het aardgas te halen zoeken we de samenwerking met alle belanghebbenden. Dit zijn woningcorporaties, huurdersverenigingen, energiecorporaties, Enexis, exploitanten en uiteraard de bewoners van de huizen. In Lageland en Kiel-Windeweer zijn wij gestart samen met bewoners-vertegenwoordigende organisaties. Wij werken de plannen als gelijkwaardige partners uit. En in Gorecht-Noord hebben wij regelmatig overleg met woningeigenaren en huurders. 

- In Gorecht-Noord is in 2021 het technisch ontwerp voor de wijk verder uitgewerkt. Hier zijn veel partijen bij betrokken waaronder de bewoners; zij hebben als gebruikers van het verwarmingssysteem hun wensen kunnen inbrengen. Ook is in 2021 gestart met het vervangen en installeren van de kookplaten. Daarnaast hebben we een samenwerkingsovereenkomst (SOK) opgesteld met de gemeente, het waterbedrijf, ESKA (de leverancier van restwarmte) en de woningcorporaties. Deze SOK wordt begin 2022 ondertekend.

In 2020 is het Plan van Aanpak Duurzame bedrijfsvoering opgesteld en vastgesteld. Belangrijke taken en doelen die uit dit Plan van Aanpak voortvloeien zijn:

1) het verminderen van bedrijfsafval en toepassen van meer recycling;
2) het invulling geven aan maatschappelijk verantwoord inkopen;
3) het behalen van het certificaat Fairtrade gemeente; én
4) het opstellen van plannen van aanpak voor de verduurzaming voor het eigen wagenpark en het gemeentelijk vastgoed.

Wat hebben we bereikt?

- In het Huis van Bestuur en Cultuur worden de afvalstromen verpakkingen, gft, koffiebekers en papier gescheiden. Verpakkingen, gft en papier worden ook werkelijk gerecycled. 70% van onze inkoop wordt uitgezet bij leveranciers in een straal van 30 km rond Midden-Groningen. Bij 80 á 85% van de Europese aanbestedingen worden mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt ingezet.

- Er is een werkgroep Fairtrade gevormd. Deze bouwt samen met de gemeente aan de Fairtrade status.

- 23% van het gemeentelijk wagenpark (het kenteken-geregistreerde deel) is duurzaam. Tegelijkertijd hebben we een start gemaakt met het plan van aanpak voor het gemeentelijk wagenpark; de inventarisatie van het huidige wagenpark is beschikbaar. 

- Alle gebouwen met een labelverplichting zijn voorzien van een label. Alle gebouwen die in 2023 een label C moeten hebben, en die in gebruik blijven, beschikken over een verduurzamingsadvies.

Wat hebben we hiervoor gedaan?

- Wij hebben geïnventariseerd welke horeca, winkels en maatschappelijke organisaties Fairtrade producten inkopen. Ook zijn wij binnen deze organisaties op zoek gegaan naar vrijwilligers om een werkgroep mee te vormen. Samen met deze werkgroep bouwen we nu aan de Fairtrade status. Het aanvragen van het Fairtrade certificaat komt daarmee binnen bereik.

- We hebben bij een externe partij de opdracht uit gezet een plan te schrijven hoe ons gemeentelijk wagenpark te verduurzamen. Afronding van dit plan vindt plaats in 2022. 

Brandweer en openbare veiligheid
Per saldo is het resultaat op dit product beperkt; € 37.000 voordelig en zou daarmee geen verdere toelichting behoeven. Aan de lasten en baten is er echter wel een significante afwijking (> €200.000). De verklaring hiervoor is dat zowel de baten als lasten rondom de specifieke uitkeringen ‘Incidentele bijdrage ondersteuning naleving controle op toegangsbewijzen’ en ‘tijdelijke ondersteuning toezicht en handhaving’ lastig in te schatten waren. 

Economische ontwikkeling
Per saldo resteert er op het product economische ontwikkeling een voordelig saldo van € 445.000.

Lasten:
Er gebeurt ontzettend veel binnen het programma economische ontwikkeling. Gezien de grote opgave binnen het ruimtelijk domein op het gebied van onder andere visievorming A7/N33, stedelijke ontwikkelingen, voorbereidend werk voor de NPG, bestemmingsplan buitengebied, uitvoeren van diverse projecten, initiatieven van buitenaf, vergunningverlening, economische zaken en grondzaken is er afgelopen jaar extra geïnvesteerd, waardoor er een overschrijding is van € 375.000. In de aankomende jaren moet zich dit vertalen in een betere leefomgeving voor de inwoner en economisch leefklimaat voor bedrijven.

Er zijn minder kosten gemaakt voor de invoering van de omgevingswet aangezien de invoering is uitgesteld naar 1 januari 2023. Dit levert een voordeel op van € 350.000 ten opzichte van de begroting. Wel is dit geld aankomend jaar nodig om de Omgevingswet verder te implementeren. Via resultaatbestemming wordt overheveling van dit bedrag aangevraagd. 

Het resterende nadeel van circa € 110.000 wordt veroorzaakt door diverse overschrijdingen. De kosten voor de pilot aardgasloze wijk Hoogezand zijn € 31.000 hoger dan begroot. Daarnaast is er nog een nadeel van € 30.000 op het project gasloos Gorecht-Noord. Per saldo is dit project budgetneutraal.

Baten:
Hogere legesopbrengsten leiden tot een voordeel van € 543.000 op de baten. Dit wordt voornamelijk veroorzaakt door een toename van  het aantal aanvragen, wat onder andere het gevolg is van meer woningverbouwingen. Daarnaast levert het project gasloos Gorecht-Oost een voordeel van € 30.000  op.

Bedrijventerreinen
Het BBV schrijft voor dat de baten en lasten van grondexploitaties in de exploitatie worden verantwoord en via een tegenboeking (onderhanden werk) naar de balans gaan. Per saldo hebben de lasten en baten  geen invloed op het saldo in de exploitatie. De grondexploitatie binnen het product bedrijventerreinen gaat over Rengerspark. Het voordelig saldo van € 1.060.000 wordt vooral veroorzaakt door een hogere winstneming van € 1.324.000. Door de grote interesse vanuit de markt zijn in 2021 aanzienlijk meer kavels verkocht dan gepland. Een uitgebreide toelichting op de grondexploitatie Rengerspark is opgenomen in de Meerjaren Prognose Grondexploitaties (MPG). Tegenover dit voordeel staat een afboeking van de boekwaarde van het project Winkelpark van € 188.000, dat overigens geen grondexploitatie is.  

Grondexploitatie
De grondexploitaties betreffen Stadshart Hoogezand, IJsbaan, Julianapark, Verlengde Veenlaan, Tolweg , Burgemeester Venemastraat, Graauwedijk en De Vosholen fase 2 deelplan 1. Een uitgebreide toelichting op de grondexploitaties is opgenomen in de MPG.

Per saldo ontstaat op het product grondexploitaties een nadeel van € 568.000. Dit wordt veroorzaakt door de afboeking op grondexploitatie Julianapark  van € 260.000 vooral vanwege het terugdraaien van de genomen winstnemingen door onverwachte hoge kosten woonrijp maken, een in 2021 niet gerealiseerde verkoop van een kavel Eilandrijk Borgmeren van € 225.000 die doorschuift naar 2022, een hogere storting in de verliesvoorzieningen van de grondexploitaties van € 108.000 en meer inhuur dan begroot van € 106.000 door meer aandacht en inzet vanwege de veranderde woningmarkt. Hiertegenover staat een voordeel vanwege een hogere winstneming op grondexploitatie Tolweg van € 117.000. Diverse overige kleine verschillen resulteren in een voordeel van € 14.000.

Reservemutaties 2021
Het voordelig saldo ontstaat door de vrijval van diverse reserves, zoals het in 2018 overgehevelde budget voor de realisatie van breedbandinternet. De vrijval bedraagt € 87.400.