3.8 Paragraaf Bestuur

Deze paragraaf beschrijft relevante ontwikkelingen in de uitvoering van het lokaal bestuur. Daarbij gaat het om het samenspel tussen samenleving, raad, college en organisatie. Hoe werken we samen aan de kwaliteit van de lokale gemeenschap, vanuit de verschillende rollen en verantwoordelijkheden?

In “het Kompas” staat beschreven dat de samenleving tegenwoordig iets anders verwacht van een overheid dan ruim 10 jaren geleden. De inwoners zijn zelfbewuster geworden. Zij gaan niet blindelings uit van het informatiemonopolie van de overheid en reageren overwegend vanuit beleving en intuïtie. Het vertrouwen is lager geworden. Willen we de kiezer/inwoner de waarde van de democratie laten zien, vertrouwen laten voelen, dan vraagt dat een stap in de communicatie en een stap naar buiten, buiten het gemeentehuis. De samenleving vraagt om transparantie. Dit vraagt van ons dat de luiken opengezet worden en dat de raad meer een eigen gezicht krijgt. Hiervoor is in toenemende mate een goede communicatie nodig om meer verbinding met de samenleving te krijgen.

In 2021 is de Quick Scan Lokale Democratie uitgevoerd. Met deze Quick Scan krijgt de gemeente een integraal beeld, een ´foto’, van de stand van de eigen lokale democratie. Dit beeld komt tot stand door de input van inwoners, gemeenteraad, college van B&W en de ambtelijke organisatie. De Quick Scan geeft inzicht in de samenwerking: intern bij de gemeente, maar ook tussen de gemeente en inwoners. Het doel is het verzamelen van beelden om het gesprek op gang te brengen tussen raad, college, ambtenaren en inwoners over de lokale democratie. Na afloop van het traject wordt gezamenlijk een verbeteragenda met vijf punten opgesteld. Dit wordt nader uitgewerkt tot een visiedocument en praktisch handboek. De bedoeling is om eind 2021 een visie aan de raad voor te leggen. In 2022 en verder worden op basis hiervan in afstemming met de inwoners de grote thema’s opgepakt, zoals in ieder geval:

• het Nationaal Programma Groningen (NPG);
• de Omgevingswet;
• de Energietransitie.

In Midden-Groningen vergadert de raad volgens het zogenaamde BOB-model. Een driedeling waarbij eerst beeldvormend informatie wordt opgehaald, vervolgens in de oordeelsvorming met de fracties wordt gedebatteerd en tenslotte in een formele raadsvergadering besloten wordt. Deze werkwijze vraagt om zichtbare en benaderbare bestuurders en om (digitale) middelen die deze interactie vereenvoudigen en bevorderen. Op die manier krijgen inwoners en maatschappelijke organisaties alle kansen voor betrokkenheid en initiatief; het past bij het tijdperk van de mondige inwoner. Hierbij gebruiken we een actueel Raadsinformatiesysteem waarop vergaderstukken van de openbare vergaderingen voor politiek en burger gemakkelijk toegankelijk zijn.

In 2021 is het raadsinformatiesysteem geëvalueerd. In 2022 zal op basis van de uitkomsten hiervan een aanbesteding worden gedaan voor een nieuw raadsinformatiesysteem. Eind 2021 is het nieuwe gemeentehuis in Hoogezand in gebruik genomen en daarmee ook de nieuwe raadszaal die is ingericht naar moderne maatstaven, onder meer om meer debat te creëren met een andere opstelling en met interruptiemicrofoons.

Ter voorbereiding op de verkiezingen in maart 2022 is er in 2021 een plan gemaakt en uitgevoerd ter bevordering van de opkomst. Hierbij wordt onder meer een Stemwijzer gemaakt om de inwoners te helpen hun keuze te bepalen. Verder heeft de raad aangegeven graag diverse groepen vanuit de samenleving te willen stimuleren om te gaan stemmen. De jongeren zijn daarbij een belangrijke groep. Er zullen ook jongeren betrokken worden om hiervoor plannen te ontwikkelen. Ter voorbereiding op de nieuwe raad na de verkiezingen wordt er een inwerkprogramma ontwikkeld. Verder zal de huidige raad een overdrachtsdocument opstellen om de nieuwe raad te informeren over de actuele thema’s en ontwikkelingen.

De Rekenkamercommissie Midden-Groningen heeft sinds de start in 2018 als taak het onderzoeken van de doelmatigheid, de doeltreffendheid en de rechtmatigheid van het gevoerde bestuur. Hiermee is de rekenkamercommissie een belangrijk instrument voor de controlerende taak van de raad. Op basis van de bevindingen uit de evaluatie in 2021 zal de raad eind 2021 het besluit nemen om per 1 januari 2022 een Rekenkamer Midden-Groningen in te stellen. Deze Rekenkamer bestaat uit een externe voorzitter en twee externe leden en wordt ondersteund door een ambtelijk secretaris vanuit de griffie. Hiermee anticipeert de raad van Midden-Groningen op de aanstaande wijziging van de Gemeentewet waarin een Rekenkamercommissie niet meer mogelijk is. De voorzitter en de leden van de Rekenkamer worden voor een periode van zes jaar benoemd en daarmee is de rekenkamerfunctie in Midden-Groningen voor langere tijd op een goede manier gewaarborgd.