1 . Algemeen

1.0 Leeswijzer

Terug naar navigatie - Leeswijzer

 In deze leeswijzer leiden wij u stapsgewijs door de verschillende onderdelen van de programmabegroting.

Deel 1 – Algemeen
Het college beschrijft in de Inleiding zijn uitgangspunten en ambities ten aanzien van deze collegeperiode. Vervolgens presenteren wij de Begroting in één oogopslag. Daarna volgen de samenstellingen van college en raad. Na deze algemene inleiding is de begroting ingedeeld in 3 onderdelen: de programma’s, de paragrafen en de uiteenzetting van de financiële positie.

Deel 2 – Programma’s
Vanuit het coalitieakkoord en het Kompas Samen kom je verder, zijn 4 thema’s benoemd; Groots in kleinschaligheid, Ieder mens telt, Economie van de toekomst en de Gemeente als bondgenoot. In de begroting zijn zes programma’s opgenomen die deze thema’s afdekken. Daarvan is het programma Gevolgen gas-en zoutwinning een nieuw programma waarin hieraan gerelateerde kosten en opbrengsten apart zijn te volgen. De programma’s zijn vervolgens weer onderverdeeld in producten.

Per programma zijn de doelen voor het komende jaar beschreven (wat willen we bereiken?) en de wijze waarop we deze willen bereiken (wat gaan we daarvoor doen?).

De presentatie van de cijfers is per product (wat gaat het kosten?). Deze leest u los van de teksten in een afzonderlijke paragraaf per programma. In de tabellen zijn de financiën op productniveau meerjarig in beeld gebracht. De raad autoriseert de baten en lasten op programmaniveau. De afwijkingen ten opzichte van de begroting 2021 in de baten en de lasten worden onder de tabel toegelicht.

Deel 3 – Paragrafen
Hier vindt u de paragrafen die het Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten (BBV) verplicht voorschrijft, namelijk: Bedrijfsvoering, Lokale heffingen, Weerstandsvermogen en Risicobeheersing, Onderhoud kapitaalgoederen, Financiering, Verbonden partijen en Grondbeleid. Daarnaast vindt u hier de paragrafen Bestuur en Taakstelling. Voor de toezichthouder, de provincie, is deze informatie van belang om de financiële positie van de gemeente te kunnen beoordelen. Daarnaast biedt het ook veel inzicht aan de gemeenteraad.

Deel 4 – Uiteenzetting financiële positie
In dit deel vindt u informatie over de  baten en lasten per taakveld, het verloop van de reserves & voorzieningen, de balans, het EMU-saldo, de investeringen, incidentele baten en lasten en financiële kengetallen,. Tevens vindt u hier een totaaloverzicht van de baten en lasten en het subsidieregister. Naast de informatie vanuit de paragrafen geeft de financiële begroting, op hoofdlijn, inzicht in de ontwikkeling van de financiële positie van de gemeente.

1.1 Inleiding

Terug naar navigatie - Inleiding

Voor u ligt de begroting 2022 en de meerjarenraming voor de jaren 2023 tot en met 2025 van Midden-Groningen. Deze begroting is de vijfde en laatste begroting van de in 2018 gekozen gemeenteraad. De opzet van de begroting sluit aan bij de ambities, zoals verwoord in het Kompas, het coalitieakkoord 2018-2022 en de Voorjaarsnota van 2021. De begroting bestaat uit de volgende programma’s Dorpen en wijken, Sociaal, Economie, Dienstverlening, Gevolgen gas- en zoutwinning en Lokaal programma NPG én Bestuur en bedrijfsvoering.

Balans na bijna 4 jaar Midden-Groningen

Terug naar navigatie - Balans na bijna 4 jaar Midden-Groningen

De gemeente Midden-Groningen bestaat bijna 4 jaar. We naderen het einde van de uitvoering van het coalitieakkoord 2018-2022. In het visiedocument Kompas hebben we onze visie over wie we als gemeente willen zijn vastgelegd. Dit document is gebruikt als basis voor ons coalitieakkoord. Onze insteek is steeds om de sociale duurzaamheid van onze gemeente te versterken. Het bieden van meer toekomstperspectief aan én kansengelijkheid voor de inwoners van Midden-Groningen is daarbij onze inzet. Voor het bereiken daarvan bestaat geen blauwdruk. Het vraagt per onderwerp om een maatwerkaanpak, waarbij we kijken wat het meest effectief is. Dat is soms op individueel niveau, bijvoorbeeld bij het aanbieden van jeugdhulp voor multi-probleemgezinnen of schuldhulpverlening. Maar vaak ligt de opgave op wijk- dorps- of zelfs gemeentebreed niveau.

Door gebiedsgericht te werken, zien en horen we wat de beste aanpak is. Dat betekent concreet dat we ruimte bieden aan initiatieven in wijken en dorpen als dat kan én zelf de regie pakken als dat moet. Dat laatste is bijvoorbeeld nodig rondom vraagstukken als de openbare veiligheid (voorkomen ondermijning), het bouwen en versterken van scholen, het bedenken van oplossingen voor de urgente woonproblematiek en uiteraard de vele projecten in het kader van de versterkingsopgave en NPG.

De afgelopen jaren hebben we, samen met onze inwoners, hard aan een breed pallet van onderwerpen gewerkt. Er zijn mooie resultaten geboekt, maar we constateren ook dat de vorderingen soms minder snel gingen dan we hadden gewild én er nog diverse uitdagingen liggen. Het betekent dan ook dat we nog niet klaar zijn. Dat geldt voor ons, maar ook voor een volgend college. Het versterken van de sociale duurzaamheid is immers een continue opgave. Hoewel we in deze begroting niet alle successen en leerpunten van de afgelopen 4 jaar kunnen samenvatten, benoemen we hieronder per ambitie kort wat we hebben gerealiseerd en schetsen we onder het kopje “het komende jaar” de belangrijkste ambities voor 2022.

Gemeente als bondgenoot

Terug naar navigatie - Gemeente als bondgenoot

Midden-Groningen wil een bondgenoot zijn van haar inwoners, ondernemers en van de instellingen in de gemeente. De gemeente speelt een verbindende rol, waarbij de initiatiefnemer centraal staat. De ambitie is om goede dienstverlening op het juiste schaalniveau (individu, wijk of gemeente) te leveren. Via gebiedsregie staat de gemeente Midden-Groningen dorpen en wijken met raad en daad bij. Bij het opstellen van de woonvisie en het afvalbeleidsplan stond de inbreng van inwoners centraal. Met de eerste experimenten van e-democratie zoeken college en raad samen naar mogelijkheden om inwoners nog meer te betrekken bij gemeentelijk beleid in hun woonomgeving.

Groots in kleinschaligheid

Terug naar navigatie - Groots in kleinschaligheid

Midden-Groningen wil de kracht van de kleinere leefgemeenschappen in de gemeenten vasthouden, door dorps- en wijkgericht te werken. Het uitgangspunt hierbij is een prettige leefomgeving voor de inwoners behouden. In de afgelopen drie jaar heeft de gemeente hier meerdere stappen in gezet. In Meeden bouwde de gemeente een nieuw MFC. In Froombosch, Slochteren en Siddeburen realiseerden inwoners met de steun van de gemeente een nieuwe voorziening voor hun dorp. Met de vaststelling van het integraal veiligheidsbeleid hebben we richting gegeven aan het vergroten van het veiligheidsniveau in onze gemeente.

Ieder mens telt

Terug naar navigatie - Ieder mens telt

Midden-Groningen wil dat iedereen in de gemeente volwaardig kan meedoen. Door in te zetten op het doorbreken van de vicieuze armoede cirkel, een actief minimabeleid, de realisatie van integrale kindcentra en een betere aansluiting van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt. Ondanks alle noodzakelijke bezuinigingen op dit terrein, hebben we mooie stappen kunnen zetten: we hebben een ruimhartig minimabeleid voor huishoudens met een laag inkomen. Er is een strategische visie sociaal domein ontwikkeld, die onder andere met behulp van NPG gelden kan worden gerealiseerd. Met het Scholenprogramma werken we aan de kindcentra: er komen 11 nieuwe scholen en 7 worden versterkt. Een groot deel hiervan is inmiddels gerealiseerd.

Economie van de toekomst

Terug naar navigatie - Economie van de toekomst

Midden-Groningen wil de economische mogelijkheden van de gemeente toekomstbestendig maken. Met verschillende programma’s en projecten werken we hieraan. Zo is een nieuw detailhandelsbeleid vastgesteld. Daarnaast is het Programma Gevolgen Gaswinning volop in uitvoering. Een nieuwe woonvisie is vastgesteld. In Slochteren wordt onder andere gewerkt aan het Erfgoedplein en herstel en ontwikkeling van de Slochterhaven. Ook in Hoogezand wordt hard gewerkt aan de ontwikkeling van het stadscentrum: de bouw van het Huis van Cultuur en Bestuur is inmiddels afgerond en in het project Stadshart-Noord zijn de eerste woningen gerealiseerd.

Gemeentelijke organisatie

Terug naar navigatie - Gemeentelijke organisatie

Van buiten naar binnen is de afgelopen 4 jaar een hoop gerealiseerd en er blijft een hoop te doen. Vandaar ook dat er tal van projecten in uitvoering of voorbereiding zijn, die de sociale duurzaamheid versterken. En ook binnen de gemeentelijke organisatie blijven we doorontwikkelen. Sinds de start van de gemeente Midden-Groningen in 2018 richtte de organisatie zich eerst op het op orde krijgen van de basis. Gezien het oordeel van de accountant en de verschillende Rekenkamerrapporten zien we dat dat nu behoorlijk gelukt is. Inmiddels is de organisatie steeds meer een ontwikkelorganisatie geworden; toekomstgericht aan de slag met een breed scala aan ontwikkelingen met name op het vlak van wonen, ruimtelijke ordening en het sociaal domein. De projecten uit het NPG fungeren daarbij als vliegwiel. Het stelt ook andere eisen aan de organisatie dan voorheen. Belangrijke thema’s in de verdere doorontwikkeling zijn de evaluatie van de startorganisatie, externe gerichtheid en participatie én werken in projecten en programma’s.

Het Nationaal Programma Groningen (NPG)

Terug naar navigatie - Het Nationaal Programma Groningen (NPG)

Het Lokale Programma NPG ten behoeve van Midden-Groningen heeft in het najaar van 2020 en de eerste maanden van 2021 handen en voeten gekregen. Op 28 januari 2021 is het lokaal programma “Hart voor Midden-Groningen” definitief vastgesteld. Het NPG biedt een nieuw perspectief voor het aardbevingsgebied. Midden-Groningen bevindt zich centraal in dat gebied. Op basis van het programmaplan is een keuze gemaakt voor projecten en met die keuze heeft uw raad ingestemd door goedkeuring te geven aan het selectiedocument. Midden-Groningen heeft inmiddels voor ruim € 22 miljoen aan projecten gehonoreerd gekregen. Projecten die gerelateerd zijn aan de eigen trekkingsrechten. Daarnaast komen dan nog de leefbaarheidsprojecten, de pilot aardgasloze wijk (samen € 7,3 miljoen) en de provinciale projecten.

Midden-Groningen kan de komende jaren met inzet van NPG-middelen fors investeren. Daarvoor is een goede programmaorganisatie een belangrijke randvoorwaarde. Tot en met het eerste kwartaal 2021 is gewerkt aan het in de steigers zetten van het programma, het ontwikkelen van het programmaplan en de eerste projecten. Onmiddellijk na de zomer 2021 is de structurele programmaorganisatie gestart.

Covid-19

Terug naar navigatie - Covid-19

Nadat 2020 de boeken is ingegaan als “het coronajaar” merken we ook in 2021 dat corona nog niet voorbij is. Midden-Groningen heeft inwoners, ondernemers, verenigingen en maatschappelijke organisaties met raad en daad bijgestaan en waar mogelijk ook financieel geholpen om de coronacrisis goed door te komen. Corona zal ook in 2022 impact hebben op onze gemeente, maar dankzij vaccinatie zal die naar verwachting kleiner zijn dan de afgelopen jaren.

Het komende jaar

Terug naar navigatie - Het komende jaar

De begroting 2022 is de laatste voor de huidige raad en college om nieuwe ambities te realiseren. Voor het college is het centrumplan voor Muntendam de laatste grote opgave van deze collegeperiode. Na gesprekken met vertegenwoordigers van het dorp en de scholen in Muntendam komt er een plan naar de raad voor een nieuw dorpshuis en nieuwe scholen in één gebouw in het centrum van het dorp.

We vervolgen de ingeslagen weg in het versterken van onze gemeenschap met de pilot gezinsondersteuning en het uitwerken van een pilot voor de aanpak van multi-probleemgezinnen. We hopen, nu corona meer naar de achtergrond gaat, dat onze inwoners weer actief kunnen genieten van kunst, cultuur en erfgoed. Naast onze inwoners zijn ook de cultuurorganisaties in onze gemeente daaraan toe. Daarnaast richten we ons op het verbeteren van de leefomgeving door het aanpakken van de woonproblematiek, verpauperde panden en kamerverhuur én ronden we 2022 het scholenprogramma binnen planning en budget af. Verder komen we met de resultaten van de lopende onderzoeken rondom de groenvoorziening, kunstwerken en beschoeiingen. Uit deze onderzoeken zal naar voren komen welke concrete (investerings)opgave de komende jaren voor ons ligt. Tot slot hoort bij het versterken van de leefomgeving ook dat we de visie op recreatie en toerisme (door)ontwikkelen. Parallel aan fysieke ingrepen investeren we ook in het vergroten van de veiligheid door een gerichte aanpak van criminaliteit en ondermijning.

We blijven inzetten op de doorontwikkeling van gebiedsgericht werken, onder andere in relatie tot de verbeteragenda. We geven daarmee evenals de uitvoering van de verschillende NPG-projecten een verdere impuls aan de sociale duurzaamheid van onze maatschappij.

Tot slot is onze gemeente financieel in rustiger vaarwater gekomen. Daar waren de afgelopen jaren uiteraard wel de nodigde bezuinigingsrondes voor nodig. De nu voorliggende begroting is een begroting zonder lastenverhogingen voor onze inwoners. Er blijven echter onzekerheden op financieel gebied zoals de kostenontwikkeling in de jeugdzorg, de kosten voor de openbare ruimte en de herijking van het gemeentefonds.

Financiële basis begroting 2022

Terug naar navigatie - Financiële basis begroting 2022

In de voorjaarsnota 2021 schetsten we de ontwikkelingen en onzekerheden waar we als gemeente mee te maken hebben. Waar mogelijk hebben we die verwerkt in de begroting. Permanente monitoring en bijsturing zal nodig zijn. Dat geldt zowel voor het omgaan met corona als bijvoorbeeld de ontwikkelingen in de jeugdzorg, de openbare ruimte als de herijking van het Gemeentefonds.
Het structureel opnemen van indexatie in het Sociaal Domein is een goed voorbeeld van onzekerheden die we een plek gegeven hebben in deze begroting. Het leidt er ook toe dat de resterende financiële ruimte beperkt is, maar we zijn tevreden met een sluitende begroting.

1.2 Begroting in één oogopslag

1.3 Samenstelling college en gemeenteraad

Samenstelling Gemeenteraad 2018-2022

Terug naar navigatie - Samenstelling Gemeenteraad 2018-2022

Meer informatie over de samenstelling van de raad treft u aan via deze link 

Partij Aantal zetels Fractievoorzitter
PvdA 5 Mw. T. van der Veen
Gemeentebelangen Midden-Groningen 5 Dhr. M. Ploeger
SP 5 Dhr. H. van der Vlist
ChristenUnie 4 Dhr. M. Metscher
CDA 4 Mw. E van der Burg-Versteeg
VVD 3 Dhr. E. Offereins
GroenLinks 2 Mw. M. Bosman
D66 2 Dhr. Y. Lutterop
Leefbaar Midden-Groningen 1 Mw. N. Kruzenga
Fractie Henk Bos 1 Dhr. H. Bos
LPMG 1 Mw. P. Nieland-Kampen
Totaal 33