2.6 Programma Bestuur en bedrijfsvoering

2.6.1 Bestuur en bedrijfsvoering

Algemene dekkingsmiddelen

Terug naar navigatie - Algemene dekkingsmiddelen
Algemene dekkingsmiddelen
Omschrijving realisatie 2020 Primitief begroot 2021 Begroot na wijziging 2021 realisatie 2021 Verschil 2021
Saldo lasten en baten
Lokale heffingen 17.582 19.273 19.304 19.217 -86 N
Algemene uitkeringen 125.000 123.085 130.628 132.055 1.427 V
Dividend 199 355 263 224 -39 N
Saldo financieringsfunctie -354 35 -292 -280 12 V
Overige algemene dekkingsmiddelen 0 0 0 0 0
Totaal 142.427 142.748 14.993 151.216 1.314 V
Toelichting: N = nadelig verschil en V = voordelig verschil
bedragen per duizend euro

Lokale heffingen

Terug naar navigatie - Lokale heffingen

De lokale heffingen hebben een batig saldo ten opzichte van de begroting na wijziging van €86.000. Dit wordt veroorzaakt door een nadelig resultaat op de onroerendezaakbelastingen van ongeveer €130.000. Voor een nadere toelichting wordt verwezen naar de toelichting op het product belastingen. Tegenover dit nadeel staat een hogere opbrengst toeristenbelasting van ongeveer €43.000.

Algemene uitkering uit het gemeentefonds

Terug naar navigatie - Algemene uitkering uit het gemeentefonds

Ten opzichte van de bijgestelde raming resteert op de algemene uitkering een voordelig verschil van ongeveer € 1.427.000. Dit voordeel is met name een gevolg van de extra middelen die het Rijk bij de decembercirculaire 2021 beschikbaar heeft gesteld. Het betreft o.a. extra compensatie van de kosten van de coronacrisis (€ 693.000), aanvullende vergoeding voor diverse taakmutaties (€516.000) o.a. voor het versterken van de gemeentelijke dienstverlening. Daarnaast is de algemene uitkering voordelig bijgesteld met een bedrag van ongeveer € 218.000 als gevolg van actualisatie van de verdeelmaatstaven.

Dividend

Terug naar navigatie - Dividend

De dividenden betreffen uitkeringen op ons aandelenbezit van Enexis BV en BNG-bank NV van respectievelijk € 61.000 en € 163.000. Er was een bedrag van € 263.000 begroot.
Het nadelig effect van € 39.000 is met name een gevolg van een lagere dividenduitkering van Enexis.

Overhead

Terug naar navigatie - Overhead

Op grond van het Besluit Begroting en Verantwoording voor gemeenten behoort in de begroting een overzicht te worden opgenomen van de overhead in de organisatie. In de programma’s worden de budgetten geraamd die uitsluitend te maken hebben met het primaire proces. 

Voor een toelichting op de cijfers wordt u verwezen naar de toelichtende tekst op dit programma onder het product Bestuursondersteuning.

Overhead
Omschrijving realisatie 2020 Primitief begroot 2021 Begroot na wijziging 2021 realisatie 2021 Verschil 2021
Saldo lasten en baten
overhead -26.218 -26.655 -27.906 -30.813 -2.907 N
Totaal -26.218 -25.655 -27.906 -30.813 -2.907 N
Toelichting: N = nadelig verschil en V = voordelig verschil
bedragen per duizend euro

Vennootschapsbelasting

Terug naar navigatie - Vennootschapsbelasting

De gemeente is niet aangemerkt als ondernemer door de Belastingdienst. Er wordt jaarlijks een toets uitgevoerd of er winst gemaakt wordt op niet-overheidstaken. Indien dit winstbedrag structureel is wordt de gemeente voor die betreffende activiteiten als ondernemer aangemerkt en vallen we daarvoor onder de vennootschapsbelasting. Voor 2021 was dit niet geval en is geen vennootschapsbelasting verrekend.

Vennootschapsbelasting
Omschrijving realisatie 2020 Primitief begroot 2021 Begroot na wijziging 2021 realisatie 2021 Verschil 2021
Saldo lasten en baten
heffing VPB 0 0 0 0 0
Totaal 0 0 0 0 0
Toelichting: N = nadelig verschil en V = voordelig verschil
bedragen per duizend euro

Onvoorzien

Terug naar navigatie - Onvoorzien

In de oorspronkelijke begroting 2021 is een post onvoorzien opgenomen van € 138.000. Dit bedrag is in 2021 niet aangewend. Het resterende bedrag is vrijgevallen in het programma-resultaat.

Onvoorzien
Omschrijving realisatie 2020 Primitief begroot 2021 Begroot na wijziging 2021 realisatie 2021 Verschil 2021
Saldo lasten en baten
onvoorzien 0 138 138 0 138 V
Totaal 0 138 138 0 138 V
Toelichting: N = nadelig verschil en V = voordelig verschil
bedragen per duizend euro

2.6.2 Beleidsindicatoren

Terug naar navigatie - Beleidsindicatoren
Verplichte beleidsindicatoren Bestuur en bedrijfsvoering
Naam Indicator Eenheid Peiljaar M-G Nederland
Gemiddelde WOZ waarde Duizend euro 2018 € 153 € 230
2019 € 167 € 250
2020 € 175 € 271
2021 € 187 € 290
Gemeentelijke woonlasten eenpersoonshuishouden In Euro’s 2018 - € 651
2019 € 693 € 665
2020 € 762 € 700
2021 € 806 € 733
Gemeentelijke woonlasten meerpersoonshuishouden In Euro’s 2018 - € 721
2019 € 732 € 735
2020 € 813 € 773
2021 € 852 € 810
Formatie Fte per 1.000 inwoners 2018 9,1 -
2019 9,1 -
2020 9,7 -
2021 9,4 -
Bezetting Fte per 1.000 inwoners 2018 8,9 -
2019 9,0 -
2020 9,9 -
2021 9,9 -
Apparaatskosten Kosten per inwoner 2018 € 440,83 -
2019 € 473,54 -
2020 € 445,04 -
2021 € 499,43 -
Externe inhuur Kosten als % van tot. loonsom + tot. kosten inhuur extern 2018 21,8% -
2019 18,1% -
2020 17,1% -
2021 15,9% -
Overhead % van totale lasten 2018 11,6% -
2019 11,7% -
2020 11,3% -
2021 12,7% -

2.6.3 Financieel overzicht

Financieel overzicht bestuur en bedrijfsvoering

Terug naar navigatie - Financieel overzicht bestuur en bedrijfsvoering
Bedragen x €1.000
Exploitatie Realisatie 2020 Begroting 2021 Begroting 2021 na wijzigingen Realisatie 2021 Verschil 2021
Lasten
Bestuur 3.259 3.048 3.208 2.975 233
Bestuursondersteuning 27.003 26.083 27.944 30.895 -2.951
Belastingen 1.322 955 1.380 1.356 24
Treasury 535 145 443 446 -3
Overige baten en lasten 556 2.121 2.850 357 2.493
Totaal Lasten 32.675 32.352 35.824 36.029 -204
Baten
Bestuur 0 0 0 382 -382
Bestuursondersteuning 1.032 686 684 567 117
Belastingen 18.650 19.978 20.433 20.280 153
Treasury 380 534 413 389 24
Gemeentefonds 125.000 123.085 130.628 132.055 -1.427
Overige baten en lasten 562 4.879 4.121 1.316 2.804
Totaal Baten 145.623 149.162 156.279 154.989 1.290
Gerealiseerd saldo van baten en lasten 112.949 116.810 120.455 118.960 1.495
Stortingen
Bestuursondersteuning 938 1.670 2.936 2.936 0
Overige baten en lasten 1.986 140 0 90 -90
Totaal Stortingen 2.924 1.810 2.936 3.026 -90
Onttrekkingen
Bestuur 71 0 57 46 11
Bestuursondersteuning 894 1.034 2.947 2.825 122
Overige baten en lasten 2.557 450 450 450 0
Totaal Onttrekkingen 3.522 1.484 3.455 3.322 133
Mutaties reserves 598 -326 519 296 223

Toelichting financiële tabel

Terug naar navigatie - Toelichting financiële tabel

Bestuur
Per saldo r
esteert er op het product Bestuur een voordelig saldo van € 615.000.

Het voordeel aan de lastenkant bedraagt ongeveer € 233.000 Als gevolg van de coronacrisis zijn de exploitatielasten voor de gemeenteraad ongeveer € 110.000 binnen de raming gebleven o.a. door lagere vergaderkosten. Daarnaast resteert van de beschikbaar gestelde middelen voor de communicatieadviseur voor de raad een bedrag van ongeveer € 16.000. Het restant wordt ingezet in 2022. De kosten voor het college van burgemeester en wethouders zijn ongeveer € 104.000 binnen de raming gebleven, o.a. door lagere kosten voor de voormalige wethouders.   

Het voordeel aan de batenkant bedraagt € 382.000. Op basis van de actualisatie van de pensioenvoorziening wethouders door Loyalis hebben we de voorziening APPA-wethouders neerwaarts bijgesteld. Een bedrag van € 382.000 valt hierdoor vrij. 

Bestuursondersteuning
De kosten van bestuursondersteuning bestaan grotendeels uit “overhead”. Dat zijn kosten die samenhangen met de sturing en ondersteuning van personeel in het primaire proces. Tevens zijn hier de lasten en baten van het beheer van overige gebouwen en gronden, toerekening projecten en voor rekening van de gemeente blijvende loonkosten van de verzelfstandiging van Kielzog verantwoord.

Het nadeel van € 3 miljoen is in hoofdzaak een gevolg van hogere lasten in de overhead, te weten € 2,8 miljoen. Deze € 2,8 miljoen bestaat uit:
-    Inhuur personeel vanwege capaciteitstekort                            € 1,6 miljoen;
-    Nieuwe CAO                                                                                                  € 0,3 miljoen;
-    Hogere kosten telefonie en licenties informatisering           € 0,4 miljoen;
-    Hogere kosten (tijdelijke) huisvesting en facilitair                  € 0,5 miljoen.

Stagnatie in de uitvoering van projecten heeft geleid dat de toerekening van kosten voor c.a. € 0,2 miljoen lager is uitgevallen dan begroot.

Belastingen
Per saldo laat het product belastingen een nadeel zien van € 130.000. Dit is 0,6% van de totale belastingenbaten. Bij het opstellen van de primitieve begroting was het nog niet mogelijk rekening te houden met de verschillen in waardeontwikkeling tussen woningen en niet-woningen. De feitelijke waardeontwikkeling en de maximale tariefverhouding uit het Collegeakkoord zorgden per categorie voor afwijkingen. Dit is verwerkt in een begrotingswijziging. De afwijking daarvan met de jaarrekening is beperkt gebleven tot € 130.000. 

Algemene uitkering
Ten opzichte van de bijgestelde raming resteert op de algemene uitkering een voordelig verschil van ongeveer € 1,427 miljoen. Dit voordeel is met name het gevolg van de extra middelen die het Rijk bij de decembercirculaire 2021 beschikbaar heeft gesteld. Het betreft o.a. extra compensatie van de kosten van de coronacrisis (€ 693.000), aanvullende vergoeding voor diverse taakmutaties (€516.000) o.a. voor het versterken van de gemeentelijke dienstverlening. Daarnaast is de algemene uitkering voordelig bijgesteld met een bedrag van ongeveer € 218.000 als gevolg van actualisatie van de verdeelmaatstaven.

Overige baten en lasten
Onder de overige baten en lasten worden ramingen opgenomen die onder andere betrekking hebben op stelposten, taakstellingen en nog niet bestemde uitgaven en inkomsten. Hierdoor fluctueren de ramingen en kunnen de werkelijke uitgaven op jaarbasis afwijken van de ramingen.

Per saldo resteert op het product algemene baten en lasten een nadelig verschil van ongeveer €300.000 en bestaat uit € 2,5 miljoen lagere lasten en €2,8 miljoen lagere baten die hieronder worden toegelicht.

Het voordeel aan de lastenkant bedraagt ongeveer € 2,5 miljoen. Dit wordt veroorzaakt door:

  • Begrote lasten rondom coronacompensatie die niet zijn gerealiseerd € 1.124.000;
  • resterend budget voor verjonging van de organisatie € 420.000, onderdeel van de overhevelingsvoorstellen;
  • niet volledig bestede budgetten voor compensatie nominale ontwikkeling prijzen en basis op orde € 389.000;
  • ontvangen compensatie aanpak problematiek jeugdzorg € 230.000;
  • lagere kosten voormalig personeel € 213.000;
  • niet aanwenden van de post onvoorziene uitgaven van € 138.000.

Het nadeel aan de batenkant bedraagt ongeveer € 2,8 miljoen. Dit is voornamelijk een gevolg van de bezuinigingstaakstellingen met betrekking tot bedrijfsvoering €1.360.000, de toerekening aan projecten € 1.050.000 en kostendekkendheid van leges € 400.000. De daadwerkelijke realisatie van deze taakstellingen is grotendeels verantwoord op de betreffende producten. 

Mutaties reserves
Per saldo resteert op het product mutaties reserves een nadelig verschil van € 223.000.

Het nadeel aan de batenkant is in hoofdzaak het gevolg van een lagere onttrekking aan de reserve Huis voor Cultuur en Bestuur in verband met gefaseerde uitvoering (en dus minder kosten in 2021) van het project Het nieuwe werken/ digitalisering (€ 122.000). Aan de lastenkant ontstaat een nadeel als gevolg van de reservering van de ontvangen krimpgelden (vm. gemeente Menterwolde) aan de reserve leefbaarheidsgelden (€ 89.000). 

Analyse bestuursondersteuning
Bestuursondersteuning Begr na Realisatie Verschil
(bedragen in duizenden/l-b) wijziging
beheer overige gebouwen/gronden 289 258 31
overhead 26.794 29.607 -2.813
toerekening projecten 66 272 -206
verzelfstandiging Kielzog 111 204 -93
27.260 30.341 -3.081